Lần đầu tiên sau nhiều năm, nhiều quốc gia đã tổ chức kỳ nghỉ đông mà không có các hạn chế về COVID-19.
Trung Quốc bắt đầu nới lỏng chính sách không có COVID vào năm 2022 và đang theo đuổi chính sách tiêm chủng mạnh mẽ hơn cho những người cao tuổi dễ bị tổn thương, những người có tỷ lệ tiêm chủng thấp so với dân số trẻ.
Nhưng điều gì ở phía trước cho năm 2023?
Vài tuần sau khi Trung Quốc nới lỏng đáng kể một số biện pháp ngăn chặn COVID-19 nghiêm ngặt nhất thế giới, những cái chết liên quan đến COVID-19 bắt đầu xuất hiện.
Chính phủ cho biết họ đang ngừng báo cáo các trường hợp COVID-19 không có triệu chứng vì họ không thể theo dõi bằng xét nghiệm hàng loạt nữa.
Điều đó càng không thể cho chúng ta biết được dịch bệnh sẽ lây lan nhanh như thế nào hoặc có bao nhiêu trường hợp tử vong vì bệnh này.
Các bài đăng trên mạng xã hội, việc đóng cửa doanh nghiệp và các bằng chứng mang tính giai thoại khác cho thấy một số lượng lớn người đang bị nhiễm bệnh.
Các nhà khoa học như Giáo sư Annelies Wilder-Smith từ Trường Y học Nhiệt đới và Vệ sinh London ủng hộ các biện pháp mới của Trung Quốc.
Bà nói rằng chính sách Zero- COVID là không bền vững, nhưng điều quan trọng là những người già chưa được tiêm chủng phải được tiêm vaccine càng sớm càng tốt.
“Vì vậy, họ sẽ theo dõi cẩn thận tình hình nếu thực sự do mùa đông và thực tế là họ là những người mà chúng ta gọi là “hoàn toàn ngây thơ về mặt miễn dịch”, giờ đây họ sẽ gặp phải một đợt bùng phát lớn. Sau đó, họ có thể kiểm soát chặt chẽ trở lại. Nhưng tất cả chúng ta đều không mong đợi điều này bởi vì tỷ lệ bao phủ vaccine không tệ đến thế và tỷ lệ này đang tăng lên”.
Tết Nguyên Đán vào cuối tháng 1 là một kỳ nghỉ lớn trên toàn quốc, đó là thời điểm mà quốc gia đông dân nhất thế giới đang di chuyển để thăm họ hàng ở những vùng xa xôi.
Vào những ngày trước Tết, cơn sốt du lịch bắt đầu khi hàng chục triệu người bắt đầu đi tàu hỏa, xe buýt và máy bay cho chuyến về nhà duy nhất trong năm của họ.
Ông William Hurst, Giáo sư về Phát triển Trung Quốc thuộc Đại học Cambridge, nói rằng chính phủ sẽ không có khả năng kiểm soát chặt chẽ, nhưng bất kỳ thay đổi lớn nào trong chính sách đều khó xảy ra trước các cuộc họp mùa xuân của Đảng Cộng sản Trung Quốc,
“Thậm chí năm ngoái, nhiều người đã đến thăm họ hàng và tụ tập vào dịp Tết Nguyên đán. Và tôi nghĩ, năm nay sẽ có nhiều mong muốn được làm như vậy hơn. Và nếu họ có thể tiêm chủng đủ cho người cao tuổi, tôi nghĩ rằng mọi người có thể làm như vậy, vì như thế là an toàn. Và tôi không nghĩ rằng chính phủ chỉ muốn ngăn cách mọi người chỉ vì mục đích giữ họ cách xa nhau. Nhưng tôi nghĩ có rất nhiều lo ngại rằng tình trạng lây nhiễm có thể gia tăng, hoặc nếu các hạn chế đã được khôi phục quá nhanh, tình hình sẽ trở nên khó kiểm soát hơn”.
Các nhà khoa học trên khắp thế giới đang trở nên lạc quan một cách thận trọng về việc kiểm soát dịch bệnh, ngay cả khi một số khu vực ở Châu Âu và Châu Mỹ chứng kiến sự gia tăng số ca nhiễm và các bệnh theo mùa khác như cúm.
“Chúng tôi hiện đang thực sự bước vào giai đoạn mà chúng tôi gọi là bệnh đặc hữu. Điều đó có nghĩa là chúng tôi hiện đang chuyển từ một đại dịch sang trạng thái đặc hữu, bà Wilder-Smith nói.
