Một tổ chức nhân quyền ở Mỹ - Human Rights Watch, đã lên tiếng chỉ trích việc giới hữu trách Việt Nam thường xuyên ruồng bắt và ngược đãi trẻ em vô gia cư ở Hà Nội trước khi có những lễ hội quốc tế, trong đó có hội nghị thượng đỉnh APEC được tổ chức trong tuần này.
Một em bé đánh giày tên Ba ở Hà Nội đã rời nhà ở tỉnh Phú Thọ cách nay hai năm để lên thủ đô kiếm sống. Em kiếm được khoảng 2 đô la mỗi ngày, lúc thì làm việc bên trong một quán bia hơi và lúc thì tìm khách đánh giày trên hè phố. Bây giờ thì em bé này chỉ làm trong quán bia hơi mà không dám lang thang ngoài đường vì sợ công an bắt.
Trong lúc chuẩn bị cho hội nghị APEC trong tuần này, công an cảnh sát Hà Nội đã bắt các em vô gia cư hay những đứa trẻ bụi đời trong nỗ lực lực gọi là dọn sách thành phố.
Sau 3 năm nghiên cứu, Tổ chức Theo dõi Nhân quyền, trụ sở chính đặt tại New York, mới đây đã công bố một bản phúc trình về những em bé không may ở Việt Nam mà họ gọi là “Những đứa trẻ bụi đời.” Phúc trình này nói rằng điều kiện ở Trung tâm Bảo vệ Xã hội Đồng Dầu rất là tệ hại. Tại đây, những em bé bị lính canh gọi là quản giáo đánh đập, không được chăm sóc sức khỏe, và không được ăn uống tử tế.
Tổ chức Theo dõi Nhân quyền cũng nói rằng việc bắt giam ter em bụi đời có dấu hiệu gia tăng trong những dịp có các lễ hội quốc tế, như hội nghị APEC lần này.
Các chuyên gia của Human Rights Watch cho biết tình trạng ở Trung tâm Bảo vệ Xã hội Ba Vì, gần thủ đô Hà Nội, tương đối khả quan hơn, nhưng cả hai trung tâm này đều vi phạm những nghĩa vụ mà Việt Nam cần phải tuân hành chiếu theo Công ước Quốc tế về Quyền của Trẻ em.
Giới hữu trách Việt Nam đã phủ nhận các cáo giác này. Ông Nguyễn Thành Châu, phó giám đốc ban thư ký APEC, tuyên bố như sau:
Một số người giúp đỡ cho trẻ em bụi đời ở Việt Nam cho rằng tình hình không hoàn toàn có tính cách tách bạch rõ ràng, mà cả Tổ chức Theo dõi Nhân quyền lẫn chính phủ Việt Nam đều nói đúng. Những nhân viên xã hội này cho biết chính phủ quả thật là có ý định đưa những em bé này về với gia đình các em, nhưng chính sách này không được thực hiện một cách đúng đắn và kết quả là đã xảy ra những vụ ngược đãi.
Ông Bùi Quang Minh là giám đốc chương trình của một tổ chức giúp đỡ trẻ em có tên là PLAN International ở Hà Nội. Ông cho biết chính phủ ở đây xem việc đưa các trẻ bụi đời vào các trung tâm là một phần trong nỗ lực bảo vệ quyền lợi của các em.
Theo Công ước Quốc tế về Quyền của Trẻ em, các em này không được phép làm việc kiếm sống trên đường phố. Tôi nghĩ rằng mục tiêu chủ yếu là bảo vệ cho các em, nhưng cách bảo vệ có thể là không thỏa đáng cho lắm.
Tổ chức Theo dõi Nhân quyền cho rằng việc tìm cách đưa các em bé vô gia cư ở thành phố trở về với gia đình là một việc vô ích. Lý do là vì các em này hầu hết là những em bé ở những vùng thôn quê nghèo khổ, cho nên các em thường nhanh chóng trở lại thành phố để kiếm sống với những công việc trên hè phố.
Có những cách thức khác, có nhiều hứa hẹn hơn, để giải quyết vấn đề này. Tổ chức PLAN International đang hợp tác với chính phủ để lập ra những trung tâm ở Hà Nội dành cho trẻ em và gia đình của những người lao động nhập cư, nơi mà các em được cho đi học và được chăm sóc y tế.
Các em ở trung tâm có tên Mái Ấm 19 tháng 5 ở Hà Nội đang trên đường đến trường. Trong số này có những em sống chung với bố mẹ, là những người đến Hà Nội kiếm sống mà không có hộ khẩu. Một số khác là những em không có thân nhân và phải đi bán kẹo cao su.
Các em này nói rằng em không được đi bán trong thời gian diễn ra hội nghị APEC. Các giáo viên ở trung tâm này đã phải ký giấy cam đoan là giữ không cho các em đi kiếm sống ngoài đường phố trong thời gian diễn ra hội nghị thượng đỉnh.
Tuy nhiên, em bé đánh giày tên Ba cho biết em cảm thấy vui vì hội nghị APEC được tổ chức ở Hà Nội.
Mời quí vị bấm vào link ở trên để nghe toàn bộ bài tường trình: