Người phát ngôn quân đội Philippines, Đại tá Edgard Arevalo, hôm 15/8 cho biết chính quyền Philippines đang tìm cách xác minh các bản tin tường trình về những hoạt động khả nghị của nhiều chiếc tàu Trung Quốc gần đảo Thị Tứ ở Biển Tây Philippines, Việt Nam gọi là Biển Đông.
Theo trang tin tức Rappler.com, dân biểu Hạ viện Philippines Gary Alejano dẫn các nguồn tin từ quân đội, báo cáo về “các hoạt động bất thường rất khả nghi của tàu chiến và tàu tuần duyên Trung Quốc cùng ‘một lực lượng dân quân biển’ gần đảo Thị Tứ. Dân biểu Alejano cho biết trong số 5 tàu Trung Quốc xuất hiện gần các bãi cạn ở phía tây đảo Thị Tứ từ hôm 12/8, có 2 tàu hộ tống, một tàu tuần duyên và 2 tàu cá cỡ lớn.
Dân biểu đối lập này của Philippines còn tiết lộ rằng cách đây hai ngày, ông nhận được tin rằng một chiếc tàu của chính phủ Philippines, thuộc Phòng Sinh thái Nghề Cá và Tài nguyên Thủy sinh vật, đã bị chặn, không cho tới gần các bãi cạn nằm về hướng Bắc đảo Thị Tứ.
Bản tin nói dân biểu Alejano đã nêu lên sự cố này với Bộ trưởng Quốc phòng Delfin Lorenzana tại Hạ viện Philippines tối hôm 14/8 trong các cuộc thảo luận về ngân sách Bộ Quốc phòng.
Dân biểu Alejano cảnh báo Trung Quốc có thể có kế hoạch nhằm xâm chiếm các bãi cạn ở phía tây Thị Tứ. Ông nói ông lo lắng Trung Quốc có thể sử dụng “lực lượng dân quân biển” tức là ngư dân, dể tấn công đảo Thị Tứ.
Đảo Thị Tứ, Philippines gọi là đảo Pag-asa, là đảo lớn nhất tại quần đảo Trường Sa, hiện do Philippines chiếm đóng, nhưng là nơi Việt Nam cũng tuyên bố thuộc chủ quyền của mình.
Tàu Trung Quốc thường xuyên xuất hiện gần đảo Thị Tứ nhưng hình như đây là lần đầu tiên các tàu này tiến gần đến cách các bãi cạn của hòn đảo này chưa đầy 5,5 km.
Đại tá Thuỷ quân Lục chiến Arevalo nói sẽ cần vài ngày trước khi có thể kiểm chứng thông tin này. Ông nói:
“Tôi tin rằng vấn đề này giờ thuộc thẩm quyền của Toán đặc nhiệm Biển Tây Philippines.”
Người phát ngôn quân đội Philippines nói ông sẽ không bình luận thêm về vấn đề này cho tới khi đã thấy được toàn cảnh tình hình hiện nay.
Bộ trưởng Quốc phòng Philippines Lorenzana nói ông tin tưởng Trung Quốc sẽ không chiếm đóng thêm lãnh thổ, lãnh hải nào khác trong Biển Đông, dựa trên một “thỏa thuận sống chung hòa bình” mà ông nói đã được Bộ trưởng Ngoại giao Philippines Alan Peter Cayetano điều giải.
