Việt Nam và New Zealand chia sẻ tầm nhìn chung về khu vực và nhất trí nâng tầm quan hệ lên đối tác chiến lược toàn diện, theo tuyên bố chung được đưa ra sau cuộc hội đàm giữa Thủ tướng New Zealand Christopher Luxon và Thủ tướng Việt Nam Phạm Minh Chính tại Hà Nội hôm 26/2.
Với việc nâng cấp này, New Zealand trở thành đối tác chiến lược toàn diện thứ 9 của Việt Nam.
“Trên nền tảng quan hệ tốt đẹp, chia sẻ những lợi ích chung và sự tin cậy lẫn nhau, hai Thủ tướng đã nhất trí chính thức nâng cấp quan hệ song phương lên Đối tác Chiến lược Toàn diện, đánh dấu kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao,” Tuyên bố chung về nâng cấp quan hệ Việt Nam-New Zealand lên Đối tác Chiến lược Toàn diện, được VOV đăng toàn văn, cho biết.
Theo tuyên bố, ông Luxon đã gặp mặt toàn bộ 4 lãnh đạo ‘tứ trụ’ của Việt Nam, còn bao gồm Tổng bí thư Tô Lâm, Chủ tịch nước Lương Cường và Chủ tịch Quối hội Trần Thanh Mẫn, trong chuyến công du của ông từ 25-28/2.
Trong thông cáo về việc nâng cấp quan hệ được Chính phủ New Zealand đưa ra hôm 27/2 (giờ New Zealand), ông Luxon nói rằng quan hệ “Đối tác Chiến lược Toàn diện là tầm đối tác cao nhất với Việt Nam.”
“Sự nâng cấp lớn này trong mối quan hệ là một cột mốc quan trọng và thể hiện mức độ tin tưởng, tham vọng và sự liên kết chiến lược cao giữa hai nước,” ông Luxon nói. “Việt Nam là ngôi sao đang nổi lên của châu Á và cơ hội hợp tác cùng nhau hướng tới các mục tiêu chung là rất lớn.”
Chỉ trong chưa đầy 2 năm qua, Việt Nam đã nâng tầm quan hệ lên mức cao nhất với 4 nước – gồm Mỹ, Nhật Bản, Úc và Pháp – trong bối cảnh Hà Nội mở rộng quan hệ với nhiều cường quốc và đối tác trong khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương khi Trung Quốc ngày càng tăng cường sức mạnh và tầm ảnh hưởng. Trung Quốc, Nga, Ấn Độ và Hàn Quốc là những đối tác chiến lược toàn diện đầu tiên của Việt Nam.
Tuyên bố chung mà Việt Nam đưa ra nói rằng Việt Nam và New Zealand “chia sẻ tầm nhìn chung về một khu vực ổn định và thịnh vượng” và rằng hai bên sẽ tăng cường hợp tác trong 5 trụ cột chính gồm: (1) chính trị; (2) quốc phòng, an ninh, hợp tác biển; (3) kinh tế, thương mại và đầu tư; (4) ứng phó với biến đổi khí hậu; (5) giáo dục và giao lưu nhân dân.
Theo tuyên bố, Việt Nam và New Zealand đã thắt chặt hợp tác quốc phòng trong những năm gần đây và sẽ gia tăng hợp tác trong các vấn đề song phương, khu vực và quốc tế.
“Hai bên bày tỏ quan ngại sâu sắc về những diễn biến gần đây ở Biển Đông, đồng thời kêu gọi các bên liên quan kiềm chế, tránh những hành động làm gia tăng căng thẳng hoặc giảm lòng tin, cũng như giải quyết tranh chấp bằng các biện pháp hòa bình, tôn trọng đầy đủ các tiến trình ngoại giao và pháp lý, không sử dụng vũ lực hoặt đe dọa sử dụng vũ lực, phù hợp với luật pháp quốc tế, trong đó có UNCLOS (Công ước Liên Hợp Quốc về luật biển),” tuyên bố chung viết.
Tuyên bố không nêu tên bên liên quan hay đề cập cụ thể tới diễn biến nào gần đây nhưng Trung Quốc đã tổ chức các cuộc tập trận bắn đạn thật trong khu vực Vịnh Bắc Bộ giáp với Việt Nam và khu vực biển quốc tế giữa New Zealand và Úc trong tuần qua. Hải quân Trung Quốc cũng có các cuộc đối đầu gần như hàng tuần với hải quân Philippines trong nhiều tháng qua.
Trong tuyên bố, hai nhà lãnh đạo Việt Nam và New Zealand nhấn mạnh về nguyên tắc tôn trọng độc lập, toàn vẹn lãnh thổ và chủ quyền của tất cả các quốc gia theo luật quốc tế.
Theo VnExpress, ông Chính đánh giá cao quan điểm của New Zealand về ủng hộ thượng tôn pháp luật quốc tế ở khu vực và giải quyết tranh chấp tại Biển Đông bằng các biện pháp hòa bình, phù hợp với luật pháp quốc tế, đặc biệt là UNCLOS 1982.
Ông Luxon cho biết rằng ông và Thủ tướng Chính “đã cùng nhau suy ngẫm về mối quan hệ đang phát triển mạnh mẽ giữa New Zealand và Việt Nam, cũng như tham vọng chung là mở rộng hợp tác và cùng nhau làm nhiều hơn nữa trên nhiều lĩnh vực ưu tiên.”
Việt nâng cấp này, theo ông Luxon, cho thấy Chính phủ New Zealand “ưu tiên mối quan hệ với Đông Nam Á – một khu vực đóng vai trò quan trọng trong kế hoạch phát triển kinh tế, tạo việc làm và nâng cao thu nhập của chúng tôi.”
Tuyên bố chung nói rằng Việt Nam và New Zealand nhất trí mục tiêu thương mại hai chiều đạt 3 tỷ USD vào năm 2026.
Theo thông cáo của chính phủ New Zealand, ông Luxon sẽ tiếp tục chuyến công du ở Việt Nam với một loạt các hoạt động kinh doanh và chính trị tại cả Hà Nội và TPHCM vào ngày 27/2.
Diễn đàn