Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 13/10 sẽ đưa ra một chiến lược đối đầu hơn với Iran trong bài diễn văn mà có phần chắc nội dung sẽ là một đòn giáng mạnh đối với thỏa thuận hạt nhân giữa Iran với quốc tế và sẽ khiến quan hệ giữa Mỹ với các đồng minh Châu Âu phức tạp hơn.
Các giới chức Mỹ cho hay theo dự kiến Tổng thống Trump sẽ công bố không xác nhận thỏa thuận hạt nhân Iran 2015 vì thỏa thuận này không nghiêng về lợi ích quốc gia của Hoa Kỳ. Trước đây, ông từng hai lần xác nhận thỏa thuận này nhưng các phụ tá Tổng thống cho hay ông không muốn xác nhận thêm lần thứ ba.
Tuy nhiên, cũng có thể Tổng thống thay đổi ý định giờ chót trước khi đề ra hướng tiếp cận mới của chính phủ Trump với Iran trong bài diễn văn tại Tòa Bạch Ốc lúc 12:45 trưa 13/10, giờ miền Đông Hoa Kỳ.
Công bố của Tổng thống Trump không xác nhận thỏa thuận Iran không có nghĩa là Mỹ rút ra khỏi thỏa thuận này, nhưng Quốc hội Mỹ sẽ có 60 ngày để quyết định xem có tái ban hành trừng phạt với Tehran. Những chế tài đó bị đình chỉ chiếu theo thỏa thuận giữa Iran với 6 cường quốc dưới thời Tổng thống Obama.
Các thanh sát viên quốc tế cho hay Iran tuân thủ thỏa ước, nhưng ông Trump nói Tehran vi phạm tinh thần của thỏa thuận và chưa làm gì để kìm chế chương trình phi đạn đạn đạo cũng như chưa làm gì hạn chế yểm trợ tài chính và quân sự cho Hezbollah và các nhóm cực đoan khác.
Chánh Văn phòng Tòa Bạch Ốc John Kelly nói phương án của Mỹ sắp tới là bắt tay với các đồng minh ở Trung Đông để chế ngự các hoạt động của Iran.
Các nước đồng minh Châu Âu cảnh báo quyết định mới của Mỹ sẽ gây rạn nứt giữa các nước về vấn đề Iran.
Lãnh đạo Anh, Pháp đã thúc giục Mỹ tiếp tục xác nhận thỏa thuận Iran vì tinh thần đoàn kết đồng minh.
Ngoại trưởng Đức kêu gọi EU đoàn kết trong vấn đề này. Ông Sigmar Gabriel nói “Chúng ta phải cho người Mỹ thấy rằng hành xử của họ trong vấn đề Iran sẽ khiến Châu Âu có quan điểm chung với Nga và Trung Quốc chống lại Mỹ.”
Ký kết bởi Mỹ, Anh, Pháp, Đức, Nga, Trung Quốc, Liên hiệp Châu Âu và Iran, thỏa thuận hạt nhân Iran 2015 dỡ bỏ chế tài cho Tehran đổi lại việc Iran đình chỉ chương trình hạt nhân.
Theo Reuters
