JAKARTA —
Tuần trước, chính quyền tỉnh ở Aceh đã thu hồi một giấy phép gây nhiều tranh cãi cấp cho công ty dầu cọ PT Kallista Alam, bị các tổ chức môi trường tố cáo là đã khai phá đất rừng được bảo vệ. Giới bảo vệ môi trường ca ngợi quyết định vừa kể là một thắng lợi chính cho việc bảo vệ rừng, nhưng theo bài tường thuật của thông tín viên VOA Sara Schonhardt từ Jakarta, thì công ty này chỉ là một trong nhiều công ty khác.
Bắc Sumatra là nơi sinh cư của một trong những hệ sinh thái quan trọng nhất đối với giống đười ươi Sumatra có nguy cơ tuyệt chủng. Trong những năm vừa qua, các sinh vật này đã bị đặt dưới nguy cơ bị các công ty khai phá rừng để trồng cây cọ lấy dầu.
Vùng đầm lầy phủ rêu Tripa đầu tiên được chú ý tới hồi tháng 3 năm nay khi các tổ chức bảo vệ môi sinh cảnh báo rằng các công ty hoạt động bằng giấy phép bất hợp lệ đang nổi lửa đốt các khu rừng ở đó, sát hại loài đười ươi trong tiến trình phá rừng.
Các tổ chức này cho biết tỉnh trưởng Aceh lúc đó đã vi phạm lệnh cấm đã áp dụng 2 năm về việc phá rừng bằng cách cấp một giấy phép cho công ty dầu cọ PT Kallista Alam. Giấy phép được cấp vài tháng sau khi lệnh cấm có hiệu lực, cho phép công ty khai thác khoảng 1 ngàn 600 hecta đất, phần lớn trên vùng rêu phủ mà nếu bị động tới, sẽ nhả khí carbonic độc hại vào bầu khí quyển.
Kể từ năm 2010, khoảng 15.000 hecta rừng hoang sơ đã bị khai phá. Nay, chỉ còn chưa đầy 1/4 đất rừng.
Ông Ian Singelton, giám đốc một chương trình bảo vệ loài đười ươi trong hệ sinh thái Leuser quanh khu vực Tripa, nói rằng các tổ chức bảo vệ môi sinh thường phải chật vật mới chứng minh được các công ty khả nghi đang hoạt động một cách bất hợp pháp. Nhưng trường hợp Tripa là một ngoại lệ.
Ông Singelton nói: “Công ty Kallista Alam này ở thế yếu đến độ rõ ràng cho thấy là bất hợp lệ và dễ dàng chứng minh rằng chúng tôi quyết định theo đuổi họ.”
Hồi đầu năm nay, một tổ chức bảo vệ môi sinh ở địa phương, hội Bạn của Trái Ðất, đã đệ đơn kiện công ty và chính quyền tỉnh Aceh. Quyết định đó châm ngòi cho những cuộc điều tra tương tự của nhiều cơ quan chính quyền và cảnh sát, là những thực thể đang cứu xét những cáo buộc đốt rừng bất hợp pháp.
Ông Singleton cho rằng các cuộc điều tra đó đã chứng tỏ rằng nhiều công ty khác hoạt động trong khu vực cũng đang phạm luật.
Ông Singelton nói tiếp: “Mặc dầu chúng ta hết sức vui mừng rằng đã làm cho giấy phép cấp cho công ty Kallista Alam bị thu hồi, những gì chúng ta nhìn thấy trong thực tế vẫn là mọi chuyện tiến hành như thường lệ.”
Lệnh cấm phá rừng nằm ở trung tâm của một thỏa thuận về khí hậu trong đó Na Uy cam kết viện trợ 1 tỷ đôla cho Indonesia trong các nỗ lực giảm thiểu khí thải carbonic do việc phá rừng. Trường hợp Tripa này được coi là một trắc nghiệm về sự cam kết của Indonesia trong việc ngăn chặn phá rừng, và giảm 26% lượng khí carbonic thải ra trước năm 2020.
Trong một chuyến thăm Hoa Kỳ mới đây, Tổng thống Indonesia Bambang Yudhoyono đã nhận được một giải thưởng về chăm sóc môi trường của một nhóm các tổ chức bảo vệ môi sinh nhờ các cam kết của ông. Nhưng giới hoạt động ở Indonesia nói rằng việc thực thi các luật ngăn chặn phá rừng tỏ ra rất khó khăn.
Họ nói các chính quyền địa phương nhận tiền để đổi lấy việc cấp giấy phép vi phạm luật quốc gia. Trong khi đó, các công ty tiếp tục đốt rừng bởi vì đó là hình thức khai quang rẻ tiền và hữu hiệu nhất.
Ông Singleton nói vụ công ty Kallista Alalm là một tiền lệ, nhưng sự nhượng bộ nhỏ bé này chỉ là một phần trong bối cảnh lớn hơn nhiều.
Ông Singleton nói: “Nay sự trông đợi của chúng ta lớn hơn nhiều, và tôi nghĩ chúng ta đã được sự ủng hộ của chính quyền trung ương ít nhất là chịu mở các cuộc điều tra và tìm cách thách thức, thậm chí có thể tống xuất và truy tố một số trong các công ty ở đó nữa.”
