Chính phủ Ukraine dọa sẽ ngưng cấp ngân khoản cho các bệnh viện và các dịch vụ y tế tại các khu vực miền đông Ukraine nằm dưới sự kiểm soát của các phần tử ly khai được Moscow hậu thuẫn. Sự kiện này khiến các phần tử nổi dậy gấp rút tìm cách bù đắp cho sự thiếu hụt giữa lúc có những dấu hiệu cho thấy một số dân địa phương muốn quay trở lại tình trạng bình thường. Từ Donetsk, thông tín viên Jamie Dettmer gửi về bài tường trình sau đây.
Bộ trưởng y tế của nước tự xưng là Cộng hoà Nhân dân Donetsk, bác sĩ chuyên khoa thận Victor Kuchkovoy, đang nắm trong tay phần lớn số phận của cuộc nổi dậy thân Nga.
Chính phủ Ukraine nay cho biết sẽ đình chỉ việc cấp ngân khoản cho các bệnh viện và các bác sĩ ở các vùng do quân nổi dậy chiếm đóng ở miền đông. Và nếu các phần tử nổi dậy được Nga hậu thuẫn không duy trì được các dịch vụ y tế cũng như các dịch vụ công cộng khác bị cắt ngân sách thì họ sẽ có nguy cơ đứng trước phản ứng gay gắt của cư dân trong vùng Donbas, và đó chính là điều Kyiv hy vọng sẽ xảy ra.
Bộ trưởng y tế ở Donetsk nói phe nổi dậy đã sẵn sàng trước vụ bị cắt ngân sách và đang tìm cách tối ưu hoá các nguồn lực của mình. Ông nói họ theo dõi 193 cơ sở y tế nằm dưới sự kiểm soát của họ và đưa viện trợ nhân đạo nhận được chủ yếu của Nga đến những nơi cần thiết nhất. Họ vốn đã có 15.000 bệnh nhân có khả năng ứng phó với 20.000 người bệnh.
Bộ trưởng y tế Kuchkovoy nói ngay cả trước khi Kyiv đưa ra thông báo cắt ngân khoản hồi cuối tuần, chính phủ Ukraine đã giảm thiểu việc hỗ trợ cho miền đông. Nhiều bác sĩ và y tá trong những khu vực do phe nổi dậy chiếm đóng đã không được lãnh lương nhiều tháng và ngân khoản của chính phủ trung ương không đều đặn, gây ảnh hưởng đến việc chữa trị cho các bệnh nhân bị ung thư, lao và AIDS.
Tuần này, có các dấu hiệu cho thấy một số cư dân của vùng Donbas bất mãn về vụ giằng co giữa Kyiv và các phần tử đòi ly khai. Các vụ biểu tình nhỏ chống ly khai chủ yếu do phụ nữ và những người về hưu tổ chức đã xuất hiện. Các cuộc biểu tình gọi là “chống đói” chủ yếu nổi lên ở các thị trấn nhỏ.
Tại Sverdlovsk hôm thứ hai, khoảng 2.000 người đã tham gia một cuộc biểu tình chống ly khai và giơ cao các biểu ngữ ủng hộ Ukraine. Họ yêu cầu binh sĩ Nga - mà các chiến binh nói là các ‘tình nguyện viên - rời khỏi thị trấn.
Thủ tướng Ukraine Arsenyi Yatsenyuk hôm nay bênh vực quyết định của chính phủ Ukraine cắt ngân sách dành cho các dịch vụ công cộng. Trong một bài đăng trên trang Facebook của ông, ông lập luận rằng Nga là người chịu trách nhiệm về mọi đau khổ bởi vì họ xúi giục cuộc nổi dậy bắt đầu ngay sau vụ lật đổ Tổng thống thân Nga Viktor Yanukovych mùa đông năm ngoái.
Ông Yatsenyuk viết: “Điện Kremlin chịu trách nhiệm về tai họa nhân đạo đang đe doạ xảy tới cho các vùng Donetsk và Luhansk. Ngay khi binh sĩ Nga rời khỏi lãnh thổ Ukraine – sinh hoạt bình thường sẽ trở lại vùng Donbas.”
Hơn 4.000 người đã chết trong vụ xung đột ở miền đông Ukraine, theo Liên Hiệp Quốc. Hơn 10.000 người đã bị thương.
Chưa rõ liệu phe nổi dậy, mà ở Donetsk dường như tổ chức tốt hơn so với Luhansk kế cận, có khả năng ứng phó với những thách thức nhân đạo trong những tuần lễ sắp tới hay không.
Đứng xếp hàng nhận đồ cứu trợ tại một trung tâm được một nhà tài phiệt địa phương tài trợ, bà Yulia, 40 tuổi nói các ngân hàng cứu trợ do phe ly khai ở Donetsk điều hành không tốt và phân phát ít thực phẩm hơn.
