Hai công dân Canada bị Bắc Kinh giam giữ cách đây hơn hai năm vì tình nghi làm gián điệp sẽ ra tòa ở Trung Quốc trong tuần này và tuần tới, Canada cho biết hôm 17/3, một lần nữa làm tăng căng thẳng ngoại giao giữa Ottawa và Bắc Kinh.
Trung Quốc bắt giữ hai người đàn ông vào tháng 12 năm 2018, ngay sau khi cảnh sát Canada bắt giữ bà Mạnh Vãn Châu (Meng Wanzhou), giám đốc tài chính của Huawei, tập đoàn viễn thông khổng lồ của Trung Quốc, theo trát tòa của Hoa Kỳ. Bà Mạnh Vãn Châu đang bị quản thúc tại gia ở Vancouver và đang tranh đấu chống việc bị dẫn độ sang Hoa Kỳ.
“Đại sứ quán của chúng tôi tại Bắc Kinh đã được thông báo rằng phiên tòa xét xử Michael Spavor và Michael Kovrig đã được ấn định lần lượt diễn ra vào ngày 19/3 và ngày 22/3,” Ngoại trưởng Canada Marc Garneau cho biết trong một tuyên bố.
“Chúng tôi tin rằng các vụ giam cầm đó có tính cách tùy tiện và tiếp tục quan tâm sâu sắc về sự thiếu minh bạch xung quanh các thủ tục tố tụng.”
Trung Quốc có tỷ lệ kết án cao hơn 99%, và công chúng cũng như truyền thông bị hạn chế, không cho dự các phiên tòa xét xử các vụ án nhạy cảm.
Bắc Kinh khẳng định các vụ giam giữ không liên quan đến vụ bắt giữ bà Mạnh Vãn Chu.
“Các vụ xét xử không liên quan gì đến cuộc đối thoại chiến lược cấp cao Mỹ-Trung,” phát ngôn viên của Người phát ngôn của Bộ Ngoại giao Trung Quốc, Triệu Lập Kiên cho biết.
Tin về ngày xét xử hai công dân Canada được tung ra ngay trước cuộc hội đàm giữa các quan chức hàng đầu của Hoa Kỳ và Trung Quốc ở Alaska. Đây là cuộc họp cấp cao đầu tiên kể từ khi Tổng thống Joe Biden lên nhậm chức.
Hai công dân Canada phải đối mặt với các cáo buộc làm gián điệp và không rõ tiến trình tố tụng sẽ kéo dài bao lâu, nhưng theo một quan chức Canada, thì sẽ có một phán quyết ", một nguồn tin của chính phủ Canada cho biết.
Trong một tuyên bố, gia đình của Spavor nói cáo trạng chống lại anh là mơ hồ và chưa được công khai, và Spavor đã “được tiếp xúc và tương tác một cách rất hạn chế với luật sư bào chữa người Trung Quốc.
Gia đình Spavor kêu gọi trả tự do vô điều kiện cho cả hai, Spavor và Kovrig.
Ông Jim Zimmerman, một luật sư ở Bắc Kinh, đại diện cho gia đình Spavor, nói:
“Việc không cho phép đại diện pháp lý hiệu quả là vi phạm nghĩa vụ quốc tế của Trung Quốc.
Ông nói: “Tiếp tục giam giữ một cách bất công và tùy tiện, tước quyền tự do của họ là không công bằng, không cân xứng và không hợp lý”.
Thủ tướng Canada Justin Trudeau đã yêu cầu sự hỗ trợ của Tổng thống Mỹ Joe Biden chống lại ảnh hưởng của Trung Quốc.
"Con người không phải là những con chip để mang ra mặc cả", Tổng thống Biden nói sau khi đàm đạo với Thủ tướng Trudeau qua nối kết video hồi tháng Hai.
"Chúng tôi sẽ làm việc cùng nhau cho đến khi hai ông được trở về an toàn."
