Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken chỉ trích “các hành động leo thang và bất hợp pháp” của Bắc Kinh ở Biển Đông tại một hội nghị thượng đỉnh ngày thứ Bảy, trong khi người đồng cấp Nga nói Washington khơi lên lo lắng về kế hoạch răn đe hạt nhân của họ với đồng minh Hàn Quốc trên bán đảo Triều Tiên.
Ông Blinken nêu đích danh Trung Quốc về các hành động hung hăng ở Biển Đông nhắm vào Philippines, một đồng minh hiệp ước phòng thủ của Mỹ, khi ông tham dự Diễn đàn khu vực ASEAN tập trung vào an ninh cùng với các nhà ngoại giao của các cường quốc bao gồm Nga, Ấn Độ, Trung Quốc, Úc, Nhật Bản và EU.
Nhưng ông cũng ca ngợi công tác ngoại giao của hai nước sau khi Manila hoàn tất nhiệm vụ tiếp tế trước đó trong ngày thứ Bảy cho các binh sĩ đồn trú trên một bãi cạn có tranh chấp mà không bị Trung Quốc cản trở.
“Chúng tôi hài lòng ghi nhận việc tiếp tế thành công ngày hôm nay cho Bãi cạn Second Thomas,” ông Blinken nói với các bộ trưởng ngoại giao của Hiệp hội Các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), tổ chức chủ trì các cuộc họp tại Lào.
“Chúng tôi hoan nghênh điều đó và hi vọng và mong đợi thấy nó sẽ tiếp tục tiến về phía trước.”
Ông Blinken hội đàm với Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị bên lề hội nghị, trong cuộc gặp lần thứ sáu kể từ tháng 6 năm 2023, khi chuyến thăm của ông Blinken tới Bắc Kinh đánh dấu sự cải thiện trong mối quan hệ căng thẳng giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới.
Ông Blinken bàn về vấn đề Đài Loan với ông Vương và những lo ngại về “các hành động khiêu khích” gần đây của Bắc Kinh, bao gồm cuộc diễn tập mô phỏng phong tỏa hòn đảo này trong khi lễ nhậm chức của Tổng thống Đài Loan Lại Thah Đức đang diễn ra, một quan chức Bộ Ngoại giao Mỹ nói.
Quan chức này cho biết đôi bên đồng ý tiếp tục tiến bộ trong quan hệ quân đội với quân đội, nói thêm rằng ông Blinken cũng thảo luận về sự hỗ trợ của Bắc Kinh dành cho cơ sở công nghiệp quốc phòng của Nga và cảnh báo về các hành động tiếp theo của Mỹ nhắm vào các công ty Trung Quốc, nhưng không nhận được cam kết nào từ ông Vương.
Ông Vương nói với ông Blinken rằng mặc dù liên lạc vẫn được duy trì giữa Trung Quốc và Mỹ, Washington vẫn không ngừng kìm hãm và trấn áp Bắc Kinh, thậm chí còn tăng cường làm như vậy.
“Những rủi ro mà mối quan hệ Trung-Mỹ đối mặt vẫn đang tích tụ và những thách thức đang gia tăng và mối quan hệ đang ở thời điểm hệ trọng là ngừng sự suy thoái và đạt được sự ổn định.”
Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov nói bên lề diễn đàn rằng các chỉ dẫn về việc vận hành các khí tài hạt nhân của Mỹ trên bán đảo Triều Tiên, chính thức là nhằm thiết lập một sự răn đe tích hợp đối với các đe dọa từ Triều Tiên, đang khơi lên thêm những lo ngại về an ninh khu vực.
“Cho đến nay, chúng tôi thậm chí còn chưa nhận được lời giải thích điều này có nghĩa là gì, nhưng không nghi ngờ gì nó gây thêm lo lắng,” hãng thông tấn RIA của nhà nước Nga dẫn lời ông Lavrov nói.
“Họ đang tích cực thổi bùng bầu không khí xung quanh bán đảo Triều Tiên, quân sự hóa sự hiện diện của họ ở đó và tiến hành các cuộc tập trận nhằm mục đích sẵn sàng cho hành động quân sự,” ông nói, theo Interfax.
Hội nghị cũng bàn về cuộc chiến của Israel ở Dải Gaza và cuộc nội chiến ở Myanmar.
ASEAN ra một thông cáo hôm thứ Bảy nhấn mạnh khối này thống nhất ủng hộ kế hoạch hòa bình và lên án bạo lực chống lại thường dân, kêu gọi tất cả các bên ở Myanmar chấm dứt thù địch và bắt đầu đối thoại.
ASEAN cũng hoan nghênh các biện pháp thực tế chưa được nêu cụ thể nhằm làm giảm căng thẳng ở Biển Đông và ngăn ngừa tai nạn và những tính toán sai lầm, đồng thời kêu gọi tất cả các bên liên quan dừng các hành động có thể làm phức tạp và leo thang tranh chấp.