Trong mấy tuần qua, hàng trăm người dân Moscow đã cột những lon màu xanh trên nóc ôtô để châm biếm các bóng đèn màu xanh dương của xe nhà nước, cho phép các quan to được quyền ưu tiên hơn các xe khác, thậm chí còn cho phép phạm những luật mà mọi người phải chấp hành.
Ông Sergei Kanayev là Chủ tịch Hội các chủ ôtô Liên bang Nga và là một trong những người kêu gọi, tổ chức các màn châm biếm vừa kể:
“Câu chuyện bắt đầu vào năm 2000 tại Kemerovo khi bạn tôi và đứa con gái 8 tuổi chết trong một tai nạn xe hơi. Viên công an gây tai nạn chẳng những đang say, mà còn vượt đèn đỏ mà không có còi báo động. Xe tôi chạy phía sau xe anh bạn và thấy mọi sư. Chính đó là lúc tôi bắt đầu quyết định phải đòi hỏi công lý.”
Tại Moscow, các màn chống đối châm biếm xuất phát một phần từ một tai nạn hồi tháng 2, khi chiếc Mercedes của Phó Tổng Giám đốc công ty dầu hỏa LUKoil có đèn xanh trên nóc, đụng vào một chiếc Citroen. Hai phụ nữ trong chiếc Citroen thiệt mạng, một trong hai người là một bác sĩ tên tuổi.
Nhà chức trách lúc đầu đổ lỗi cho chiếc Citroen , nhưng các nhân chứng đều cho rằng lỗi về phía chiếc Mercedes.
Sau vụ này còn vụ doanh nhân Andrei Hartley không chịu nhường một chiếc BMW có chở trợ lý của Tổng thống Dmitri Medvedev. Hai bên cãi cọ và người doanh nhân thu được video hống hách của người trợ lý trong khi đôi co, và sau đó đưa lên YouTube.
Bà Masha Lipman là chuyên viên của viện nghiên cứu Carnegie ở Moscow:
“Các vụ này phản ánh vài thay đổi trong thái độ. Trước đây, người dân chỉ phản đối những gì mà họ xem là xâm phạm các quyền kinh tế xã hội. Bây giờ họ thách thức trực tiếp trước những gì mà họ cho là bất công, không sòng phẳng và không bình đẳng.”
Hạ Viện Nga định đưa ra luật buộc những người dùng ôtô để phản đối phải thông báo cho nhà chức trách trước 3 ngày.
Theo luật hiện hành, hành vi chống đối bằng ôtô không được xem là “tụ tập công cộng” và những ai tham gia chỉ bị giữ về tội phạm luật giao thông.
Bà Lipman cho rằng dự luật đang soạn cho thấy điện Kremli đã nhận thức nguy cơ hiện tượng này có thể biến thành một cái gì to lớn hơn, vì vậy họ đã ra tay ngăn chận trước khi nó xảy ra.
Những người muốn châm biếm đã lập ra Hội Xô Xanh và tổ chức một cuộc tuần hành trên một số đường ở Moscow, trên đầu đội những cái xô, chậu, ly plastic màu xanh. Công an đã bắt giữ một số người.
Ông Kanayev của Hội Các chủ ôtô Liên bang Nga cho biết:
“Những người đáng bị bắt là những người có đèn xanh mà chạy ẩu. Những người đang soạn luật bao che những người chạy ẩu này cũng đáng bị bắt. Vấn đề ở ở đây là phải làm thế nào để mọi người tôn trọng luật. Các cuộc đi bộ đội xô chậu lên đầu để chống lại đèn xanh cũng chỉ nhằm mục đích đó.”
Trước đây, nhiều đại biểu Quốc hội được quyền trưng đèn xanh để chạy xe trong thành phố, nhưng bây giờ, trên lý thuyết, chỉ có Chủ tịch và Phó Chủ tịch hai viện Quốc hội mới có quyền đó.
Tuy nhiên, vẫn còn hàng chục chiếc xe trên đường phố Moscow tiếp tục lợi dụng các đặc quyền được trưng đèn xanh trên mui xe.
