Một kế hoạch của EU nhắm ngăn chặn những cái chết của dân di trú vượt Địa Trung Hải đang nhận được phản ứng lẫn lộn từ phía Liên Hiệp Quốc và các cơ quan quốc tế. Các bên hoan nghênh nỗ lực mở rộng, nhưng nói kế hoạch không giải quyết được các lý do cội rễ thúc đẩy mọi người bỏ trốn. Thông tín viên Lisa Schlein tường trình cho đài VOA từ Geneva.
Cả Cao ủy Tỵ nạn LHQ UNHCR lẫn Cơ quan Di trú Quốc tế IOM đều hoan nghênh quyết định của EU mở rộng sứ mạng tìm kiếm và cứu hộ trong vùng Địa Trung Hải. Họ gọi việc tăng gấp ba số tài trợ dành cho các hoạt động chung của hải quân là một bước quan trọng hướng tới việc ngăn chặn số di dân tử vong.
Tính đến giờ này trong năm, hơn 1.700 người đã chết đuối khi tìm cách vượt biển từ Libya qua châu Âu. Tổng cộng gần 40.000 người tỵ nạn và di trú đã thực hiện hành trình nguy hiểm trong những chiếc tàu ọp ẹp chở người lậu.
Các vị bộ trưởng dự cuộc họp thượng đỉnh khẩn cấp của EU về người di trú hôm thứ năm cho biết hoạt động của họ sẽ có khả năng và phạm vi tương tự như chiến dịch Mare Nostrum của Italia. Chiến dịch cứu hộ ấy đã cứu được hàng chục ngàn sinh mạng trước khi bị ngưng hoạt động vào cuối tháng 10 và thay thế bởi Triton, một chiến dịch nhỏ hơn của châu Âu.
Phát ngôn viên của UNHCR Adrian Edwards nói hành động tập thể là đường lối duy nhất có thể ngăn chặn thảm kịch ngày càng trầm trọng diễn ra trên các biên giới phía nam châu Âu.
Ông nói thêm rằng điều cấp thiết là các nguyên tắc nhân quyền và nhân đạo phải là trọng tâm đường lối của châu Âu:
“Những vụ vượt biên bằng tàu thuyền không phải chỉ là một hiện tượng của người di trú, mà còn là hiện tượng của người tỵ nạn nữa. Một nửa số đó vượt biển Địa Trung Hải trong năm 2014 là những người tìm nơi trốn tránh chiến tranh và ngược đãi. Còn đối với những người tỵ nạn chạy trốn chiến tranh, phải có một lựa chọn nào khác ngoài việc vượt Địa Trung Hải trong những chiếc thuyền chở người lậu.”
UNHCR nói hội nghị thượng đỉnh EU đã thất bại không giải quyết toàn bộ các vấn đề như việc tái định cư những người tỵ nạn, và lập ra những kênh cho việc di trú an toàn và thường xuyên.
Cơ quan này nêu ra rằng các chính phủ Âu châu cũng đã không có cam kết chia sẻ gánh nặng tái định cư những người sống sót. Hiện thời, đa số những người di trú đang được tiếp nhận và trợ giúp bởi Italia, Hy Lạp và Malta.
Kế hoạch của EU nhấn mạnh đến sự cần thiết phải bảo vệ các biên giới để chấm dứt việc đưa lậu người di trú bằng cách phá hủy các tàu thuyền của những kẻ buôn lậu người. Phát ngôn viên của Tổ chức Di trú Quốc tế, ông Leonard Doyle, nói ông không tin giải pháp đó sẽ có tác dụng.
“Phá hủy các tàu thuyền dĩ nhiên là điều quan trọng nếu đây là những kẻ buôn người. Nhưng xét cho cùng, cần phải có gì để phá hủy một chiếc ghe bằng cao su và có thể thay thế nó một cách nhanh chóng như thế nào. Vì vậy, đó là một khía cạnh quan trọng của vấn đề, nhưng đó là 1 trong nhiều khía cạnh khác nữa, và nó sẽ không ngăn trở được bao nhiêu nếu các tàu thuyền bị phá hủy, mà chính bọn họ cũng sẽ phá hủy sau phần lớn những cuộc giải cứu.”
Liên hiệp quốc và các cơ quan quốc tế cũng đang kêu gọi các chính phủ Âu châu chống lại lý luận bài ngoại và phân biệt chủng tộc. Hôm thứ sáu, Cao Ủy Tỵ nạn Liên hiệp quốc, Zeid Ra’ad Al Hussein, lên án một bài báo mới đây trên một tờ báo lá cải của Anh, là tờ Sun, mô tả dân di trú là “những con dán.”
