Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk Yeol đã bị cấm rời khỏi đất nước do nỗ lực áp đặt thiết quân luật bất thành, một quan chức Bộ Tư pháp cho biết hôm 9/12, trong bối cảnh ngày càng có nhiều lời kêu gọi ông từ chức và Hàn Quốc ngày càng lún sâu vào cuộc khủng hoảng lãnh đạo.
Ông Yoon đã xin lỗi về hành động vụng về và cho biết ông giao vận mệnh chính trị và pháp lý của mình vào tay Đảng Quyền lực Nhân dân (PPP) cầm quyền của ông nhưng không từ chức. Ông đã trở thành đối tượng của một cuộc điều tra hình sự, theo tin tức trên truyền thông trong nước.
Hôm 9/12, Bộ Quốc phòng Hàn Quốc cho biết ông Yoon vẫn là tổng tư lệnh hợp pháp, nhưng có sự bất mãn ngày càng tăng trong hàng ngũ tướng lĩnh cấp cao đối với tổng thống và điều này khiến quyền hành của ông bị nghi ngờ.
Ông Oh Dong-woon, người đứng đầu Văn phòng Điều tra Tham nhũng dành cho các quan chức cấp cao, cho biết ông đã cấm ông Yoon đi nước ngoài khi ông được chất vấn tại một phiên điều trần của Quốc hội về những gì đã được thực hiện nhằm vào tổng thống.
Một quan chức Bộ Tư pháp, ông Bae Sang-up, nói với ủy ban Quốc hội rằng lệnh cấm đi nước ngoài đã được thực thi.
Ủy ban này được thành lập vào năm 2021 để điều tra các quan chức cấp cao bao gồm tổng thống và thân nhân tổng thống, nhưng không có thẩm quyền truy tố tổng thống. Thay vào đó, luật pháp quy định việc truy tố tổng thống phải được đưa sang văn phòng công tố.
Mặc dù ông Yoon qua được cuộc bỏ phiếu luận tội tại Quốc hội hôm 7/12, quyết định của đảng ông giao quyền hành tổng thống cho thủ tướng đã đưa quốc gia đồng minh chủ chốt của Hoa Kỳ rơi vào khủng hoảng hiến pháp.
Ông Yoon đã bác bỏ các lời kêu gọi từ chức, trong đó có các thành viên trong chính đảng cầm quyền của ông, nhưng tương lai của ông có vẻ càng bất định hơn vào cuối tuần qua khi hãng tin Yonhap đưa tin ông đang bị điều tra hình sự vì cáo buộc phản quốc.
Các công tố viên hôm 8/12 đã bắt giữ cựu Bộ trưởng Quốc phòng Kim Yong-hyun do vai trò bị cáo buộc của ông trong việc tuyên bố thiết quân luật vào ngày 3/12, Yonhap đưa tin.
Ông Yoon đã trao cho quân đội quyền lực khẩn cấp rộng lớn vào ngày 3/12 để trừ khử điều mà ông gọi là ‘lực lượng chống nhà nước’ và các đối thủ chính trị cản trở chính quyền ông. Ông đã rút lại lệnh này sáu giờ sau đó, sau khi Quốc hội bỏ phiếu phản đối.
Giữa làn sóng phản ứng dữ dội, nhiều quan chức quân sự, bao gồm quyền Bộ trưởng Quốc phòng, đã nói rằng họ sẽ không tuân theo bất kỳ sắc lệnh nào khác của tổng thống để áp đặt thiết quân luật một lần nữa.
Đảng Dân chủ (DP), đảng đối lập chính của Hàn Quốc, đã kêu gọi tước quyền lực của ông Yoon đối với quân đội. DP cũng đã yêu cầu bắt giữ ông Yoon và bất kỳ tướng lĩnh quân sự nào dính líu đến thiết quân luật.
Người đứng đầu tổ công tác đặc biệt do đảng của ông Yoon thành lập để xử lý việc ông Yoon cuối cùng phải ra đi ‘có trật tự’, ông Lee Yang-soo, cho biết họ sẽ xem xét tất cả các lựa chọn và thời điểm phù hợp để tổng thống ra đi sớm ‘mà không có bất kỳ giới hạn nào’.
Hôm 8/12, ông Han Dong-hoon lãnh đạo Đảng PPP, đảng cầm quyền của tổng thống, cho biết tổng thống sẽ bị loại khỏi các công việc đối ngoại và các công việc nhà nước khác, và Thủ tướng Han Duck-soo sẽ xử lý công việc chính phủ.
Đề xuất đó đã vấp phải sự chỉ trích từ phe đối lập, vốn cho rằng nó vi hiến. Họ lập luận rằng ông Yoon phải bị luận tội hoặc từ chức và phải bị truy tố. Họ dự định trình một dự luật luận tội khác vào cuối tuần này.
Chang Young-soo, giáo sư tại Khoa Luật tại Đại học Hàn Quốc, cho biết tổng thống có thể ủy nhiệm quyền lực cho thủ tướng, nhất là quyền kiểm soát quân đội, nhưng vẫn còn tranh cãi về việc liệu thủ tướng có thẩm quyền như là nguyên thủ quốc gia trong các vấn đề ngoại giao hay không.
“Ngoài ra, không như phó tổng thống Mỹ, một thủ tướng Hàn Quốc không do dân bầu, điều đó có nghĩa là tính hợp pháp yếu về mặt dân chủ. Vì vậy, vấn đề cũng là cách sắp xếp này có thể kéo dài trong bao lâu,” ông nói.
Lãnh đạo phe đối lập Lee Jae-myung hôm 9/12 cho biết cuộc khủng hoảng chính trị đe dọa gây ra thiệt hại không thể sửa chữa cho nền kinh tế lớn thứ tư châu Á, đồng thời là quốc gia cung cấp chip nhớ lớn trên toàn cầu.
Bộ Tài chính Hàn Quốc và các nhà quản lý cho biết họ sẽ nỗ lực hết mình để ổn định thị trường tài chính bằng cách triển khai các kế hoạch dự phòng và tăng thanh khoản vào cuối tháng 12.
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin đã hủy bỏ kế hoạch công du Hàn Quốc và Ngoại trưởng Antony Blinken đã gọi cho người đồng cấp Hàn Quốc, nói rằng ông hy vọng tiến trình dân chủ sẽ thắng thế.
Diễn đàn