Bước vào giai đoạn đặc hữu của bệnh không có nghĩa là đại dịch đã kết thúc hoặc có chỗ cho sự tự mãn.
Nhiều nghiên cứu được đưa ra kể từ khi bắt đầu đại dịch cho thấy những người mắc COVID-19 dễ mắc các bệnh khác nhau hơn, không chỉ tổn thương phổi.
Bà Wilder-Smith cho biết: “Hiện nay, ngày càng có nhiều tài liệu và dữ liệu cho thấy rằng thực sự, nếu bạn bị nhiễm COVID hoặc mắc bệnh, thì bạn có nguy cơ mắc các biến chứng khác nhau cao hơn”.
Trong những năm tới, các nhà khoa học tin rằng các chuyên gia y tế sẽ phải đối mặt với hậu quả thực sự của đại dịch và nó sẽ không đơn giản chỉ là COVID kéo dài.
Bà Wilder-Smith nói: “Vì vậy, điều này vượt xa những gì mọi người thường nghĩ là COVID kéo dài kèm theo mệt mỏi, v.v.. Tôi thực sự đang nói về các biến chứng y khoa đã được xác định rõ. Ví dụ, thậm chí tăng nguy cơ suy giảm nhận thức, tăng nguy cơ mắc bệnh Alzheimer và tăng nguy cơ đột quỵ, tim mạch, nhưng thậm chí ngay cả một số dữ liệu cũng cho thấy nguy cơ mắc bệnh tiểu đường và các vấn đề khác tăng lên”.
Bác sĩ Michael Head thuộc Đại học Southampton cho biết nhiều nơi trên thế giới đang chứng kiến tỷ lệ nhập viện cao và mùa đông sắp bắt đầu ở bán cầu bắc.
Và ông cũng cảnh báo rằng một số châu lục như Châu Phi chưa có mức độ tiếp cận vaccine COVID-19 đồng đều.
“Số ca nhập viện do COVID đang gia tăng và điều đó có thể sẽ trở nên tồi tệ hơn trong suốt tháng 1 và tháng 2. Vì vậy, đây có thể là một mùa đông khó khăn đối với các dịch vụ y tế của chúng ta, không chỉ với COVID mà còn với bệnh cúm, vốn cũng khá cao vào thời điểm này trong năm. Ở Bắc Mỹ cũng tương tự. Một lần nữa, số ca nhập viện do COVID-19 ở Hoa Kỳ đang gia tăng và ở đó sẽ có một mùa đông khá khó khăn kết hợp với bệnh cúm”, bác sĩ Head nói.
Một mối quan ngại khác khi chúng ta bước sang một năm mới là liệu có thể có một đột biến khác của virus một lần nữa có thể gây ra mối đe dọa cho sức khỏe của chúng ta hay không.
Bà Wilder-Smith cho biết hiện tại Omicron là biến thể chiếm ưu thế mà cũng ít nghiêm trọng hơn so với các nghiên cứu về chủng Alpha và Delta – hai chủng này cho thấy nguy cơ mắc COVID kéo dài ít rõ ràng hơn Omicron.
Bác sĩ Head nói rằng ý thức cảnh giác là điều quan trọng vì các biến thể phát sinh khi có sự lây lan không kiểm soát được dịch bệnh.
Ông nói: “Luôn có rủi ro là một biến thể mới sẽ xuất hiện. Thực sự không thể nói rủi ro đó sẽ lớn đến mức nào.”
Khi đưa ra dự đoán cho năm 2023, các nhà khoa học tỏ ra thận trọng, nhưng bác sĩ Head tin rằng giải pháp có thể tiến xa hơn dưới hình thức phát triển một loại vaccine khác.
Bác sĩ Head nói: “Điều chúng tôi thực sự cần là một loại vaccine thế hệ tiếp theo sẽ làm giảm sự lây nhiễm của COVID-19 để chúng ta hoàn toàn không bị bệnh. Có lẽ chúng ta sẽ cần một hoặc hai năm nữa, tôi mong đợi như vậy. Tôi nghĩ rằng thời điểm đó có lẽ chúng ta có thể nói rằng chúng ta sẽ giảm đáng kể COVID-19 như một mối đe dọa. Nó sẽ luôn ở bên chúng ta và chúng ta cần phải để mắt đến nó vì chúng ta biết rằng đó là một loại virus nguy hiểm. Nhưng tôi nghĩ chúng ta đang hướng tới một giai đoạn tốt đẹp hơn”.
Diễn đàn