Hoa Kỳ hoan nghênh sự cạnh tranh và không mưu tìm xung đột với Bắc Kinh, nhưng sẽ lên tiếng về các vấn đề như tranh chấp hàng hải ở Biển Đông, Phó Tổng thống Mỹ Kamala Harris cho biết hôm thứ Năm 26/8 khi bà kết thúc chuyến công du đến Đông Nam Á.
Trong các chuyến thăm Singapore và Việt Nam, bà Harris cáo buộc Trung Quốc chèn ép các nước láng giềng trong khu vực. Phát biểu của bà dẫn đến những lời chỉ trích gay gắt từ Bắc Kinh. Phía Trung Quốc cáo buộc Mỹ can thiệp vào các vấn đề khu vực và làm xáo trộn hòa bình.
"Chúng tôi hoan nghênh sự cạnh tranh gay gắt, chúng tôi không mưu tìm xung đột, nhưng về các vấn đề như Biển Đông, chúng tôi sẽ lên tiếng", bà Harris nói trong một cuộc họp báo tại thủ đô Hà Nội của Việt Nam.
"Chúng tôi sẽ lên tiếng khi có những hành động mà Bắc Kinh thực hiện gây đe dọa đến trật tự quốc tế dựa trên luật lệ", bà nói thêm.
Chuyến đi 7 ngày của bà Harris đến Singapore và Việt Nam là một phần trong chiến lược rộng lớn hơn của Hoa Kỳ về đối chọi với Trung Quốc trên toàn cầu.
Trung Quốc, Việt Nam, Brunei, Malaysia, Philippines và Đài Loan đều tuyên bố chủ quyền đối với các khu vực ở Biển Đông có nhiều tranh chấp. Đây là vùng biển có các tuyến vận tải quan trọng đi qua và có các mỏ khí đốt cũng như các ngư trường dồi dào hải sản.
Trong các cuộc gặp với các nhà lãnh đạo Việt Nam hôm 25/8, bà Harris nói rằng cần phải phản đối "sự chèn ép và yêu sách hàng hải quá đáng" của Trung Quốc trong vùng biển này, đồng thời cho biết Mỹ sẵn sàng trợ giúp để tăng cường an ninh hàng hải của Việt Nam, bao gồm gia tăng các chuyến thăm của tàu chiến Hoa Kỳ tới Việt Nam.
Chính quyền Mỹ lâu nay gọi sự đối chọi với Trung Quốc là "thử thách địa chính trị lớn nhất" của thế kỷ này giữa lúc Mỹ cố gắng xây dựng lại các mối quan hệ của họ trong khu vực bằng một loạt các chuyến thăm cấp cao.
Trong vài năm qua, căng thẳng giữa Trung Quốc và Việt Nam ở Biển Đông vẫn ở mức cao, mặc dù Hà Nội đã cố gắng giữ thế cân bằng mong manh.
Hai đảng cộng sản cầm quyền ở Hà Nội và Bắc Kinh duy trì mối quan hệ chặt chẽ, và Việt Nam phụ thuộc vào nguyên liệu nhập khẩu của Trung Quốc để hỗ trợ sản xuất và xuất khẩu.
Trong khi đó, mối quan hệ với cựu thù là Hoa Kỳ ngày càng trở nên khăng khít, mặc dù Washington nói rằng mối quan hệ vẫn có giới hạn cho đến khi Việt Nam đạt được tiến bộ về nhân quyền, một vấn đề mà bà Harris đã nêu lên với các nhà lãnh đạo Việt Nam.
"Chúng tôi sẽ không ngần ngại nói ra, ngay cả khi những cuộc trao đổi ý kiến như vậy thật là khó khăn và có lẽ là khó nghe", bà nói với các phóng viên.
