Thêm vào bằng chứng ngày càng tăng là virus corona có thể lây lan qua không khí, các nhà khoa học đã xác định được những dấu gen của virus trong những hạt bay trong không khí, nhiều hạt với đường kính nhỏ hơn một phần mười ngàn inch.
Điều này trước đây đã được chứng tỏ trong phòng thí nghiệm, nhưng hiện nay các nhà khoa học Trung Quốc nghiên cứu về điều kiện thực tế cho biết là họ đã thu được những hạt nhỏ chứa dấu gen của virus trong không khí ở hai bệnh viện ở Vũ Hán, Trung Quốc, nơi dịch bệnh khởi phát.
Phát hiện này được công bố ngày 27/4 trong tạp chí Nature.
Hiện vẫn chưa biết được là virus trong mẫu thu thập được có lây nhiễm hay không, nhưng những giọt nhỏ, được bay ra khi thở và nói chuyện, có thể vẫn lơ lửng trong không khí và bị những người khác hít vào.
“Những virus này sẽ lơ lửng trong không khí ít nhất trong 2 giờ,” bà Linsey Marr, giáo sư về kỹ sư môi trường và công chánh tại Virginia Tech không liên hệ gì đến tờ Nature, nói. “Điều này chứng tỏ mạnh mẽ là có khả năng lan truyền trong không khí.”
Tiến sĩ Marr và những khoa học gia khác nói có chứng cứ ngày càng tăng là virus corona lây lan bằng những giọt siêu nhỏ gọi là aerosol. Cho tới nay, Tổ chức Y tế Thế giới giảm nhẹ khả năng này và nói rằng bệnh này hầu hết lây lan qua những hạt lớn không ở lâu trong không khí, hay qua tiếp xúc với những mặt bằng có virus.
Ngay cả với phát hiện mới, vấn đề chưa được giải quyết. Dù RNA của virus corona - tức vật liệu di truyền của virus - có mặt trong aerosol, các khoa học gia không biết là liệu virus còn lây nhiễm hay không hay xét nghiệm chỉ phát hiện những mảnh vô hại của virus.
“Mảnh thiếu là sao chép virus còn sống,” ông Harvey V. Fineberg, người đứng đầu Ủy ban Thường Trực các Bệnh Lây nhiễm mới xuất hiện và Những Đe dọa Sức khỏe của Thế kỷ 21 tại Viện Hàn lâm Khoa học, Kỹ sư và Y học, nói “Bạn có thể nuôi cấy virus này từ không khí không?”
Vào tháng 2 và tháng 3, các khoa học gia thu thập mẫu tại bệnh viện Renmin của Trường đại học Vũ Hán và tại một cơ sở y tế dã chiến tạm thời dùng để cách ly và chữa trị những bệnh nhân có triệu chứng nhẹ. Họ cũng lấy mẫu không khí tại những khu công cộng chung quanh Vũ Hán, trong đó có một tòa nhà có người ở, một siêu thị và hai cửa hàng bách hóa.
Có rất ít virus được phát hiện trong không khí tại những khu cách ly hay tại những phòng bệnh nhân trong bệnh viện rất thông thoáng. Tuy nhiên virus tập trung nhiều tại những khu vực vệ sinh nhỏ, khoảng gần một mét vuông nhưng không được thông thoáng.
“Điều này chứng tỏ điều quan trọng là nên tránh những không gian tù túng nhỏ,” Tiến sĩ Marr nói.
Các nhà nghiên cứu cũng phát hiện virus trong không khí tại những nơi nhân viên y tế cởi bỏ quần áo bảo hộ, cho thấy virus bám vào quần áo có thể bị rủ bay trở lại không khí. Virus giảm bớt rất lớn sau khi bệnh việc thi hành việc tẩy rửa quyết liệt.
Các dữ liệu Vũ Hán phản ánh những phát hiện tại Trung tâm Y khoa Trường đại học Nebtraska, nơi các nhà nghiên cứu khác cũng tìm thấy RNA của virus corona trong không khí cũng như trong bề mặt các phòng. Cuộc nghiên cứu vẫn đang trong tiến trình duyệt xét bởi những khoa học gia khác trước khi được đăng báo, không xác định kích thước của những giọt nhỏ.
Tuy nhiên sự hiện diện của RNA từ virus tại các địa điểm như dưới gầm giường và trên thành cửa sổ, cũng cho thấy là những giọt nhỏ được luồng không khí mang quanh phòng.
Trong bài báo, các nhà nghiên cứu Nebeaska phát hiện sự có mặt của RNA virus corona, nhưng không biết liệu virus có còn lây nhiễm hay không. Thêm vào những thí nghiệm, các khoa học gia đang nỗ lực nuôi cấy virus để xác định chúng có khả năng gây bệnh cho người hay không.
“Chúng ta có nhiều tiến bộ trong vài tuần qua,” ông Joshua L. Santarpia, giáo sư về bệnh học và vi sinh học tại Trung tâm Y khoa Trường đại học Nebraska nói.” Tôi thực sự hy vọng là chúng ta có thể bắt đầu nói một số điều xác định hơn trong tuần tới hay hơn nữa.”
Trong cuộc nghiên cứu Vũ Hán, không phát hiện được virus tại những nơi công cộng họ nghiên cứu, trong đó có chung cư và siêu thị dù một số mức độ virus được tìm thấy tại những khu vục đông đúc bên ngoài một trong những bệnh viện và trong các cửa hàng tạp hóa. Tiến sĩ Marr nói bà tính ra là phải mất khoảng 15 phút để một người hít vào một vi hạt virus.
Tiến sĩ Marr nói “Thật là lý thú khi thấy có những số lượng có thể đo được. Tôi nghĩ điều này tạo thêm chứng cớ là nên tránh đám đông.”
Bài báo không nói là những người mang khẩu trang đi qua khu vực đó thì có thể ngăn chặn virus do một người bệnh thở ra hay không.
(Nguồn New York Times)
