Các đối thủ trong đảng Cộng hòa của ông Donald Trump đã đụng độ nhau trong một cuộc tranh luận tổng thống hỗn loạn hôm thứ Tư (27/9), nhằm vào cựu tổng thống vắng mặt, Tổng thống đảng Dân chủ Joe Biden và những người khác về các vấn đề từ Trung Quốc, nhập cư đến nền kinh tế.
Nhưng khi cuộc tranh luận kết thúc, không ai trong số bảy ứng cử viên trên sân khấu dường như có được khoảnh khắc đột phá có thể làm thay đổi động lực của cuộc tranh cử sơ bộ mà ông Trump đã dẫn đầu trong nhiều tháng, bất chấp bốn cáo trạng hình sự của ông - vốn hầu như không được đề cập đến trong suốt cuộc tranh luận được phát sóng dài hai giờ.
Ông Trump, người đã dẫn trước đối thủ gần nhất của mình về đề cử với 37 điểm phần trăm trong cuộc thăm dò mới nhất của Reuters/Ipsos, đã bỏ qua cuộc tranh luận này, giống như cuộc tranh luận đầu tiên ở Wisconsin vào tháng trước.
Thống đốc Florida Ron DeSantis đã sử dụng câu trả lời đầu tiên của mình để chỉ trích ông Trump vì đã “mất tích” và làm tăng thêm hàng nghìn tỷ đô la vào nợ quốc gia.
“Ông ấy lẽ ra phải có mặt trên sân khấu này tối nay”, ông DeSantis nói, thu hút những tràng pháo tay từ khán giả tại thư viện tổng thống Ronald Reagan ở Thung lũng Simi, California. “Ông ấy nợ bạn việc giải thích cho các cáo buộc”.
Thống đốc DeSantis, người có số phiếu thăm dò bị giảm đi sau khi ông được nhiều người coi là người thay thế ông Trump lên dẫn đầu. Gần đây, ông sẵn sàng tấn công người dẫn đầu hơn sau nhiều tháng tránh đối đầu trực tiếp.
Cựu Thống đốc New Jersey Chris Christie, một người thường xuyên chỉ trích ông Trump, đã lên tiếng nói rằng Trump “sợ hãi” và chế nhạo ông là “Vịt Donald” vì đã bỏ qua cuộc tranh luận.
Mike Pence, phó tổng thống dưới thời ông Trump từ năm 2017-2021, chỉ trích nhẹ việc ông Trump muốn tập trung quyền lực vào chính phủ liên bang, và thề sẽ trao lại quyền lực cho các bang.
Cựu đại sứ Liên Hiệp Quốc Nikki Haley nói ông Trump đã có cách tiếp cận sai lầm với Trung Quốc khi tập trung hoàn toàn vào thương mại, thay vì các vấn đề an ninh rộng lớn hơn.
Ông Biden, được cho là ứng cử của Đảng Dân chủ cho cuộc bầu cử tháng 11 năm 2024, cũng là mục tiêu thường xuyên của các ứng cử viên Đảng Cộng hòa, những người đã chỉ trích cách ông xử lý nền kinh tế và biên giới phía nam với Mexico.
Nhưng các ứng cử viên tranh luận đã dành phần lớn thời gian của buổi tối để tấn công lẫn nhau.
Như trong cuộc tranh luận đầu tiên vào tháng 8, doanh nhân Vivek Ramaswamy - một chính trị gia mới tham gia chiến dịch tranh cử tổng thống của đảng Cộng hòa và là lần đầu tiên ông tranh cử chức vụ công - đã nhiều lần khiến những đối thủ giàu kinh nghiệm hơn của ông phẫn nộ.
“Mỗi lần nghe ông nói, tôi lại cảm thấy ngu ngốc hơn một chút”, Nikki Haley, cựu đại sứ Liên Hiệp Quốc, nói với ông Ramaswamy sau khi bảo vệ cho việc tham gia TikTok, trang mạng xã hội thuộc sở hữu của Trung Quốc vốn gây lo ngại về an ninh cho các quan chức Mỹ.
Ramaswamy nói ông sử dụng ứng dụng này để kết nối với các cử tri trẻ tuổi.
Trong phần cuối cùng của cuộc tranh luận, người điều hành Dana Perino khẳng định rằng việc ông Trump được đề cử là điều không thể tránh khỏi chừng nào vẫn còn rạn nứt giữa các ứng cử viên.
Ông DeSantis trả lời ngay: “Các cuộc thăm dò không bầu ra tổng thống, chỉ có cử tri bầu ra tổng thống”.
Vài phút trước khi cuộc tranh luận bắt đầu, ông Trump đã có bài phát biểu trước các công nhân ô tô ở bang chiến trường Michigan, tự đưa mình vào cuộc tranh chấp quốc gia giữa các công nhân đình công và các nhà sản xuất ô tô hàng đầu của Mỹ, một ngày sau khi ông Biden tham gia một cuộc biểu tình của công đoàn.
“Họ đều là những ứng viên xin việc,” ông Trump nói một cách coi thường 7 thành viên Đảng Cộng hòa tại cuộc tranh luận. “Có ai thấy có ứng viên nào đủ khả năng làm phó tổng thống trong nhóm này không? Tôi không nghĩ vậy”.
Bằng cách lảng tránh cả hai cuộc tranh luận, cựu tổng thống cho thấy rằng ông đang tập trung vào ông Biden, đối thủ tại kỳ bầu cử trước có lẽ là trong tương lai của ông, thay vì các ứng cử viên Đảng Cộng hòa với số lượng ủng hộ kém cỏi trong các cuộc thăm dò.
Người điều hành đã không hỏi các ứng viên về vô số vấn đề pháp lý của ông Trump. Doanh nhân chuyển sang làm chính trị gia 77 tuổi đã bị truy tố bốn vụ án hình sự, và hôm thứ Ba, một thẩm phán bang New York đã phát hiện ra rằng ông đã thổi phồng giá trị tài sản kinh doanh của mình.
Chỉ còn chưa đầy 4 tháng nữa là đến cuộc tranh cử ứng cử viên Đảng Cộng hòa đầu tiên trên toàn quốc ở Iowa, các đối thủ của Trump sắp hết thời gian để làm suy giảm vị trí hàng đầu của ông trong chiến dịch tranh cử sơ bộ.
Cuộc tranh luận hôm thứ Tư diễn ra đặc biệt quan trọng đối với ông DeSantis. Ban vận động tranh cử của ông đã hai lần thay đổi nhân sự khi các nhà tài trợ bày tỏ lo ngại về việc ông không thể giành được thiện cảm trước Trump.
Ông DeSantis, 45 tuổi, đã làm nên tên tuổi trên toàn quốc bằng cách phản đối nhiều chính sách của chính phủ Hoa Kỳ về chống dịch COVID-19. Kể từ đó, ông đã trở thành nhân vật hàng đầu đấu tranh chống lại những gì ông cho là những chính sách rất tiến bộ được các nhà giáo dục và tập đoàn ưa chuộng.
Trong khi đó, bà Haley hy vọng màn tranh luận mạnh mẽ thứ hai liên tiếp sẽ thuyết phục được một số nhà tài trợ của Đảng Cộng hòa rằng bà có cơ hội tốt nhất để đánh bại ông Trump.
Thống đốc North Dakota Doug Burgum cũng đủ điều kiện tham gia cuộc tranh luận.