Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 23/10 tuyên bố cuộc ngưng bắn tại bắc Syria nay trở thành vĩnh viễn và ra lệnh gỡ bỏ các chế tài đối với Thổ Nhĩ Kỳ. Ông cũng bác bỏ những chỉ trích về quyết định rút binh sĩ Mỹ khiến đồng minh người Kurds của Hoa Kỳ bị tấn công.
Phát biểu tại Tòa Bạch Ốc, ông Trump mô tả cuộc ngưng bắn là một “đột phá lớn” được thương thuyết bởi phái đoàn do phó Tổng thống Mike Pence dẫn đầu. Ông Trump cho hay đã ra lệnh cho Bộ trưởng Tài chánh Steven Mnuchin gỡ bỏ các chế tài, vốn áp đặt lên Thổ Nhĩ Kỳ sau khi Ankara tấn công người Kurd, “trừ phi có chuyện gì xảy ra mà chúng tôi không hài lòng”.
Ông Trump nói thêm “Vô số sinh mạng được cứu là kết quả của những cuộc thương thuyết của chúng tôi với Thổ Nhĩ Kỳ, kết quả đạt được mà không một giọt máu nào của người Mỹ đổ ra, không ai bị thương, không ai bị bắn, không ai thiệt mạng.”
Phát biểu của ông Trump không làm vô hiệu những cuộc tấn công mạnh mẽ của các nhà lập pháp Mỹ về quyết định bất ngờ của ông hồi đầu tháng rút quân ra khỏi miền đông bắc Syria mở đường cho cuộc phản công của Thổ Nhĩ Kỳ. Quốc hội Mỹ vẫn đang thảo luận về những chế tài của riêng Quốc hội để trừng phạt Thổ Nhĩ Kỳ về cuộc tấn công vượt biên giới vừa qua.
Các đồng minh người Kurd đã giúp Hoa Kỳ trong cuộc chiến chống Nhà nước Hồi Giáo cảm thấy bị ông Trump bỏ rơi. Chính sách của ông Trump đã mở cửa cho Nga củng cố ảnh hưởng tại Syria bằng cách đưa lực lượng vào vùng này. Số phận của các phần tử hiếu chiến Nhà nước Hồi Giáo trong các nhà tù của người Kurd tại Syria vẫn chưa được quyết định.
Một giới chức cao cấp trong chính quyền ông Trump nói với các phóng viên trong một cuộc hội thoại là dù hầu hết những chiến binh Nhà nước Hồi Giáo vẫn còn bị giam giữ nhưng dường như một số nhỏ đã trốn khỏi nhà tù. Ông nói thêm là Thổ Nhĩ Kỳ phải có trách nhiệm truy quét số tù nhân vượt ngục.
Giới chức này nói “Chúng tôi đang theo dõi chặt chẽ tình hình những chiến binh Nhà nước Hồi Giáo.”
Giới chức Mỹ cũng bày tỏ lo ngại về việc Nga điều động binh sĩ đến vùng này trong khuôn khổ một thỏa thuận với Thổ Nhĩ Kỳ.
Hiện chưa có chỉ dấu nào cho thấy các lực lượng Thổ Nhĩ Kỳ tấn công dân chúng địa phương như giới chỉ trích lo ngại, giới chức vừa kể cho hay.
Những tranh cãi về việc Tổng thống Trump rút quân khỏi Syria đã góp phần vào bầu không khí xáo trộn tại Washington, nơi đảng Dân chủ đang tìm cách cách chức ông Trump qua việc luận tội vì ông Trump nỗ lực yêu cầu Ukraine điều tra đối thủ Dân chủ của ông là Joe Biden.
Lãnh đạo khối Dân chủ thiểu số tại Thượng viện, Thượng nghị sĩ Chuck Schumer phát biểu chỉ trích ông Trump tại thượng viện:
“Ba tuần sau khi loan báo rút quân, Tổng thống dường như không có một chiến lược rõ rệt nào để đảm bảo đánh bại Nhà nước Hồi Giáo lâu dài và dọn dẹp những xáo trộn ông tạo ra tại Syria.”
Ông Trump tiếp tục chỉ trích những nỗ lực trước đây của Mỹ nhằm giữ lực lượng Mỹ tại Trung Đông.
Ông nói Hoa Kỳ sẽ “để cho người khác chiến đấu trên vùng cát dài đẫm máu này.”
