Các chuyên gia cho rằng Bắc Kinh hy vọng loan báo của họ rằng Trung Quốc sắp chấm dứt việc xây đảo nhân tạo trong Biển Đông, sẽ xoa dịu căng thẳng với Hoa Kỳ và trấn an dân chúng trong nước rằng họ đã thực thi lời hứa sẽ chống trả áp lực quân sự của Hoa Kỳ.
Loan báo này được đưa ra hôm thứ Ba giữa lúc Trung Quốc và Hoa Kỳ đang chuẩn bị cuộc đối thoại thường niên về vấn đề chiến lược và kinh tế ở Washington.
Trong cuộc hợp này dự kiến chính phủ của Tổng Thống Obama sẽ nêu rõ lập trường là chống đối các công trình xây cất của Trung Quốc trong vùng biển tranh chấp, kể cả việc xây các phi đạo để cho máy bay quân sự sử dụng.
Theo chương trình đã định thì sau cuộc đối thoại này, Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình sẽ đi thăm Washington lần đầu tiên vào tháng 9 năm nay.
Giáo sư Shi Yinhong giảng dạy môn Quan hệ Quốc tế tại Đại học Nhân Dân, và là cố vấn của chính quyền Trung Quốc, nhận định rằng Bắc Kinh đang tìm cách làm giảm nhẹ tầm quan trọng của vấn đề Biển Đông trước chuyến đi của ông Tập Cận Bình.
Bắc Kinh muốn cuộc hội thảo chiến lược ở Washington diễn ra suôn sẻ trước chuyến công du của ông Tập. Trong chuyến đi này, ông Tập sẽ bị chất vấn về tham vọng bành trướng ở Biển Đông, vấn đề đánh cắp tài liệu mật trên mạng, và vấn đề thương mại.
Tại một hội nghị an ninh khu vực ở Singapore tháng trước, Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Ashton Carter đã yêu cầu Trung Quốc ngưng xây đảo nhân tạo, và cảnh báo Trung Quốc rằng máy bay Hoa Kỳ sẽ tiếp tuc bay ngang qua, tàu bè Mỹ sẽ tiếp tục qua lại và hoạt động trong Biển Đông, để bảo đảm quyền tự do hàng hải và không lưu trên khu vực này.
Một số nhà phân tích quân sự Mỹ nói họ tin rằng việc Trung Quốc quân sự hoá Đảo Đá Chữ Thập nhắm mục đích thiết lập một khu nhận dạng phòng không trong khu vực trong thời hạn sớm nhất, và kế hoạch đó, nếu được tiến hành, sẽ làm tăng nguy cơ xảy ra xung đột quân sự Mỹ-Trung.
Nguồn: New York Times, WSJ.