Chỉ còn lại chưa đầy 200 con đười ươi trong hệ sinh thái Leuser, và ông Singleton tiên đoán nếu mức độ khai quang không bị kéo chậm lại, thì đến năm tới sẽ không còn lại con nào nữa.
Bắc Sumatra là nơi sinh cư của một trong những hệ sinh thái quan trọng nhất đối với giống đười ươi Sumatra có nguy cơ tuyệt chủng. Trong những năm vừa qua, các sinh vật này đã bị đặt dưới nguy cơ bị các công ty khai phá rừng để trồng cây cọ lấy dầu.
Vùng đầm lầy phủ rêu Tripa đầu tiên được chú ý tới hồi tháng 3 năm nay khi các tổ chức bảo vệ môi sinh cảnh báo rằng các công ty hoạt động bằng giấy phép bất hợp lệ đang nổi lửa đốt các khu rừng ở đó, sát hại loài đười ươi trong tiến trình phá rừng.
Các tổ chức này cho biết tỉnh trưởng Aceh lúc đó đã vi phạm lệnh cấm đã áp dụng 2 năm về việc phá rừng bằng cách cấp một giấy phép cho công ty dầu cọ PT Kallista Alam. Giấy phép được cấp vài tháng sau khi lệnh cấm có hiệu lực, cho phép công ty khai thác khoảng 1 ngàn 600 hecta đất, phần lớn trên vùng rêu phủ mà nếu bị động tới, sẽ nhả khí carbonic độc hại vào bầu khí quyển.
Kể từ năm 2010, khoảng 15.000 hecta rừng hoang sơ đã bị khai phá. Nay, chỉ còn chưa đầy 1/4 đất rừng.
Ông Ian Singelton, giám đốc một chương trình bảo vệ loài đười ươi trong hệ sinh thái Leuser quanh khu vực Tripa, nói rằng các tổ chức bảo vệ môi sinh thường phải chật vật mới chứng minh được các công ty khả nghi đang hoạt động một cách bất hợp pháp. Nhưng trường hợp Tripa là một ngoại lệ.
Ông Singelton nói: “Công ty Kallista Alam này ở thế yếu đến độ rõ ràng cho thấy là bất hợp lệ và dễ dàng chứng minh rằng chúng tôi quyết định theo đuổi họ.”
Hồi đầu năm nay, một tổ chức bảo vệ môi sinh ở địa phương, hội Bạn của Trái Ðất, đã đệ đơn kiện công ty và chính quyền tỉnh Aceh. Quyết định đó châm ngòi cho những cuộc điều tra tương tự của nhiều cơ quan chính quyền và cảnh sát, là những thực thể đang cứu xét những cáo buộc đốt rừng bất hợp pháp.
Ông Singleton cho rằng các cuộc điều tra đó đã chứng tỏ rằng nhiều công ty khác hoạt động trong khu vực cũng đang phạm luật.
Ông Singelton nói tiếp: “Mặc dầu chúng ta hết sức vui mừng rằng đã làm cho giấy phép cấp cho công ty Kallista Alam bị thu hồi, những gì chúng ta nhìn thấy trong thực tế vẫn là mọi chuyện tiến hành như thường lệ.”
Lệnh cấm phá rừng nằm ở trung tâm của một thỏa thuận về khí hậu trong đó Na Uy cam kết viện trợ 1 tỷ đôla cho Indonesia trong các nỗ lực giảm thiểu khí thải carbonic do việc phá rừng. Trường hợp Tripa này được coi là một trắc nghiệm về sự cam kết của Indonesia trong việc ngăn chặn phá rừng, và giảm 26% lượng khí carbonic thải ra trước năm 2020.
Trong một chuyến thăm Hoa Kỳ mới đây, Tổng thống Indonesia Bambang Yudhoyono đã nhận được một giải thưởng về chăm sóc môi trường của một nhóm các tổ chức bảo vệ môi sinh nhờ các cam kết của ông. Nhưng giới hoạt động ở Indonesia nói rằng việc thực thi các luật ngăn chặn phá rừng tỏ ra rất khó khăn.
Họ nói các chính quyền địa phương nhận tiền để đổi lấy việc cấp giấy phép vi phạm luật quốc gia. Trong khi đó, các công ty tiếp tục đốt rừng bởi vì đó là hình thức khai quang rẻ tiền và hữu hiệu nhất.
Ông Singleton nói vụ công ty Kallista Alalm là một tiền lệ, nhưng sự nhượng bộ nhỏ bé này chỉ là một phần trong bối cảnh lớn hơn nhiều.
Ông Singleton nói: “Nay sự trông đợi của chúng ta lớn hơn nhiều, và tôi nghĩ chúng ta đã được sự ủng hộ của chính quyền trung ương ít nhất là chịu mở các cuộc điều tra và tìm cách thách thức, thậm chí có thể tống xuất và truy tố một số trong các công ty ở đó nữa.”
Chỉ còn lại chưa đầy 200 con đười ươi trong hệ sinh thái Leuser, và ông Singleton tiên đoán nếu mức độ khai quang không bị kéo chậm lại, thì đến năm tới sẽ không còn lại con nào nữa.
