Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất, một giáo hội không được chính quyền Việt Nam công nhận, đang tổ chức tang lễ đơn sơ cho Tăng thống Thích Quảng Độ theo đúng di huấn của ngài, và lễ viếng không bị nhà chức trách gây trở ngại.
Từ chùa Từ Hiếu của Tp. Hồ Chí Minh, nơi đang diễn ra tang lễ, Hòa thượng Thích Minh Tâm, một trong các Phó ban của Ban Tang lễ, nói với VOA hôm 24/02:
“Chúng tôi thực hiện theo lời của Đại lão Hòa thượng căn dặn, chúng tôi tổ chức tang lễ hết sức đơn giản. Chúng tôi không chủ trương làm những gì khác hơn là lo tang lễ cho trang nghiêm, thanh tịnh.”
Chúng tôi không chủ trương làm những gì khác hơn là lo tang lễ cho trang nghiêm, thanh tịnh.Hòa Thượng Thích Minh Tâm
Trước đó, trong một video trên YouTube đăng tải vào tháng 4/2019, Tăng thống Thích Quảng Độ phát biểu:
“Tang lễ đơn sơ, không để quá ba ngày; sau khi hỏa thiêu, đem tro cốt của tôi rải xuống biển.”
Bản cáo bạch dẫn lời của Tăng thống dặn rằng, mọi người tới viếng “Không có điếu văn, tiểu sử, cảm tưởng và mọi hình thức thông thường khác, chỉ đến lễ bái, thọ tang mà thôi,” và “Xin miễn phúng điếu, kể cả vòng hoa, trướng liễn…”
Tăng thống Thích Quảng Độ viên tịch vào tối ngày 22/02, lễ hỏa táng diễn ra vào sáng ngày 25/02.
Hòa thượng Thích Minh Tâm cho VOA biết thêm rằng chính quyền địa phương “không gây trở ngại cho tang lễ.”
Tuy nhiên, trên mạng xã hội loan tin về một bài báo đưa tin Đại lão Hòa thượng Thích Quảng Độ qua đời đã bị chính quyền kiểm duyệt và gỡ bỏ.
Giáo sư Mạc Văn Trang ở Hà Nội viết trên Facebook 24/02: “Hòa thượng Thích Quảng Độ, một vị chân tu, đức độ, tài năng tuyệt vời, bài báo viết về Ngài vô cùng khiêm nhường, đăng trên báo Tuổi trẻ đã bị gỡ bỏ.”
Từ California, Hòa thượng Thích Viên Lý, Chủ tịch Tăng Đoàn Giáo hội Phật Giáo Việt Nam Thống nhất Hải ngoại, nhận định về quảng đời tranh đấu cho sự nghiệp tự do tôn giáo và dân chủ của Tăng thống:
Tôi nghĩ rằng quá trình tranh đấu của Ngài là sự hy hiến rất lớn cho tự do, dân chủ, nhân quyền của đất nước và dân tộc Việt Nam.Hòa thượng Thích Viên Lý
“Tôi nghĩ rằng quá trình tranh đấu của Ngài là sự hy hiến rất lớn cho tự do, dân chủ, nhân quyền của đất nước và dân tộc Việt Nam.
“Chúng ta tuyên dương và cảm nhiệm công đức lớn lao của Đức Tăng thống.”
Từ Massachusetts, nhà thơ Trần Trung Đạo, đồng thời là một nhà nghiên cứu về Phật giáo, nhận định rằng Hòa thượng Thích Quảng Độ là nhân vật có tính biểu tượng cho công cuộc tranh đấu vì tự do tôn giáo và dân chủ ở Việt Nam:
“Ngài không những là một đức Tăng thống mà còn là một vị lãnh đạo tinh thần cho phong trào đấu tranh vì tự do tôn giáo, nhân quyền trong một thời gian rất dài.
“Sự uy dũng của Ngài đã giúp cho Ngài vượt qua bao nhiêu chướng ngại trong chặng đường dài sau năm 1975 đến năm 1977 – lúc Ngài bị trục xuất khỏi Sài Gòn và bị lưu đày ở quê hương Thái Bình và ở đó trong 10 năm.
Sự uy dũng của Ngài đã giúp cho Ngài vượt qua bao nhiêu chướng ngại trong chặng đường dài sau năm 1975 đến năm 1977 – lúc Ngài bị trục xuất khỏi Sài Gòn và bị lưu đày ở quê hương Thái Bình và ở đó trong 10 năm.Nhà nghiên cứu Phật giáo Trần Trung Đạo
“Ngài trở về và tiếp tục đấu tranh cho đến khi viên tịch.
“Có thể cả hơn 40 năm qua là hơn 40 năm mà Hòa thượng Thích Quảng Độ “vẫn bị ở trong tù,” dù dưới hình thức này hay hình thức khác.”
Khi giữ chức Viện trưởng Viện Hóa đạo, ngài đã được nghị sĩ quốc hội châu Âu đề cử giải Nobel Hòa bình năm 2008.
Sinh năm 1928, Hòa thượng Thích Quảng Độ là Đệ ngũ Tăng Thống của Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất từ năm 2008, sau khi người tiền nhiệm Thích Huyền Quang viên tịch.
Vào tháng 4/2018, Ủy ban về Tự do Tôn giáo Quốc tế của Hoa Kỳ (USCIRF) ra quyết định công bố rằng Hòa thượng Thích Quảng Độ là một trong bảy tù nhân lương tâm tiêu biểu cho tình trạng đàn áp tôn giáo trên thế giới.
USCIRF nhận định rằng Tăng thống Thích Quảng Độ “đã liên tục bị quản thúc tại gia một cách bất hợp pháp từ năm 1998 cho đến nay vì các hoạt động của ông cho tự do tôn giáo, chống lại chính sách đàn áp tôn giáo của chính quyền.”
Theo tin của Ban tổ chức Tang lễ, vào chiều 24/02, Tổng Lãnh sự Hoa Kỳ Marie Damour dẫn đầu một phái đoàn đến bái viếng giác linh của Tăng thống Thích Quảng Độ.
