Cục Thủy lợi Hoàng gia Thái Lan đang nghiên cứu việc chuyển dòng cửa sông Loei, một nhánh của sông Mekong, để đưa nước đến các vùng nông nghiệp ở đông bắc nước này. Cục đã tổ chức một hội thảo để bàn về thiết kế của một hầm dẫn nước rất dài thuộc dự án quản lý nước Mekong-Loei-Chi-Mun.
Dự án sẽ mang lại an ninh nước cho Thái Lan trong mùa khô và ngăn nước không chảy vào sông Mekong quá nhiều. Khi hoàn thành, dự kiến 2 tỷ mét khối nước sẽ được chuyển dòng qua hầm dẫn mỗi năm, mang lại lợi ích cho 1,7 triệu hộ gia đình Thái Lan.
Dự kiến công tác nghiên cứu phải được hoàn tất vào 31/12/2016 và quyết định cuối cùng có xây đập hay không sẽ được đưa ra vài tháng sau đó.
Các nhà hoạt động môi trường địa phương đã phản đối dự án trị giá hơn 2,8 tỷ đôla này. Họ lập luận rằng nếu chỉ dựa vào trọng lực không thể đưa nước chảy qua hầm, thêm vào đó, dự án sẽ gia tăng xâm nhập mặn trong khu vực. Thay vào đó, họ đề xuất khôi phục các nguồn nước và xây thêm các hồ chứa.
Việt Nam, nước cuối nguồn sông Mekong, trong những năm gần đây đã gánh chịu hậu quả của việc các nước Trung Quốc, Lào, Thái Lan xây đập hoặc nắn dòng ở các vị trí cao hơn trên con sông chảy từ Trung Quốc qua 6 quốc gia. Ngay trong tháng 2, khu vực đồng bằng sông Cửu Long đã bị hạn hán và xâm nhập mặn nghiêm trọng, lên tới mức kỷ lục trong 100 năm qua.
Thứ Trưởng Bộ Nông nghiệp & Phát triển Nông thôn Hoàng Văn Thắng cách đây ít ngày nói với báo giới Việt Nam rằng nguyên nhân dẫn đến tình trạng hạn hán, xâm nhập mặn kỷ lục này là do hiện tượng suy thoái các con sông. Ông khẳng định thủ phạm của sự suy thoái đó chủ yếu là do quá trình phát triển hồ chứa ở thượng nguồn.
Theo Thứ trưởng Thắng, đây là vấn đề lâu dài nhưng phải gấp gáp tìm giải pháp, nếu không 1-2 năm nữa nước sẽ về ít, mặn sẽ vào rất sâu. Thêm vào đó, khi mực nước hạ thấp, không lấy nước đưa sang các vùng nông nghiệp sẽ gây tác động rất lớn đối với Đồng bằng sông Cửu Long.
Báo chí Việt Nam những ngày gần đây đưa tin cho thấy một số vị trí dọc theo khu vực ven biển của đồng bằng, từ sông Vàm Cỏ cho đến sông Tiền, sông Hậu, rồi khu vực biển Tây, mặn đều vào sâu hơn từ 30 km đến 50 km, độ mặn cao hơn từ 4-7g/lít.
Hôm 17/2, trong cuộc họp khẩn về tình hình hạn hán, ngập mặn ở ĐBSCL, Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nói đó là thiên tai đặc biệt nghiêm trọng. Ông chỉ đạo Bộ Tài chính, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, các ngành, địa phương gấp rút làm các công việc cụ thể để ngăn mặn. Tuy nhiên đến nay không thấy báo chí Việt Nam đưa tin đã có giải pháp, biện pháp cụ thể nào cả về ngắn hạn lẫn dài hạn được đề xuất hay thực hiện.
Giới chuyên môn đã từng đưa ra đánh giá mang tính cảnh báo rằng do nằm ở hạ nguồn sông Mekong, Việt Nam đang đứng trước nguy cơ phải gánh chịu tác động to lớn, chưa thể lường trước từ các dự án thủy điện và đập ở thượng nguồn: bao gồm thiếu hụt nguồn nước ở hạ lưu; xâm nhập mặn nghiêm trọng; suy giảm lượng phù sa bồi đắp cho đồng bằng từ 26 triệu tấn/năm xuống còn 7 triệu tấn/năm; tổn hại nguồn lợi thủy sản từ 500 triệu đôla đến 1 tỉ đôla mỗi năm.
Theo Thaivisa.com, Bangkok Post
