Hai lần trong cuộc họp báo của Tòa Bạch Ốc hồi hôm qua, phát ngôn viên Robert Gibbs đã được hỏi về đề nghị của Bắc Triều Tiên, mà nguyên đại sứ Hoa Kỳ tại Liên Hiệp Quốc, ông Bill Richardson, đã xác nhận, theo đó họ cho phép các thanh sát viên hạt nhân trở lại Bắc Triều Tiên.
Ông Richardson, hiện là thống đốc bang New Mexico và cũng là một cựu dân biểu Quốc hội Hoa Kỳ, đã đi thăm Bắc Triều Tiên nhiều lần, trong tư cách một người trung gian không chính thức.
Nói rằng ông không có tin gì cập nhật về đề nghị mà Bắc Triều Tiên đưa ra với ông Richardson, phát ngôn viên Gibbs tuyên bố Bình Nhưỡng biết rằng họ phải làm gì để các cuộc đàm phán 6 bên có thể được nối lại, cụ thể là phải chuyển lời nói của họ thành hành động.
Ông Gibbs nói: “Họ biết rõ những gì họ cần phải làm, và cam kết làm như thế không phải là điều chúng tôi quan tâm. Chúng tôi quan tâm đến chuyện họ tôn trọng các nghĩa vụ ấy.”
Theo ông Gibbs, các hành động khiêu khích của Bắc Triều Tiên không làm cho cộng đồng quốc tế tin tưởng chút nào rằng Bình Nhưỡng sẵn sàng, cho dù là chỉ một cách xa xôi, để nối lại các cuộc đàm phán về chương trình hạt nhân của họ.
Ông Gibbs nói Hoa Kỳ vẫn tiếp tục hoàn toàn ủng hộ các hành động của Nam Triều Tiên, kể cả cuộc thao dượt quân sự bằng đạn thật mới đây tiếp theo vụ Bắc Triều Tiên pháo kích vào một hòn đảo của Nam Triều Tiên. Ông xác định rõ lập trường của chính quyền Obama về việc nối lại các cuộc đàm phán 6 bên.
Ông Gibbs nói tiếp: “Chúng tôi sẽ không ngồi vào bàn trong một căn phòng và mở các cuộc đàm phán 6 bên chỉ để có khái niệm yên chí là các cuộc đàm phán 6 bên đang diễn ra. Chỉ khi nào và nếu phía Bắc Triều Tiên nghiêm túc thực thi các nghĩa vụ của họ thì chúng tôi mới nghĩ đến chuyện tái khởi động các cuộc đàm phán 6 bên.”
Những lời khẳng định mạnh mẽ của Tòa Bạch Ốc được đưa ra vào lúc nguyên đại sứ Hoa Kỳ Richardson nói với các phóng viên tại Bắc Kinh rằng ông tin Bắc Triều Tiên nhận thức được là họ đã đi quá xa trong hành động thách thức thế giới.
Ông Richardson nói: “Tôi nhận thấy một thái độ thực tiễn về phần họ, một thái độ thực tế hơn, một quan điểm có lẽ là họ đã tiến hơi xa đến gần vực thẳm, và đã đến lúc quay trở lại và bắt đầu thương thuyết.”
Tòa Bạch Ốc đã cho biết sẽ không có kế hoạch để ông Richardson gặp Tổng thống Obama về chuyến thăm Bình Nhưỡng mà ông Richardson vừa hoàn tất. Tại Bộ Ngoại giao, phát ngôn viên P.J. Crowley nói có thể ông Richardson sẽ tường trình với các giới chức Hoa Kỳ, mặc dù chưa có lịch trình về một cuộc họp nào.
Ông Crowley đã đáp như sau khi được hỏi liệu Hoa Kỳ có coi chuyến thăm của ông Richardson là hữu ích hay không.
Ông Crowley cho biết: “Chúng tôi và những người khác đã từng mở các cuộc đối thoại với Bắc Triều Tiên trước đây. Câu hỏi thực sự là Bắc Triều Tiên sẽ làm gì.”
Trong phát biểu với các ký giả tại Bắc Kinh, ông Richardson nói Nam Triều Tiên đã thực hiện cuộc thao dượt quân sự mới đây một cách hợp pháp. Nhưng ông ca ngợi Seoul về sự tự chế và khen Bình Nhưỡng là đã không trả đũa.
Ông Richardson cho rằng Bình Nhưỡng cần phải thực hiện những lời hứa hẹn mà họ đã đưa ra với ông nhằm xoa dịu căng thẳng, kể cả một cam kết cho phép các thanh sát viên hạt nhân trở lại.
Bình Nhưỡng đã rút ra khỏi các cuộc đàm phán đa quốc cách đây hơn 18 tháng. Bắc Triều Tiên đã tiết lộ với một nhà khoa học Hoa Kỳ đi thăm nước này rằng họ đã khai triển một cơ sở tân tiến để tinh chế uranium ở Yongbyon.
Tòa Bạch Ốc nói rằng sẽ không có chuyện nối lại các cuộc đàm phán 6 bên với Bắc Triều Tiên cho đến khi nào Bình Nhưỡng ngưng các “hành động hiếu chiến”. Thông tín viên VOA Dan Robinson tường thuật về nhận định của phát ngôn viên cho Tổng thống Barack Obama.