Ukraina khôi phục sau thời Yanukovych

WASHINGTON —  Theo đánh giá chung, chính phủ của Tổng thống Ukraina đã bỏ trốn Viktor Yanukovych, tham nhũng nặng nề. Ông và cấp dưới được cho là đã lấy cắp hàng tỉ đô-la của đất nước hiện đang lâm vào tình trạng tài chính rất khó khăn. Thông tín viên VOA Jeffrey Young nhìn vào con đường khôi phục của Ukraina và rất nhiều thách thức của nước này.

Sau khi Tổng thống Ukraina Yanukovych bỏ trốn vào cuối tháng Hai, người dân đã đến khu nhà của ông gần thủ đô Kyiv và tài sản gần thủ đô Kyiv để chứng kiến lối sống quá xa hoa của ông.

Biệt thự cực lớn xây bằng gỗ với 137 ha đất bao quanh, đã được định giá hơn 75 triệu USD. Chỉ riêng trang trí phòng ăn và phòng trà đã trị giá đến 2,3 triệu USD. Nhìn đâu nguời ta cũng thấy sự giàu có choáng ngộp dành cho một hoàng đế.

Khu nhà bắt đầu là sở hữu của nhà nuớc. Tổng thống Yanukovych đã biến nó thành của tư và hầu hết các khoản thanh toán cho những của cải xa hoa của ông đều qua sự đánh cắp và tham nhũng. Ông cũng bị cáo buộc đã cho phép tay chân của mình cướp phá đất nước.

Ông Anders Aslund của Viện Peteson về Kinh tế Quốc tế nói con số bị thất thoát thật chóng mặt:

“Thủ tướng Arseniy Yatsenyuk đã đề cập tới 37 tỉ USD là tổng số bị đánh cắp dưới chế độ Yanukovych. Số đó bao gồm cả các thành viên khác của chế độ được xem là “gia đình” (vây cánh của ông Yanukovych) như ông Andrei Khluyev và Borys Kolesnikov chẳng hạn. Bạn có thể thấy chính quyền Ukraina dưới thời cựu tổng thống Yanukovych là một nhóm tội phạm có tổ chức. Và mục đích chính của nhóm này là cướp tiền của chính phủ càng nhiều càng tốt”.

Chính quyền mới của Ukraina, dưới quyền của Thủ tướng tạm quyền Arsenyi Yatsenyuk, đang làm việc với Hoa Kỳ, Liên Hiệp Châu Âu và các tổ chức khác để đóng băng các tài khoản có liên hệ đến ông Yanukovych và tay chân của ông với hy vọng khôi phục lại phần nào những gì mà họ đã lấy đi.

Phương Tây hoàn toàn có lỗi trong việc này và phải chịu trách nhiệm về nó, ông Nathaniel Heller của tổ chức theo dõi Minh bạch Toàn cầu nói:

“Bỏ qua vai trò của các định chế tài chánh ở phương Tây, vai trò của các định chế đa phương thì không chỉ nhìn vào chiếc ly chỉ còn một nửa, mà còn chỉ nhìn thấy nửa chiếc ly”.

Khi Ukraina gắng sức của Ukraina để vượt qua khủng hoảng kinh tế và chính trị, ông Anders Aslund khuyến nghị hai động thái tức thời mà các nhà lập pháp cần phải làm để giải quyết nạn tham nhũng:

“Điều dễ dàng là đưa ra một điều luật về đấu thầu cạnh tranh cho việc mua sắm công. Bạn cần phải làm sạch ngành công nghiệp khí đốt vốn là một đầu mối chính cho tham nhũng, nghĩa là điều chỉnh giá khí đốt ở tất cả các mức độ so với thị trường, hoặc chi phí của mức hồi phục”.

Ông Aslund và những người khác cho rằng việc cải tổ cũng cần thiết đối với ngành tư pháp Ukraina vốn bị xem là tham nhũng. Để luật pháp có tác dụng thực sự, họ cho rằng, cần phải có những thẩm pháp sẵn lòng trừng phạt nghiêm khắc những người lấy tiền của nhà nước, bỏ vào túi riêng.