Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump hôm thứ Ba 23/5 tuyên bố các lãnh đạo của cả Israel và Palestine đều “sẵn sàng tiến đến hòa bình.”
Tổng thống Trump phát biểu như vậy bên cạnh Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu trong bài diễn văn đọc tại Bảo tàng viện Israel. Ông Trump đã họp với ông Netanyahu hôm thứ Hai, và sang thứ Ba ông lại gặp lại Thủ tướng Israel sau chuyến thăm ngắn đến Bờ Tây để họp với Tổng thống của Thẩm quyền Palestine Mahmoud Abbas trong một giờ đồng hồ.
Trong bài phát biểu ở Bào tàng viện Israel trước khi ông lên đường sang Rome, Tổng thống Trump nói: “Chúng tôi biết hòa bình có thể đạt được nếu chúng ta đặt sang một bên nỗi đau và những bất đồng trong quá khứ và cùng cam kết giải quyết dứt điểm cuộc khủng hoảng đã kéo dài gần nửa thế kỷ này.” Và ông nói thêm rằng người Israel và Palestine “có thể đạt được thỏa thuận,”
Không có một đề cập cụ thể nào trong phát biểu của Tổng thống Trump ở Israel về vấn đề “chiếm đóng” hay “giải pháp hai nhà nước” – hai vấn đề gây ách tắt đối với người Palestine.
Ông Aaron David Miller, một cựu thương thuyết gia Mỹ về Trung Ðông dưới thời chính quyền của Ðảng Cộng hòa lẫn Ðảng Dân chủ, viết trên Twitter: “Thật là khó hiểu. Chưa một tổng thống Mỹ nào bày tỏ tin tưởng về một hòa ước để kết thúc cuộc xung đột cao như vậy với quá ít tiềm năng thành công như vậy.”
Sáng thứ Ba khi phát biểu bên cạnh Tổng thống Trump ở Bethlehem, Tổng thống của Thẩm quyền Palestine Mahmoud Abbas nói rằng vấn đề cốt lõi của người Palestine là việc chiếm đóng của Israel, các khu định cư Do Thái và Israel không công nhận Palestine.
Ông Abbas nói thêm: “Vấn đề không phải là Do Thái giáo nhưng là việc chiếm đóng.”
Ông Abbas, người đang mất đi sự ủng hộ chính trị trong khối cử tri, lập lại tuyên bố sẵn sàng chấp nhận giải pháp hai nhà nước và ranh giới năm 1967.
Ông Trump, tại Bethlehem, hứa sẽ làm “mọi thứ có thể” để mang hòa bình lại cho Trung Ðông, lập lại quan điểm của nhiều người tiền nhiệm cũng đã từng nỗ lực và không đạt được mục tiêu.
Nỗ lực của Tổng thống Trump điều giải một hòa ước bắt đầu từ khi ông mới lên cầm quyền đã bị chi phối bởi bão tố chính trị ở Mỹ, mà một phần nguyên nhân là do những phát biểu của chính ông Trump.
Tổng thống Mỹ đến Israel hôm thứ Hai sau khi đi thăm Ả Rập Xê-út hai ngày. Tại đó ông được Quốc vương Salman bảo đảm rằng Ả Rập Xê-út mong muốn hòa bình giữa người Israel và người Palestine.
Trong phát biểu hôm thứ Hai, Thủ tướng Netanyahu cảnh báo rằng “chuyện đó không đơn giản,” nhưng ông cũng bày tỏ lạc quan thận trọng rằng “đây là lần đầu tiên trong đời tôi cảm nhận được hy vọng thực sự về một sự thay đổi.”
Tại tư dinh thủ tướng vào chiều tối thứ Hai, ông Trump đã ca ngợi ông Netanyahu, người đắc cử nhiệm kỳ thứ tư vào năm 2015, nhờ đã “tích cực làm việc cho vấn đề này. Điều đó không đơn giản. Mỹ luôn sẵn sàng hỗ trợ bằng bất cứ cách thức nào có thể. Cần phải có hoài bão lớn.”
Tình trạng của Jerusalem, nơi cả người Israel lẫn người Palestine đều tuyên bố là thủ đô của mình, cũng là một vấn đề phức tạp cần phải có giải pháp.
Thẩm quyền Palestine kiểm soát Khu Bờ Tây và đặt trụ sở tại Ramallah. Nhóm nổi dậy Hamas kiểm soát Dải Gaza.
Hamas nói việc ông Trump xem họ là một tổ chức khủng bố cho thấy tổng thống của Mỹ không phải là một người công tâm điều giải cho hòa bình.
Tổng thống Trump thứ Tư sẽ gặp gỡ Ðức giáo hoàng Phanxicô tại Vatican, tô đậm cho nỗ lực của ông trong chuyến công du nước ngoài đầu tiên đến vùng đất ba tôn giáo của các hậu duệ của tổ phụ Abraham.
Tổng thống Trump theo dự liệu sẽ gặp gỡ với tổng thống và thủ tướng Italia trước khi ông lên đường sang Brussels vào thứ Năm.
Ở Bỉ, nhà lãnh đạo Hoa Kỳ sẽ phát biểu tại trụ sở mới của NATO giữa lúc các thành viên NATO lo ngại về cam kết của ông Trump với tổ chức này.Thứ Sáu và thứ Bảy, Tổng thống Trump trở lại đảo Sicily của Italia để dự hội nghị thượng đỉnh G-7.
