Nhóm chiến binh Palestine Hamas trao trả ba con tin cho Israel hôm thứ Bảy (1/2) và đổi lại, hàng chục tù nhân Palestine đã được Israel thả trong giai đoạn mới nhất của lệnh ngừng bắn nhằm chấm dứt cuộc chiến kéo dài 15 tháng ở Gaza.
Ofer Kalderon, một công dân song tịch Pháp-Israel, và Yarden Bibas đã được trao trả cho các viên chức Chữ thập đỏ tại thành phố Khan Younis ở phía nam Gaza và sau đó được chuyển cho phía Israel. Keith Siegel, người Mỹ gốc Israel, được trao trả tại hải cảng của Thành phố Gaza.
Vài giờ sau, những người đầu tiên trong số 183 tù nhân và người bị giam giữ Palestine dự kiến được thả trong cuộc trao đổi này đã xuống xe buýt ở Ramallah ở Bờ Tây bị chiếm đóng, nơi họ được đám đông lớn chờ đón.
Tại cửa khẩu Rafah mới mở lại ở biên giới phía nam, những bệnh nhân Palestine đầu tiên được phép rời Gaza, bao gồm các trẻ em mắc bệnh ung thư và bệnh tim, dự kiến sẽ được xe buýt của Tổ chức Y tế Thế giới đưa sang Ai Cập.
Cuộc trao trả hôm thứ Bảy không có cảnh đám đông hỗn loạn như ở cuộc trao trả trước đó hôm thứ Năm, khi lính canh Hamas phải chật vật bảo vệ con tin ra khỏi đám đông ồ ạt kéo đến Gaza.
Nhưng một lần nữa, đây lại là dịp để các chiến binh Hamas mặc quân phục diễu hành trong khu vực diễn ra cuộc trao trả, một dấu hiệu cho thấy Hamas tái lập sự thống trị của họ ở Gaza bất chấp những tổn thất nặng nề trong cuộc chiến.
Cuộc trao trả này nâng tổng số con tin được trao trả cho đến nay lên 18, bao gồm năm người Thái Lan.
Sau cuộc trao đổi hôm thứ Bảy, Israel sẽ thả 583 tù nhân và người bị giam giữ Palestine, bao gồm cả những chiến binh đang thụ án chung thân vì các cuộc tấn công chết người cũng như một số người bị bắt giữ trong chiến tranh nhưng không bị buộc tội.
Tại Israel, đám đông tụ tập tại địa điểm ở Tel Aviv được gọi là Quảng trường Con tin để theo dõi diễn biến cuộc trao trả trên màn hình lớn ngoài trời, tiếng reo hò và vỗ tay xen lẫn nước mắt khi ba con tin được trao trả xuất hiện vào buổi sáng.
Kalderon, người có hai đứa con Erez và Sahar đã được thả trong cuộc trao đổi con tin đầu tiên vào tháng 11 năm 2023, và Bibas được các lính canh Hamas dẫn lên một cái bục đặt trước một tấm áp phích có hình các nhân vật của Hamas bao gồm Mohammad Deif, cựu chỉ huy quân đội mà Hamas hồi đầu tuần xác nhận đã chết, trước khi được trao cho các quan chức Hội Chữ thập đỏ.
"Ofer Kalderon đã được tự do! Chúng tôi chia sẻ sự nhẹ nhõm và niềm vui to lớn của những người thân yêu của ông sau 483 ngày sống trong địa ngục không thể tưởng tượng nổi", Tổng thống Pháp Emmanuel Macron viết trong một tuyên bố.
Khi cuộc giao tranh lắng xuống, các nỗ lực ngoại giao nhằm xây dựng một khu định cư rộng lớn hơn đã được đẩy mạnh.
Thủ tướng Benjamin Netanyahu dự kiến sẽ gặp Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump vào thứ Ba với lệnh ngừng bắn ở Gaza và khả năng bình thường hóa quan hệ với Ả Rập Xê Út như một phần của thỏa thuận hậu chiến có khả năng sẽ là trọng tâm.
Trong giai đoạn đầu tiên của lệnh ngừng bắn, 33 trẻ em, phụ nữ , con tin nam lớn tuổi và những người bị bệnh và bị thương sẽ được thả, trong khi hơn 60 người đàn ông trong độ tuổi quân sự sẽ được đưa vào giai đoạn thứ hai vẫn đang đàm phán.
Các cuộc đàm phán dự kiến sẽ bắt đầu vào thứ Ba về các thỏa thuận thả những con tin còn lại và rút quân đội Israel khỏi Gaza trong giai đoạn thứ hai của thỏa thuận, nhằm mục đích chấm dứt hoàn toàn cuộc chiến ở Gaza.
Thỏa thuận ngừng bắn ban đầu kéo dài sáu tuần, được các nhà trung gian Ai Cập và Qatar nhất trí và được Hoa Kỳ hậu thuẫn, cho đến nay vẫn đi đúng hướng mặc dù có một số sự cố khiến cả hai bên cáo buộc bên kia vi phạm thỏa thuận.
Chính phủ của Netanyahu, bao gồm những người theo đường lối cứng rắn phản đối thỏa thuận ngừng bắn, và Hamas cho biết họ cam kết đạt được thỏa thuận trong giai đoạn thứ hai.
Nhưng triển vọng cho một giải pháp lâu dài vẫn chưa rõ ràng. Cuộc chiến bắt đầu bằng cuộc tấn công của Hamas vào Israel khiến 1.200 người thiệt mạng và hơn 250 người bị bắt làm con tin. Chiến dịch quân sự của Israel đã giết chết hơn 47.000 người Palestine. Gaza biến thành đống đổ nát và di sản sâu sắc của sự cay đắng và ngờ vực vẫn còn.
Các nhà lãnh đạo Israel vẫn tiếp tục nhấn mạnh rằng Hamas không thể ở lại Gaza, nhưng phong trào này đã tận dụng mọi cơ hội để chứng minh quyền kiểm soát mà họ vẫn tiếp tục thực hiện mặc dù đã mất đi phần lớn các thủ lãnh trước đây và hàng nghìn chiến binh trong cuộc chiến.
Khi người dân Gaza dần bắt đầu trở về nhà, toàn bộ mức độ tàn phá ở Gaza sau hơn một năm bị ném bom đã trở nên rõ ràng, với việc tái thiết dự kiến sẽ mất 10-15 năm, đặc phái viên của Hoa Kỳ tại Trung Đông Steve Witkoff cho biết trong tuần này.