Phó Thủ tướng Việt Nam Vũ Đức Đam yêu cầu Trung Quốc tôn trọng chủ quyền của Việt Nam ở Biển Đông khi ông gặp gỡ người đồng cấp của Trung Quốc hôm thứ Bảy, theo truyền thông trong nước, giữa bối cảnh các tàu khảo sát của Trung Quốc bị cáo buộc xâm phạm vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam trong những tháng qua.
Ông Vũ Đức Đam được nói là đã đưa ra những phát biểu này với Ủy viên Thường vụ Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Quốc vụ viện Trung Quốc Hàn Chính tại Hội chợ và Hội nghị Thượng đỉnh Thương mại - Đầu tư Trung Quốc - ASEAN lần thứ 16, tổ chức tại thành phố Nam Ninh ở tây nam Trung Quốc.
“Phó Thủ tướng đã nêu rõ lập trường của Việt Nam về vấn đề Biển Đông, đề nghị Trung Quốc tôn trọng quyền và lợi ích chính đáng của Việt Nam, không để tiếp diễn tình hình phức tạp trên biển,” bản tin của Thông tấn xã Việt Nam nói nhưng không cung cấp thêm chi tiết.
Không rõ phía Trung Quốc đáp lại cụ thể như thế nào. Bản tin của thông tấn xã dẫn lời ông Hàn Chính nói rằng Trung Quốc “coi trọng phát triển quan hệ láng giềng hữu nghị, hợp tác toàn diện với Việt Nam.”
Tân Hoa Xã của nhà nước Trung Quốc không nhắc đến yêu cầu này của Việt Nam trong bản tin đăng trên trang tiếng Anh của họ nhưng đề cập đến “niềm tin lẫn nhau về chính trị” trong các phát biểu của ông Hàn và và ông Đam, điều mà phía Việt Nam không nhắc tới trong các bản tin chính thức.
“Ông Hàn nói Trung Quốc và Việt Nam cần tăng cường niềm tin lẫn nhau về chính trị, tăng cường đoàn kết và hợp tác, củng cố sự ủng hộ của công chúng đối với mối quan hệ song phương, để đảm bảo sự phát triển vững chắc và ổn định của quan hệ song phương,” Tân Hoa Xã nói.
Ông Hàn cũng được nói là kì vọng Việt Nam sẽ đóng một vai trò tích cực trong việc thúc đẩy sự phát triển của quan hệ Trung Quốc - ASEAN vì Việt Nam sẽ giữ chức chủ tịch luân phiên ASEAN vào năm sau.
Hãng tin nhà nước Trung Quốc cho biết ông Đam nói rằng “phát triển quan hệ với Trung Quốc là ưu tiên hàng đầu của ngoại giao Việt Nam, bày tỏ sự sẵn sàng hợp tác với Trung Quốc để tăng cường niềm tin lẫn nhau về chính trị, củng cố tình hữu nghị và thúc đẩy phát triển quan hệ ASEAN - Trung Quốc.”
Cuộc trao đổi giữa ông Đam và ông Hàn là lần tiếp xúc mới nhất giữa các nhà lãnh đạo của hai nước liên quan đến tình hình căng thẳng ở Biển Đông vì tranh chấp chủ quyền, trong khi Việt Nam và Trung Quốc vẫn tiếp tục lời qua tiếng lại về hoạt động của nhóm tàu khảo sát địa chấn Hải Dương 8 của Trung Quốc trong vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam những tháng qua.
Trung Quốc hôm thứ Tư chỉ trích Việt Nam “vi phạm nghiêm trọng” các quyền và lợi ích của Trung Quốc với việc khoan thăm dò dầu khí trong vùng biển quanh Bãi Vạn An (Việt Nam gọi là Bãi Tư Chính) mà Trung Quốc tuyên bố chủ quyền, và kêu gọi Việt Nam “ngừng ngay” các hoạt động này.
“Các hoạt động của Trung Quốc trong vùng biển thuộc thẩm quyền tài phán của Trung Quốc ở Nam Hải là hợp pháp, đúng đắn và không thể bị khiển trách,” người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Cảnh Sảng nói.
Mỹ đã lên tiếng mạnh mẽ ủng hộ Việt Nam và đả kích Trung Quốc về điều mà Washington gọi là “chiến thuật hiếp đáp” của Bắc Kinh nhằm khẳng định những tuyên bố chủ quyền của mình ở Biển Đông.
Phát biểu trong một phiên điều trần trước một ủy ban của Thượng viên Hoa Kỳ hôm thứ Tư, Trợ lí Ngoại trưởng Hoa Kỳ Văn phòng Sự vụ Đông Á và Thái Bình Dương, David Stilwell, nói Trung Quốc đang “thách thức trật tự tự do và rộng mở” trong khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương bằng cách ngăn chặn các nước trong vùng tiếp cận nguồn dự trữ năng lượng trên Biển Đông nhằm lập ra một trật tự mới có lợi cho họ.
