Bắc Kinh lên án Mỹ hôm thứ Sáu đã “cường điệu hóa” vụ hải quân Trung Quốc “thu bắt” một thiết bị lặn không người lái của hải quân Mỹ ở hải phận quốc tế trong Biển Đông, trong lúc quân đội hai nước đang tiếp xúc để “giải quyết đúng cách thức” sự việc này.
Người phát ngôn Dương Vũ Quân của Bộ Quốc phòng Trung Quốc nói trong thông báo hôm thứ Bảy rằng Bắc Kinh cũng lên án Washington “đưa tàu thuyền vào chỗ có sự hiện diện của Trung Quốc để thực hiện những khảo sát quân sự chi tiết. Trung Quốc kiên quyết phản đối việc làm đó và yêu cầu Mỹ chấm dứt những hành động như vậy.”
Phát ngôn viên Ngũ giác đài Peter Cook cho biết hôm thứ Bảy rằng quân đội Mỹ đã nghe Trung Quốc phản hồi và đã có sự thông hiểu rằng tàu lặn sẽ được trả lại, dù ông không không cho cho biết việc này sẽ diễn ra vào lúc nào.
"Chúng tôi đã nêu lên sự phản đối của chúng tôi đối với việc Trung Quốc thu giữ trái phép tàu lặn không người lái của Mỹ hoạt động trong vùng biển quốc tế ở Biển Đông. Thông qua việc giao tiếp trực tiếp với chính quyền Trung Quốc, chúng tôi có được sự thông hiểu rằng Trung Quốc sẽ trao trả tàu lặn không người lái cho Hoa Kỳ," ông nói trong một thông cáo.
Tổng thống đắc cử Donald Trump của Mỹ sáng thứ Bảy, trên Twitter, đã lên án việc Trung Quốc thu bắt thiết bị lặn không người lái của Mỹ, và gọi đó là hành động “chưa từng có.”
Trung Quốc hôm thứ Bảy 17/12 cho hay quân đội của họ đang liên lạc với phía Mỹ để “giao trả lại đúng cách thức” một thiết bị lặn không người lái của Hải quân Mỹ bị Trung Quốc “bắt” trong hải phận quốc tế ở Biển Nam Trung Hoa, tức Biển Đông.
Bắc Kinh không cho biết khi nào vụ này mới được giải quyết.
Ngũ giác đài sử dụng các kênh ngoại giao để yêu cầu Trung Quốc ngay lập tức trả lại thiết bị lặn không người lái khảo sát đại dương và yêu cầu Trung Quốc không lập lại những vụ việc như vậy nữa. Mặc dù không có người lái, thiết bị lặn tự hành này vẫn thuộc chủ quyền và được bảo vệ của tàu hải quân Mỹ.
Đại tá Hải quân Jeff Davis, phát ngôn viên Ngũ giác đài, nói: “Đây là một hành động bất tuân luật pháp quốc tế. Rõ ràng chúng tôi không xem một quân đội chuyên nghiệp như của Trung Quốc lại đi làm một chuyện không xứng tầm như vậy.”
Đại tá Davis nói với các phóng viên báo chí rằng một tàu khảo sát hải dương có người điều khiển của Hải quân Mỹ hôm thứ Năm đang thu hồi hai thiết bị lặn không người lái “bị ngưng hoạt động dưới lòng biển” cách Vịnh Subic của Philippines khoảng 93 kilômét thì một tàu hải quân Trung Quốc xuất hiện.
Ông Davis nói tàu khảo sát của Mỹ “đã cố gắng liên lạc qua sóng radio, yêu cầu trả thiết bị lại. Tàu Hải quân Trung Quốc phản hồi có nhận sóng liên lạc radio, có nghĩa là sóng radio thông suốt, nhưng tàu chiến Trung Quốc vẫn phớt lờ yêu cầu trả thiết bị.”
Người phát ngôn của Ngũ giác đài này nói tiếp rằng Trung Quốc không cho biết lý do họ thu bắt thiết bị lặn không người lái mà ông nói trị giá khoảng 150.000 đôla này.
Thủy thủ của tàu chiến Trung Quốc trong lúc tàu của họ rời khỏi địa điểm đó đã trả lời bằng sóng radio cho tàu của Mỹ rằng “chúng tôi tiếp tục hoạt động thường nhật của chúng tôi,” theo lời Đại tá Davis.
Ngũ giác đài nói rằng hai thiết bị lặn đang thực hiện những khảo sát để tìm giải đáp cho một số thông tin, trong đó bao gồm những dữ liệu như nhiệt độ, độ trong, độ mặn của nước biển và tốc độ âm thanh lan truyền trong môi trường nước đó. Các dữ liệu giúp việc nghiên cứu về định vị dưới nước được Hải quân Mỹ khảo sát và thu thập ở các hải phận quốc tế trên khắp thế giới.
Hai thiết bị lặn này được lập trình để tự vận hành và dừng lại trong hải phận quốc tế ở Biển Đông để tàu khảo sát thu hồi.
