Chủ tịch Tập Cận Bình sẽ trình bày sáng kiến Vành đai và Con đường của Trung Quốc cho các nhà lãnh đạo Thái Bình Dương tại một hội nghị thượng đỉnh khu vực ngày 16/11 tới đây, các nhà ngoại giao cho biết, trong khi các nước phương Tây dè dặt theo dõi những dấu hiệu cho thấy tầm ảnh hưởng đang lớn dần của Bắc Kinh.
Sự cạnh tranh giành ảnh hưởng giữa Trung Quốc và các đồng minh phương Tây bao gồm Úc, New Zealand và Mỹ, có phần chắc sẽ diễn ra ngấm ngầm tại hội nghị thượng đỉnh hợp tác kinh tế Châu Á-Thái Bình Dương (APEC) ở Port Moresby, thủ đô của Papua New Guinea, hãng tin Reuters cho biết.
“Trung Quốc đang cho thấy mong muốn đóng một vai trò lớn hơn trong khu vực, và điều này lộ rõ hơn bao giờ hết,” một nhà ngoại giao cao cấp của Anh nói với Reuters và từ chối nêu danh tính vì không được phép phát biểu với giới truyền thông.
Trung Quốc cho biết họ sẽ công bố “các biện pháp quan trọng thúc đẩy hợp tác hơn nữa” tại hội nghị thượng đỉnh này. Các nhà ngoại giao phương Tây tin rằng điều này có lẽ có nghĩa là Trung Quốc sẽ chính thức mở rộng các kế hoạch Vành đai và Con đường của họ vào Thái Bình Dương, theo Reuters.
Được ông Tập khởi xướng lần đầu tiên vào năm 2013, sáng kiến này thúc đẩy mở rộng những liên kết trên bộ và trên biển giữa Châu Á, Châu Phi và Châu Âu, với hàng tỉ đôla được cam kết dành cho phát triển cơ sở hạ tầng.
Các chính phủ phương Tây nghi ngờ mong muốn mà Bắc Kinh nói là lan tỏa sự thịnh vượng thực chất là che đậy ý đồ ngấm ngầm của nước này trở thành một cường quốc nắm quyền thống trị lớn hơn.
Reuters cho biết ba nguồn tin biết về kế hoạch của Trung Quốc ở Thái Bình Dương, bao gồm quan chức Anh nói trên, nói rằng các quốc gia phương Tây đã được thông báo rằng Vanuatu, Quần đảo Cook và Niue đã đồng ý kí tham gia Vành đai và Con đường.
Niue và Quần đảo Cook đã không trả lời một yêu cầu bình luận của Reuters được gửi qua email, nhưng Bộ trưởng Tài chính Quần đảo Cook Mark Brown nói với Đài phát thanh New Zealand tuần trước rằng chính phủ của ông sẽ kí.
Thủ tướng Vanuatu không phản hồi ngay tức thì yêu cầu bình luận, Reuters cho biết. Ngoại trưởng Ralph Regenvanu nói trong một tin nhắn gửi qua Twitter rằng ông “không tin” Vanuatu đã cam kết tham gia Vành đai và Con đường nhưng ông sẽ kiểm tra.
Website Vành đai và Con đường chính thức của Trung Quốc báo cáo Fiji đã đưa ra một cam kết vào ngày thứ Hai, tham gia cùng các nước như Samoa và Papua New Guinea.
Tầm ảnh hưởng của Trung Quốc trong khu vực này đã gia tăng trong thập niên qua. Hiện nay, các chính phủ Thái Bình Dương nợ Trung Quốc khoảng 1,3 tỉ đôla các khoản nợ ưu đãi, khơi lên lo ngại ở phương Tây rằng khu vực này ngày càng dễ bị Bắc Kinh làm áp lực ngoại giao hơn.
Một nhà ngoại giao Trung Quốc hôm thứ Ba nói không một quốc gia nào có thể ngăn chặn sự hợp tác của Bắc Kinh với các đảo quốc Thái Bình Dương.
Một nguồn ngoại giao của Mỹ cho Reuters biết cuộc họp của ông Tập với các nhà lãnh đạo đảo quốc sẽ được tổ chức mà không có quan sát viên từ phương Tây. Sự kiện này diễn ra sau một loạt các sáng kiến của phương Tây nhằm củng cố các mối quan hệ ở Thái Bình Dương.
Tuần trước, Úc đã tuyên bố Thái Bình Dương là “sân nhà của chúng ta” khi họ cung cấp những khoản vay và trợ cấp xây dựng cơ sở hạ tầng giá rẻ trị giá 3 tỉ đôla Úc (2,18 tỉ đôla Mỹ).
