Cử tri Đài Loan hôm thứ 7 vừa qua đã trao nhiệm quyền mới cho bà Thái Anh Văn và đảng Dân Tiến của bà, giúp cho đảng có chủ trương cứng rắn với Trung Quốc này lần đầu tiên kiểm soát một lúc cả hai ngành hành pháp và lập pháp. Theo tường thuật do thông tín viên Bill Ide của đài chúng tôi gởi về từ Đài Bắc, ứng phó với đối thủ chính trị Trung Quốc sẽ là một trong những thách thức lớn nhất của vị nữ tổng thống đầu tiên của Đài Loan khi bà lên nhậm chức vào tháng 5.
Thắng lợi áp đảo của bà Thái Anh Văn trước Quốc Dân Đảng, là đảng đã ra sức cải thiện quan hệ với Trung Quốc trong 8 năm qua, đã mở ra một chương mới trong lịch sử của Đài Loan. Và Trung Quốc mà Đài Loan đối mặt ngày nay khác xa với Trung Quốc của năm 2000, khi Đảng Dân Tiến giành được chức vụ tổng thống lần đầu tiên.
Ông Larry Diamond, một nhà nghiên cứu cao cấp của Viện Hoover, nhận định như sau: "Cộng hoà Nhân dân Trung hoa hiện nay - về các phương diện địa chính trị, quân sự và kinh tế - mạnh hơn rất nhiều so với 16 năm trước. Và điều thứ nhì là nhà lãnh đạo độc tài đang nắm quyền ở Cộng hoà nhân dân Trung hoa là người mà tôi nghĩ rằng là có nhiều quyền hành hơn về rất nhiều khía cạnh".
Các nhà phân tích cho rằng điều đó cho thấy là bà Thái Anh Văn cần phải thận trọng trong việc xử lý các mối quan hệ với Trung Quốc. Bắc Kinh sẽ đối xử với Đài Loan như thế nào cũng là một vấn đề hết sức quan trọng.
Trong lúc Trung Quốc ra sức phô bày nước họ như một đại cường thế giới, những hành động của họ ở Biển Đông và những vụ đàn áp các nhân vật bất đồng chính kiến ở Hoa Lục và Hồng Kông đang gây lo ngại cho nhiều người ở nhiều nước trên thế giới.
Ông Bruce Jacobs, một học giả về quan hệ Đài Loan-Trung Quốc, nhận định như sau về sự đàn áp của Trung Quốc ở Hồng Kông: "Tình hình Hồng Kông cho thấy rõ là tầm nhìn của Trung Quốc cho một khối dân là thần dân của họ cảm thấy bất mãn với họ. Người dân Hồng Kông rất bất mãn vì những mưu toan của Trung Quốc nhằm áp đặt thêm những sự kiểm soát mỗi lúc một nhiều ở phần đất này".
Sau cuộc bầu cử ở Đài Loan, Trung Quốc một lần nữa khẳng định đảo quốc tự trị này là một phần lãnh thổ của họ và cho rằng cuộc bầu cử dân chủ ở Đài Loan không làm thay đổi điều mà họ gọi là “sự thật căn bản” đó.
Những phát biểu đó trái ngược với những tuyên bố của bà Thái Anh Văn sau khi đắc cử là Trung Quốc phải tôn trọng “nền dân chủ, ý thức dân tộc và không gian quốc tế” của Đài Loan.
Bà Shelly Rigger, một chuyên gia về Đài Loan của Đại học Davidson, nhận xét như sau: "Điều mà tôi nghĩ rằng các nhà lãnh đạo lãnh đạo Trung Quốc đôi lúc không hiểu được là đối với người dân Đài Loan, dân chủ là căn cước của họ và chế độ chính trị của họ là yếu tố quyết định đối với Đài Loan".
Các nhà phân tích cho rằng trong lúc này Trung Quốc sẽ dành cho bà Thái Anh Văn một sự hoà hoãn và chờ cho tới khi bà đọc bài diễn văn nhậm chức.
Bà Thái đắc cử hôm thứ 7 tuần trước, nhưng đến tháng 5 mới nhậm chức.
