Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte loan báo nước ông ‘ly khai’ với Hoa Kỳ, một đồng minh quan trọng có quan hệ quốc phòng mật thiết với Philippines.
Ông Duterte đưa ra tuyên bố đó hôm nay, thứ Năm 20/10, trong chuyến công du chính thức sang Trung Quốc, một chuyến thăm mà Hoa Kỳ đang theo dõi sát để tìm các dấu hiệu về những cải thiện quan hệ giữa hai nước.
Phát biểu tại Bắc Kinh bên cạnh Phó Thủ tướng Trung Quốc Trương Cao Lệ, Tổng thống Duterte nói:
“Tôi loan báo sẽ ly khai khỏi Hoa Kỳ. Nước Mỹ đã thua. Tôi đổi lập trường để đi theo ý thức hệ của quý vị, và có thể tôi cũng sẽ sang Nga để thảo luận với Tổng thống Vladimir Putin, và nói với ông rằng bây giờ có 3 nước chúng ta trên thế giới: Trung Quốc, Philippines và Nga.”
Ông Duterte nói thêm: “Đó là cách duy nhất.”
Trong chuyến công du chính thức 4 ngày, Tổng thống Philippines cũng đã gặp Thủ tướng Lý Khắc Cường và Chủ tịch nước Tập Cận Bình. Ông Duterte ký 13 thoả thuận hợp tác với Trung Quốc, bao gồm các lĩnh vực văn hoá, kinh tế, du lịch, thương mại, chống ma tuý và thoả thuận liên quan tới các vấn đề hàng hải.
Hai nước còn đồng ý thiết lập một uỷ ban hỗn hợp giữa hai lực lượng tuần duyên, một diễn biến vô cùng quan trọng bởi vì thoả thuận này sẽ tạo điều kiện cho các cuộc thảo luận về các cuộc tranh chấp lãnh thổ tại Biển Đông, một vấn đề mà hai bên đã đồng ý sẽ tiếp tục thảo luận trong những ngày tháng tới.
Chuyên công du chính thức của ông Duterte sang thăm Trung Quốc được coi là một sự đảo ngược có ý nghĩa quan trọng trong các quan hệ Philippines-Trung Quốc.
Ông Duterte trước đó đã tìm cách củng cố các quan hệ với Trung Quốc, trong khi cá nhân ông tìm cách tách xa Hoa Kỳ, từ khi ông lên nhậm chức vào tháng 5 vừa qua.
Trung Quốc ve vãn Tổng thống Philippines
Trung Quốc trước đó trải thảm đỏ để đón Tổng thống Philippines khi ông đến gặp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình để cải thiện các quan hệ khúc mắc giữa hai nước.
Ông Tập Cận Bình nghênh tiếp ông Duterte với đầy đủ lễ nghi quân cách tại Đại sảnh đường Nhân dân ở Bắc Kinh.
Sau các cuộc thảo luận hôm thứ Năm, hai nhà lãnh đạo ký kết một số thoả thuận mới mà theo ông Tập, nhằm mục đích “cải thiện toàn diện” các quan hệ song phương.
Vào đầu năm nay, một toà án quốc tế đã ra phán quyết có lợi cho Philippines trong một vụ kiện chống lại Trung Quốc trước Toà Trọng tài Quốc tế trong vụ tranh chấp chủ quyền biển đảo trên Biển Đông. Tuy nhiên từ sau phán quyết của toà án quốc tế, ông Duterte đã tỏ ra hoà hoãn, và cố gắng không làm xấu đi hơn nữa các quan hệ với Trung Quốc trong khi cùng lúc, củng cố các tuyên bố chủ quyền của nước ông.
Trước khi tham gia các cuộc thảo luận với lãnh đạo Trung Quốc, ông Duterte cho biết ông sẽ không nêu lên vấn đề tranh chấp lãnh thổ trừ phi Chủ tịch nước Trung Quốc đề cập tới vấn đề này trước. Ông Duterte, bình thường là người nói thẳng, giải thích rằng đây là một cử chỉ thiện chí đối với lãnh đạo nước chủ nhà.