Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe đang có mặt tại thành phố Boston vào lúc bắt đầu chuyến viếng thăm 4 thành phố ở Mỹ, bao gồm cuộc hội kiến với Tổng thống Barack Obama tại Tòa Bạch Ốc vào ngày mai và một bài diễn văn chưa từng có trước đây trước phiên họp lưỡng viện Quốc hội Mỹ vào ngày thứ tư. Theo tường thuật của thông tín viên Victor Beattie của đài VOA, chuyến viếng thăm nêu bật mối quan hệ tốt đẹp giữa Washington với Tokyo vào lúc kỷ niệm 70 năm ngày thế chiến thứ hai chấm dứt.
Chuyến viếng thăm của thủ tướng Abe diễn ra trong lúc các giới chức cao cấp của Mỹ và Nhật Bản hoàn tất những văn kiện hướng dẫn mới về quốc phòng để phản ánh vai trò lớn hơn của Nhật Bản trong công tác bảo vệ an ninh cho chính quốc gia của họ. Ông Evan Madeiros, Giám đốc Châu Á sự vụ của Hội đồng An ninh Quốc gia Hoa Kỳ, hôm thứ sáu cho biết văn kiện hướng dẫn được cập nhật lần đầu tiên kể từ năm 1997 sẽ nới rộng đáng kể vai trò của Nhật trong liên minh và cung cấp một cơ chế để Nhật Bản hỗ trợ nhiều hơn cho các lực lượng của Mỹ.
Trong cuộc diễn thuyết tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế ở Washington, Đại sứ Nhật tại Hoa Kỳ, ông Kenichiro Sasae, nói rằng hướng dẫn mới sẽ được tiếp nối bằng công tác lập pháp về an ninh phù hợp với quyết định hồi năm ngoái của nội các để thay đổi sự diễn giải bản hiến pháp chủ hoà nhằm cho phép Nhật Bản tiến hành những hoạt động quân sự hỗn hợp để tự vệ.
"Đối với Nhật Bản, sự thay đổi trong tư duy của chúng tôi về công cuộc phòng thủ chung là một sự thay đổi vô cùng to lớn. Thay đổi này diễn ra sau khi có sự tin tưởng lẫn nhau trong 70 năm và hoạt động lập pháp của chúng tôi sẽ thiết lập một khung sườn để Nhật Bản cộng tác thêm nữa với Hoa Kỳ."
Giáo sư Jefferey Kingston, một chuyên gia về các vấn đề Châu Á của Đại học Temple ở Tokyo, cho rằng sáng kiến của Thủ tướng Abe về “chủ nghĩa hoà bình chủ động” là một sự chuyển đổi hết sức lớn lao trong chính sách an ninh của Nhật Bản. Ông nói rằng sự trỗi dậy của Trung Quốc là nguyên do chính dẫn tới sự thay đổi này.
"Vào năm 1997, ngân sách quốc phòng Trung Quốc là 10 tỉ đô la. Năm ngoái, con số này đã lên tới 144 tỉ và có rất nhiều những hành động quyết liệt về vụ tranh chấp chủ quyền lãnh thổ giữa hai nước. Cho nên, sự trỗi dậy của Trung Quốc và những mối quan tâm về tham vọng bá quyền của họ ở Châu Á đang đẩy Hoa Kỳ và Nhật Bản tới gần nhau hơn. Và ông Abe rất muốn có được một sự cam kết của Hoa Kỳ để hậu thuẫn cho Nhật Bản trong trường hợp xảy ra một tình huống bất ngờ liên quan tới những hòn đảo có tranh chấp ở Biển Hoa Đông."
Tuy nhiên, ông Kingston cho biết sự ủng hộ của dân chúng Nhật Bản đối với chủ nghĩa hoà bình chủ động rất yếu ớt: với 23% tán đồng và 68% chống đối. Ông nói rằng những cam kết trong văn kiện hướng dẫn mới về quốc phòng vượt khỏi sự ủng hộ của quốc hội và công chúng Nhật Bản và điều đó có thể tạo ra căng thẳng giữa hai nước.
