Uỷ ban Thường vụ Quốc hội (UBTV) hôm 11/7 bất ngờ ra quy định mới, chỉ cho phép phóng viên tác nghiệp 5 phút đầu trong mỗi phiên họp của cơ quan đại diện tối cao cho tiếng nói của người dân, với lý do “có vấn đề bí mật quốc gia” không tiện cho báo chí biết.
Ngay lập tức quy định mới gây quan ngại về vi phạm tự do thông tin, tự do báo chí và tự do ngôn luận tại Việt Nam.
Từ Khánh Hòa, cựu nhà báo Võ Văn Tạo nói ông rất ngạc nhiên về quy định lạ lùng này:
“Có cái gì tối mật như thế đâu, mà tự nhiên lại ra một quy định rất kỳ lạ như vậy. Đối với người dân thì họ chắc cảm thấy không hài lòng, riêng tôi với tư cách là người từng làm báo nhà nước nhiều năm, tôi thấy quy định này rất là bất ngờ và kỳ cục.”
Theo thông tin của UBTV Quốc hội, phiên họp “kín” sáng ngày 11/7 bàn về mức phạt tiền tối đa trong lĩnh vực tín ngưỡng, dưới sự chủ trì của Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu.
Theo đó, qua thảo luận, UBTV Quốc hội “cơ bản tán thành với Tờ trình của Chính phủ về mức phạt tiền tối đa trong lĩnh vực tín ngưỡng và đề nghị Chính phủ tiếp tục hoàn thiện việc xây dựng và ban hành Nghị định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tín ngưỡng, tôn giáo nhằm đảm sự đồng bộ của pháp luật và tăng cường công tác quản lý nhà nước trong lĩnh vực này.”
Theo thông lệ, đây không phải nội dung họp kín và phóng viên được theo dõi trực tiếp qua màn hình ở Trung tâm báo chí để đưa tin suốt cuộc họp, theo báo VNExpress.
Các tờ báo trong nước cho biết các phóng viên “ngạc nhiên” về quy định mới này khi họ đến tòa nhà quốc hội để đưa tin sáng ngày 11/7.
Phóng viên báo Tuổi Trẻ tường trình về sự kiện này viết: “Nhiều phóng viên ngỡ ngàng trước màn hình trực tuyến tối thui ở Trung tâm Báo chí tại Nhà Quốc hội.”
Trả lời phỏng vấn báo Một Thế giới hôm 11/7, ông Nguyễn Hạnh Phúc, Tổng Thư ký Quốc hội nói “trong các cuộc họp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, nhiều khi có những vấn đề tối mật không được nói. Có lần tôi phải xuống gặp báo chí hoặc lãnh đạo nói xin phép báo chí đừng đưa. Nhiều khi muốn nói mà ngại nói, có vấn đề bí mật quốc gia nói không tiện.”
Xác nhận với báo chí sáng 11-7, Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Đỗ Mạnh Hùng cho biết có chỉ đạo từ nay, đối với các cuộc họp của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội, báo chí chỉ được tham dự 5 phút đầu. Sau đó, cuối ngày sẽ có thông cáo báo chí gửi cho các phóng viên.
Nhà báo Võ Văn Tạo cho rằng quy định mới này đi ngược lại những gì mà Đảng và nhà nước Việt Nam tuyên truyền:
“Tôi bất ngờ trước quy định của UBTV Quốc hội, tại sao lại có một quy định đi ngược lại xu thế chung của thế giới: công khai, minh bạch, dân chủ mà lâu nay Đảng và Nhà nước Việt Nam vẫn hay tuyên truyền và cổ xúy.”
Tôi bất ngờ trước quy định của UBTV Quốc hội, tại sao lại có một quy định đi ngược lại xu thế chung của thế giới: công khai, minh bạch, dân chủ mà lâu nay Đảng và Nhà nước Việt Nam vẫn hay tuyên truyền và cổ xúy.Cựu nhà báo Võ Văn Tạo
Cùng ý kiến với cựu nhà báo Võ Văn Tạo, nhà báo độc lập JB Nguyễn Hữu Vinh từ Hà Nội nói với VOA rằng quy định mới này rất “buồn cười” và là “dân chủ giả hiệu.”
“Tôi cho rằng quy định này là dân chủ giả hiệu, dân chủ nửa vời, một cách làm rất hài hước.”
Nhà báo độc lập này cho rằng UBTV Quốc hội không nên vin vào lý do “bí mật quốc gia” mà chắn lấp quyền tự do thông tin của người dân:
“Bởi vì những việc bàn bạc của quốc hội là bàn về quốc kế dân sinh mà tất cả người dân đều quan tâm. Bàn việc cho người dân thì không thể gọi là ‘bí mật quốc gia’ mà người dân không được biết. Những điều người dân quan tâm họ cần phải biết. Không thể vin vào ‘bí mật quốc gia’mà cố tình chắn lấp quyền của người dân một cách hiển nhiên như vậy.”
Trước đó, người đứng đầu cơ quan đại diện tối cao của nhân dân, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân trong cuộc gặp với báo chí sau khi nhậm chức vào tháng 7 năm ngoái, “ghi nhận và biểu dương những đóng góp của đội ngũ phóng viên, nhà báo đã đồng hành cùng Quốc hội …tin tưởng rằng báo chí sẽ phản ánh trung thực, kịp thời các ý chí, nguyện vọng của các tầng lớp nhân dân đến với Quốc hội.”
Những điều người dân quan tâm họ cần phải biết. Không thể vin vào ‘bí mật quốc gia’mà cố tình chắn lấp quyền của người dân một cách hiển nhiên như vậy.Blogger JB Nguyễn Hữu Vinh
Bà Ngân từng phát biểu rằng đại biểu Quốc hội thì phải tiếp xúc với báo chí, cung cấp thông tin cho báo chí, bởi "cung cấp thông tin kịp thời và đúng đắn cho báo chí thì báo chí mới có góc nhìn đầy đủ, không nên mập mờ và tránh né.”
Theo báo Tuổi trẻ, kể từ Quốc hội khóa XI, bắt đầu nhóm họp từ đầu những năm 2000, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Văn An đã quyết định “mở cửa” để phóng viên báo chí tham dự, đưa tin đầy đủ nội dung các phiên họp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
Theo quy định hiện hành, UBTV Quốc hội là cơ quan thường trực của Quốc hội, gồm Chủ tịch Quốc hội, các Phó chủ tịch Quốc hội và các Ủy viên Ủy ban thường vụ Quốc hội. UBTV Quốc hội họp thường kỳ mỗi tháng một phiên.
