Cuộc tranh luận đầu tiên của đảng Cộng hòa trong chiến dịch tranh cử tổng thống Mỹ năm 2024 sắp trở thành thời điểm quyết định đối với Thống đốc Florida Ron DeSantis, người đang rất cần xung lực để cạnh tranh với cựu Tổng thống Donald Trump để được đảng chọn làm ứng cử viên chính thức.
Tình hình đang trở nên phức tạp cho ông DeSantis: ông Trump, cho đến nay là người dẫn đầu trong cuộc đua trở thành đối thủ của Tổng thống Joe Biden, dường như không chịu làm mục tiêu cho ông công kích.
Ông Trump cho biết kế hoạch của ông là bỏ qua cuộc tranh luận ngày 23/8 ở Milwaukee. Nếu đúng như vậy, bản thân ông DeSantis có thể sẽ trở thành tâm điểm công kích của các ứng viên khác, là những người đang tìm cách vượt qua ông để giới thiệu mình là phương án hàng đầu thay thế cho ông Trump trong mắt các cử tri, theo các cuộc phỏng vấn với các ban vận động của các ứng viên, các cố vấn chính trị của đảng Cộng hòa và một cựu ứng cử viên tổng thống.
Một chiến lược gia đảng Cộng hòa thân cận với bà Nikki Haley, cựu đại sứ Mỹ tại Liên Hợp Quốc và là người cũng chạy đua để được đảng đề cử, cho rằng cuộc tranh luận có lẽ sẽ bàn về ông Trump ‘một cách thận trọng’ và thay vào đó các ứng viên sẽ chĩa mũi dùi vào ông DeSantis, người được dự báo sẽ trở thành tâm điểm trên sân khấu.
“Người đứng trên sân khấu ở vị trí số 1 có lẽ sẽ chịu nhiều sức ép hơn những người khác”, chiến lược gia này, muốn giấu tên và trình bày quan điểm về cuộc đua trong đảng Cộng hòa nói chung chứ không phải về chiến lược của riêng bà Haley, nói.
Các ứng viên đối thủ đang đánh hơi thấy miếng mồi để xâu xé khi ông DeSantis đang đối mặt với những câu hỏi về chi tiêu vận động hoang phí và khả năng sẵn sàng của ông ở tầm vóc quốc gia đại sự.
Trong cuộc thăm dò mới nhất của Reuters/Ipsos, được công bố hồi tuần trước, ông Trump hiện có 47% sự ủng hộ của cử tri Cộng hòa trên toàn quốc, còn ông DeSantis bị giảm 6 điểm xuống chỉ còn 13% vào tháng 7. Trong số các ứng cử viên khác sẽ tham dự cuộc tranh luận, không ai có mức ủng hộ nhiều hơn một chữ số.
Robert Bigelow, chủ khách sạn và là nhà tài trợ cá nhân lớn nhất cho một nhóm ủng hộ chiến dịch của ông DeSantis, nói với Reuters rằng ông sẽ không quyên góp thêm tiền trừ phi thống đốc Florida thu hút các nhà tài trợ mới và có cách tiếp cận ôn hòa hơn.
Ông Rick Santorum, cựu thượng nghị sĩ Mỹ và là từng ứng viên tổng thống của đảng Cộng hòa đã tham gia một loạt các cuộc tranh luận trong giai đoạn bầu cử hồi năm 2012, nói rằng ông DeSantis sẽ cần phải sẵn sàng đối mặt với ‘làn sóng công kích không khoan nhượng’.
Trong giai đoạn đầu bầu cử sơ bộ khi ômg Santorum giữ vị trí trung tâm trong một thời gian ngắn vì lúc đó ông đang dẫn đầu, ông được nhiều người đánh giá là đã có một đêm tranh luận vất vả khi cố gắng bảo vệ thành tích của mình tại Quốc hội.
“Tôi đã không chuẩn bị cho việc trở thành tâm điểm của sự chú ý”, ông Santorum nói. “Tôi đã không chuẩn bị đủ để đối phó với công kích và người tung ra đòn công kích. Và nó đã khiến tôi phải trả giá”.
Ngoài hai ông Trump và DeSantis, ít nhất 5 ứng cử viên khác dường như sẽ hội đủ điều kiện để tham gia cuộc tranh luận: bà Haley, Thống đốc North Dakota Doug Burgum, cựu Thống đốc New Jersey Chris Christie, Thượng nghị sĩ Hoa Kỳ Tim Scott và doanh nhân Vivek Ramaswamy.
Cựu phó Tổng thống Mike Pence đã phải vất vả để đáp ứng quy định là phải có 40.000 nhà tài trợ cá nhân mới được tham gia tranh luận, nhưng Fox News, đơn vị tổ chức cuộc tranh luận, đã đưa tin vào tối 7/8 rằng ông Pence đã đạt được ngưỡng này và sẽ tham gia cùng những người khác trên sân khấu.
Ngoại trừ hai ông Christie và Pence, các ứng cử viên đảng Cộng hòa phần lớn đã đứng về phía ông Trump khi ông gặp những rắc rối pháp lý chồng chất, mà mới nhất là cáo trạng liên bang với 4 tội danh truy tố ông về âm mưu lật ngược cuộc bầu cử tổng thống năm 2020.
Trong một đoạn phỏng vấn với NBC News được xếp lịch phát sóng hôm 7/8, ông DeSantis nói rằng ông Trump ‘hiển nhiên’ đã thua trong cuộc bầu cử năm 2020 trước ông Biden. Ông Trump đã đưa ra những tuyên bố sai trái rằng cuộc bầu cử đã bị đánh cắp do có gian lận phiếu bầu trên diện rộng, một quan điểm được nhiều cử tri Cộng hòa chấp nhận.
Ông Santorum cho rằng các ứng viên cần tận dụng thời cơ để công kích ứng cử viên hàng đầu là ông Trump và cố gắng bào mòn sự ủng hộ dành cho ông.
“Nếu tôi ở trên sân khấu đó, tôi sẽ nhắm vào ông Trump”, ông Santorum nói. “Đó là nơi có nhiều sự ủng hộ”.
Aaron Kall, chuyên gia về tranh luận trong tranh cử tổng thống tại Đại học Michigan, đồng ý với nhận định trên.
“Khi ông Trump không có mặt trên sân khấu, thì đó là lúc phải tấn công ông ấy. Lúc này hoặc không bao giờ”, Kall nói. “Sẽ dễ dàng hơn khi ông ấy không ở đó, nên không cần phải nhìn vào mắt ông ấy”.
Diễn đàn