Cơ quan Khảo sát Địa chất Hoa Kỳ đã điều chỉnh đáng kể ước tính về trữ lượng đất hiếm của Việt Nam từ 22 triệu tấn xuống còn 3,5 triệu tấn, một thay đổi nếu được xác minh có thể ảnh hưởng đến tham vọng trở thành cường quốc đất hiếm của quốc gia Đông Nam Á.
Đất hiếm là loại khoáng sản đặc biệt được sử dụng trong nhiều ngành công nghệ kỹ thuật cao, bao gồm xe điện, pin ô tô và năng lượng tái tạo, cũng như được ứng dụng trong các sản phẩm điện tử và quân sự.
Trong đợt điều chỉnh mới nhất được công bố trong báo cáo 2025, ước tính của USGS đã đưa Việt Nam từ vị trí thứ hai trong danh sách các quốc gia có trữ lượng lớn nhất của cơ quan này xuống vị trí thứ 6, sau Trung Quốc, Brazil, Ấn Độ, Úc và Nga.
Theo báo cáo của USGS, Việt Nam chỉ khai thác được 300 tấn oxit đất hiếm vào năm ngoái, không đổi so với một năm trước đó.
Trong những năm gần đây, chính phủ Việt Nam thường trích dẫn trữ lượng đất hiếm của mình là một trong những lợi thế cho sự phát triển công nghệ trong tương lai, nhưng sản xuất hàng loạt vẫn chưa bắt đầu.
Kể từ năm 2017, USGS bắt đầu đưa ra thống kê về trữ lượng 22 triệu tấn đất hiếm của Việt Nam, tương đương với Brazil lúc đó và chỉ sau Trung Quốc (44 triệu tấn) và trên Nga (18 triệu tấn). Trong tổng số 90 triệu tấn đất hiếm trên toàn cầu theo ước tính mới nhất của cơ quan Hoa Kỳ, Trung Quốc vẫn đứng đầu với 44 triệu tấn, theo sau là Brazil với 21 triệu tấn, Ấn Độ với 6,9 triệu tấn, Úc với 5,7 triệu tấn và Nga với 3,8 triệu tấn.
So với điều chỉnh mới nhất được đưa ra, trữ lượng đất hiếm của Việt Nam “mất đi” 18,5 triệu tấn.
USGS không ngay lập tức trả lời yêu cầu bình luận của VOA về lý do có sự chỉnh sửa lớn như vậy.
Trong một tuyên bố qua email gửi cho Reuters, cơ quan địa chất của Hoa Kỳ nói rằng "các bản cập nhật về trữ lượng đất hiếm trong Tóm tắt hàng hóa khoáng sản năm 2025 cho Việt Nam dựa trên thông tin mới và dữ liệu và thông tin đã được điều chỉnh từ các báo cáo và nguồn của chính phủ".
Việc khai thác đất hiếm của Việt Nam cũng đã giảm mạnh, theo ước tính của USGS vào năm ngoái. Cơ quan này dự báo sản lượng đất hiếm của Việt Nam còn giảm thêm nữa trong khi báo cáo về sự gia tăng sản lượng của Trung Quốc.
Trả lời VOA vào năm ngoái về sự sụt giảm sản lượng của Việt Nam, chuyên gia về hàng hóa đất hiếm của USGS Dan Cordier cho biết Việt Nam được biết đến là có “lịch sử xuất khẩu sang Trung Quốc” khoáng vật cát nặng chứa đất hiếm. Các mỏ đất hiếm lớn của Việt Nam tập trung nhiều ở các tỉnh miền núi phía bắc giáp với Trung Quốc.
Theo một kế hoạch của chính phủ Việt Nam về khai thác, chế biến và sử dụng đất hiếm với tầm nhìn đến năm 2050, Việt Nam dự kiến sẽ khai thác khoảng 2 triệu tấn quặng đất hiếm nguyên khai mỗi năm đến năm 2030.
Vào tháng 9/2023, Hoa Kỳ đã ký kết các thỏa thuận với Việt Nam về chất bán dẫn và khoáng sản quan trọng khi Hà Nội nâng cấp quan hệ với Washington lên tầm ngoại giao cao nhất.
Trong tuần này, Việt Nam dự kiến sẽ ký các hiệp định với Hoa Kỳ khi Bộ trưởng Thương mại Nguyễn Hồng Diên gặp gỡ các quan chức thương mại và năng lượng trong chuyến thăm Mỹ dự kiến bắt đầu từ ngày 13/3.
Diễn đàn