VOA – Dưới đây là nguyên văn cuộc phỏng vấn được thực hiện qua email hôm 18/6 của VOA Tiếng Việt với ông Đại sứ Ukraine tại Việt Nam, Oleksandr Gaman, về chuyến thăm Hà Nội của tổng thống Nga, Vladimir Putin, dự định trong hai ngày, 19 và 20/6. Một số nhà quan sát ở Việt Nam và Mỹ nói với VOA Tiếng Việt, rằng chuyến thăm của ông Putin đặt Hà Nội vào thế khó và mang đến rủi ro cho Việt Nam. VOA Tiếng Việt cũng đã gởi yêu cầu phỏng vấn đến Tòa Đại sứ Nga tại Hà Nội nhưng chưa nhận được phản hồi.
VOA: Ông Putin sẽ thăm Triều Tiên và sau đó là Việt Nam. Ông phản ứng như thế nào về sự sắp xếp như vậy?
Đại sứ Ukraine tại Việt Nam Oleksandr Gaman: Chuyến thăm Việt Nam của ông Putin là vấn đề quan hệ song phương giữa Việt Nam và Nga.
Tôi chỉ muốn lưu ý rằng vào ngày 17/3/2023, sau cuộc điều tra về tội ác chiến tranh, tội ác chống lại loài người và tội diệt chủng, Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC) đã ban hành lệnh bắt giữ ông Vladimir Putin, Tổng thống Nga, và một trong những đồng phạm của ông ta liên quan đến trách nhiệm của họ về tội ác chiến tranh gây ra cho trẻ em Ukraine.
Vì vậy, ngày nay, ông Vladimir Putin đang là người bị kết án là tội phạm quốc tế và việc ông ta sẽ bị đưa ra xét xử tại Tòa ICC chỉ còn là vấn đề thời gian.
Hơn nữa, cuộc chiến của ông Putin đánh vào Ukraine đã ảnh hưởng đến hàng nghìn gia đình Việt Nam sinh sống tại Ukraine, mang đến đau khổ, gây ra đổ nát, tuyệt vọng và tiếp tục đe dọa các địa điểm văn hóa Việt Nam tại Ukraine cũng như tính mạng của những người Việt Nam hiện vẫn đang ở trong nhà của họ ở Ukraine.
Đại sứ quán chúng tôi đã bàn về vấn đề này trong một bài đăng gần đây trên Facebook.
VOA: Ông dự báo gì về kết quả chuyến thăm Việt Nam của ông Putin? Ông bình luận gì về kết quả như vậy?
Đại sứ Ukraine tại Việt Nam Oleksandr Gaman: Xét đến các biện pháp trừng phạt quốc tế rộng rãi áp đặt lên Nga do nước này xâm lược Ukraine, tôi thấy sẽ không có thêm kết quả gì đáng kể trong chuyến thăm Việt Nam của ông Putin. Hiện nay, liên minh trừng phạt có 40 quốc gia, trong đó có các đối tác kinh tế quan trọng của Việt Nam như EU, Anh, Mỹ, Canada, Nhật Bản... Vì vậy, làm ăn bình thường với Nga không còn là một phương án lựa chọn nữa.
Và tôi muốn nhấn mạnh một lần nữa rằng các lệnh trừng phạt được thiết kế không chỉ để làm giảm khả năng Nga tiếp tục cuộc chiến tranh xâm lược Ukraine, mà còn là một biện pháp răn đe mạnh mẽ, buộc những kẻ xâm lược tiềm tàng khác phải cân nhắc hậu quả tài chính khi tấn công các quốc gia khác.
VOA: Ông có suy nghĩ hay lời khuyên gì dành cho Việt Nam khi đón tiếp và bàn thảo với ông Putin?
Đại sứ Ukraine tại Việt Nam Oleksandr Gaman: Tôi hiểu rằng tình hữu nghị giữa Việt Nam và Nga có lịch sử thực sự lâu dài, nhưng nước Nga dưới sự cai trị của ông Putin không còn là đất nước như xưa nữa. Nước Nga dưới thời ông Putin đã vi phạm hơn 400 thỏa thuận quốc tế, bao gồm các cam kết cốt lõi như Hiến chương Liên Hợp Quốc.
Không có nghĩa lý gì khi ký kết bất kỳ cam kết nào với ông Putin, bởi vì ông ấy không cảm thấy có nghĩa vụ phải thực hiện các cam kết đó.
VOA: Chuyến thăm sẽ ảnh hưởng như thế nào đến quan hệ Ukraine và Việt Nam?
Đại sứ Ukraine tại Việt Nam Oleksandr Gaman: Ukraine và Việt Nam có chung cách tiếp cận coi trọng giá trị tối thượng của các nguyên tắc Liên Hợp Quốc trong quan hệ quốc tế. Trong những năm qua, quan hệ Ukraine-Việt Nam ngày càng phát triển dựa trên Hiệp định về nguyên tắc quan hệ và hợp tác giữa Ukraine và Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam cũng như Tuyên bố chung của Tổng thống Ukraine và Chủ tịch nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam về phát triển quan hệ hợp tác và đối tác toàn diện giữa Ukraina và Việt Nam. Tôi tin rằng miễn là cả hai nước chúng ta tuân thủ các cam kết, mối quan hệ hữu nghị truyền thống giữa Ukraine và Việt Nam sẽ tiếp tục phát triển vì lợi ích của cả hai nước.
Tiếc thay, kể từ khi Nga bắt đầu xâm lược Ukraine, hợp tác kinh tế giữa Ukraine và Việt Nam đã suy giảm đáng kể. Đây chính xác là tác động trực tiếp từ hành động của ông Putin tới quan hệ giữa Ukraine và Việt Nam.
VOA: Xin cảm ơn ông!