Bộ Ngoại giao Philippines hôm thứ Tư 8/4 ra thông cáo bày tỏ tình đoàn kết với Việt Nam và “quan ngại sâu sắc” về vụ TQ đâm chìm một tàu cá Việt Nam tại khu vưc quần đảo Hoàng Sa.
Thông cáo của Bộ Ngoại giao Philippines nói hành động của TQ phương hại đến lòng tin trong khu vực và nhắc lại nghĩa cử của ngư dân Việt Nam, cứu mạng 22 ngư dân Philppines khi họ bị bỏ rơi ở ngoài biển sau khi tàu cá của họ bị tàu Trung Quốc đâm chìm vào tháng 6 năm 2019.
“Kinh nghiệm tương tự của chúng tôi cho thấy vụ việc đó đã làm mất biết bao nhiêu là niềm tin trong mối quan hệ với nước bạn, và hành động nhân đạo của Việt Nam đã tạo ra niềm tin như thế nào khi ra tay cứu mạng sống của các ngư dân Philippines”.
Thông cáo của Bộ Ngoại giao Philippines bày tỏ sự cảm kích đối với Việt Nam:
“Chúng tôi vẫn cảm ơn và sẽ không bao giờ ngừng cảm ơn Việt Nam. Chính trong tinh thần ấy, chúng tôi ra thông cáo này để nói lên tình đoàn kết với Việt Nam.”
Hôm 2/4 tàu cá QNg 90617 trên đó có 8 ngư dân VN đang hoạt động tại khu vực đảo Phú Lâm thuộc quần đảo Hoàng Sa, thì bị tàu hải cảnh TQ ngăn cản và đâm chìm. 8 ngư dân Việt Nam được cứu vớt và đưa về đảo Phú Lâm.
Hôm 3/4, VN trao công hàm cho Đại sứ quán TQ để phản đối hành động này. Tối ngày 3/4, TQ trao lại 8 ngư dân cho VN.
Ngày 6/4, Hoa Kỳ bày tỏ “vô cùng quan ngại” về việc TQ đâm chìm tàu cá VN. Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Morgan Ortagus nói đây là động thái mới nhất “trong một chuỗi dài các hành động để khẳng định yêu sách chủ quyền bất hợp pháp của Trung Quốc trên biển”, gây bất lợi cho các nước láng giềng Đông Nam Á.
Việt Nam tuyên bố chủ quyền tại quần đảo Hoàng Sa, nhưng quần đảo này trên thực tế đã nằm dưới quyền kiểm soát của Trung Quốc từ năm 1974, khi TQ chiếm quần đảo này sau một trận hải chiến đẫm máu với hải quân VNCH.