Hoa Kỳ gia tăng chỉ trích nhắm vào Tổng thống Syria

Hôm thứ Ba, các giới chức Bộ Ngoại giao Mỹ chưa tuyên bố Tổng thống al Assad đã đánh mất tính chất hợp pháp để cai trị, nhưng họ đã gia tăng sự đả kích nhắm vào nhà lãnh đạo Syria trong lúc có tin cho hay số tử vong trong 40 ngày biểu tình chống chính phủ ở Damascus đã vượt mức 400 người.

Giám đốc Phòng Hoạch định chính sách của Bộ Ngoại giao, ông Jake Sullivan, nói với báo chí rằng vụ đàn áp của chính phủ Syria là “tàn bạo và đáng kinh tởm”. Ông nói thêm rằng Syria phải tôn trọng và tuân hành các quyền tự do phổ quát về ngôn luận và hội họp.

Ông Sullivan nói rằng Tổng thống al-Assad, người mà chính quyền Obama từng hy vọng có thể trở thành một đối tác đối thoại trong tiến trình hòa bình Trung Đông, rõ ràng là đang đi theo một đường lối sai lầm trong việc ứng phó với vụ khủng hoảng chính trị tệ hại nhất trong vòng nhiều thập niên.

Ông Sullivan nói: "Tổng thống Assad đang lầm đường và ông ấy phải thay đổi đường lối. Lập trường của chúng tôi là những hành động mà ông ấy thực hiện là không phù hợp với những hành động của một chính phủ có trách nhiệm. Và chúng tôi sẽ tiếp tục nêu lên lập trường này một cách công khai. Chúng tôi cũng trình bày lập trường này trong chốn riêng tư, như Trợ lý Ngoại trưởng Feltman đã làm, như Đại sứ Ford đã làm, và như chúng tôi đã làm thông qua những tuyên bố ở cấp cao, kể cả tuyên bố của Tổng thống Hoa Kỳ."

Chính phủ của Tổng thống Obama từng chống chọi với sự phản đối mạnh mẽ tại quốc hội để bổ nhiệm một vị đại sứ toàn quyền ở Damascus và rốt cuộc đã phái đặc sứ Robert Ford đến Syria thông qua việc bổ nhiệm trong thời gian quốc hội tạm nghỉ họp để né tránh hành động của thượng viện. Sự bổ nhiệm này sẽ đáo hạn vào cuối năm nay.

Ông Sullivan, một vị cố vấn thân cận của Ngoại trưởng Hillary Clinton, đã nhấn mạnh tới tính chất hữu ích của việc đối thoại với Syria ở cấp cao. Ông cho biết trong tuần này Đại sứ Ford đã trực tiếp trình bày với các giới chức cao cấp của Syria về mối quan tâm của Hoa Kỳ đối với vụ đàn áp người biểu tình.

Ông cho biết thêm rằng ông Jefferey Feltman, Trợ lý Ngoại trưởng đặc trách vấn đề Cận Đông, hôm thứ hai đã triệu Đại sứ Syria ở Washington để đưa ra một kháng nghị tương tự.

Ông Sullivan nói rằng chính phủ của ông Obama đang tham khảo ý kiến với các đồng minh Âu châu về việc cùng nhau áp dụng các biện pháp chế tài mới đối với các nhà lãnh đạo Syria để thúc đẩy họ thay đổi đường hướng.

Hoa Kỳ đã có những biện pháp chế tài Syria vì nước này nằm trong danh sách của Bộ Ngoại giao về các nước bảo trợ khủng bố. Nhưng ông Sullivan nói rằng chính phủ Mỹ vẫn tin là những biện pháp chế tài được tập trung một cách thích hợp có thể ảnh hưởng tới cách hành xử của Syria.

Ông Sullivan nói tiếp: "Tôi muốn nói rằng những biện pháp chế tài có mục tiêu cụ thể, nhắm vào những người chịu trách nhiệm đối với vụ bạo động này, có thể làm rõ hơn sự chọn lựa của những người đó và làm rõ hơn sự chọn lựa của chế độ. Đó chính là lý lẽ của nỗ lực tìm kiếm một cách chế tài mới. Tôi cũng xin nhấn mạnh là chúng tôi chưa có quyết định về việc này."

Có tin cho hay các nhà ngoại giao Hoa Kỳ và Âu châu đang lưu hành một dự thảo tuyên bố của Hội đồng Bảo an Liên hiệp quốc nhằm lên án bạo động ở Syria và yêu cầu thành lập một ủy ban điều tra độc lập về việc người biểu tình bị sát hại. Kết quả cuộc điều tra này có thể dẫn tới các biện pháp chế tài của Liên hiệp quốc.

Hồi tối thứ hai vừa qua, chính phủ Hoa Kỳ đã ra lệnh cho các nhân viên không thuộc diện khẩn cấp ở Đại sứ quán ở Damascus và thân nhân của họ rời khỏi Syria. Giới hữu trách cũng yêu cầu công dân Mỹ hoãn lại việc du hành tới Syria và khuyến cáo những người đang ở đó hãy ra đi trong lúc các chuyến bay thương mại còn hoạt động bình thường.