Hồi tháng 8, hội đồng nhân quyền Liên Hiệp Quốc đã thành lập ra 1 ủy ban tìm kiếm sự thật. Ủy ban gồm 3 thành viên, dẫn đầu là ông Paulo Pinheiro, một chuyên gia về nhân quyền người Brazil, đã đệ nạp phúc trình đầu tiên hôm thứ Hai tại 1 cuộc họp báo tại Geneva.
Ông Pinheiro nói đội ngũ các điều tra viên đã thu thập được những thông tin sơ khởi từ ít nhất 223 nạn nhân và các nhân chứng trong thời gian từ cuối tháng 9 tới giữa tháng 11. Ông không nêu rõ chi tiết làm cách nào họ đã thu thập thông tin nhưng cho biết đó là “một loạt những chứng cớ vững chắc.”
Ông nói, ủy ban đã đi tới kết luận rằng, theo luật quốc tế, quân đội và lực lượng an ninh Syria đã vi phạm những tội ác nghiêm trọng:
“Dựa trên cơ sở cuộc điều tra, ủy ban trên đã kết luận rằng, quân đội Syria và lực lượng an ninh đã vi phạm những tội ác chống nhân loại trong khi đàn áp một số lớn thường dân trong lúc họ tham gia một phong trào phản kháng ôn hoà. Những tội ác này bao gồm sát hại, tra tấn, hãm hiếp và những hình thức bạo hành tình dục nghiêm trọng khác, cầm tù hoặc tước đoạt nghiêm trọng quyền tự do, tại nhiều địa điểm khác nhau nhưng không giới hạn, tại Damascus, Daraa, Duma, Hama, Homs, Idlib và dọc theo biên giới Li Băng, Thổ Nhĩ Kỳ và Jordani.
Theo ông Pinheiro, ủy ban trên cũng kết luận rằng những vi phạm nhân quyền này không thể nào diễn ra mà không có sự đồng thuận của những giới chức nhà nước cấp cao nhất. Ông cho biết, theo luật quốc tế, nhà nước phải chịu trách nhiệm về những vi phạm này và có nhiệm vụ trừng phạt những người có tội và bồi thường các nạn nhân.
Trong số những khuyến cáo đưa ra, ủy ban Liên Hiệp Quốc kêu gọi chính quyền Syria hãy tức khắc chấm dứt các vụ vi phạm nhân quyền; trả tự do cho những người bị bắt giữ tùy tiện và để cho các quan sát quốc tế cũng như ủy ban Chữ Thập Đỏ Quốc Tế đến Syria. Họ cũng khuyến nghị chính quyền Syria cho phép ủy ban điều tra của Liên Hiệp Quốc đến nước này.
Một số phát hiện của ủy ban điều tra Liên Hiệp Quốc cho thấy: hơn 250 trẻ em bị lực lượng chính phủ giết chết; nhiều đàn ông và bé trai trở thành nạn nhân hãm hiếp và hành hạ tình dục; trường học bị sử dụng làm cơ sở giam giữ và vị trí bắn sẻ; và người bịnh cùng người bị thương bị từ chối chữa trị.
Vẫn theo ông Pinheiro, ủy ban của ông không hề nhận được sự hợp tác từ chính phủ Syria, và chính quyền nước này cũng chưa có ý kiến công khai nào về những kết quả điều tra nêu trên. Ông kêu gọi chính quyền hãy cộng tác với ủy ban trong lúc ủy ban chuẩn bị 1 cuộc điều tra thứ 2 dự kiến hoàn tất vào tháng 3. Ông nói thêm, nếu được đến tận nơi điều tra, ủy ban Liên Hiệp Quốc còn có thể tìm hiểu các cáo buộc của Syria, rằng những người biểu tình cũng đã nhúng tay vào những hành vi bạo lực.
Phúc trình của ủy ban điều tra Vi phạm Nhân quyền tại Syria sẽ được đệ trình lên Hội đồng Nhân quyền và Đại Hội Đồng Liên Hiệp Quốc. Những cơ quan này sẽ quyết định sẽ làm gì sau đó.
Một ủy ban Liên Hiệp Quốc điều tra về những lời tố cáo vi phạm nhân quyền tại Syria cho biết quân đội Syria đã vi phạm những tội ác chống nhân loại trong cuộc đàn áp đang diễn ra của chính phủ nước này nhắm vào những người bất đồng chính kiến. Hôm thứ Hai, ủy ban đòi chính quyền Syria lập tức chấm dứt bạo động, điều tra những vi phạm nhân quyền và mang những kẻ tội phạm ra xét xử trước công lý.