Điện Kremlin hôm 9/12 cho biết Tổng thống Vladimir Putin đã quyết định cho ông Bashar al-Assad, tổng thống Syria bị lật đổ trong một cuộc nổi dậy chớp nhoáng của phiến quân, được tị nạn ở Nga.
Sự sụp đổ của ông Assad là đòn giáng mạnh đối với Iran và Nga, hai nước đã can thiệp vào cuộc nội chiến kéo dài 13 năm ở Syria để củng cố sự cai trị của ông bất chấp việc phương Tây yêu cầu ông phải từ bỏ quyền lực.
Các hãng thông tấn Nga dẫn lời một nguồn tin giấu tên từ Điện Kremlin hôm 8/12 cho biết ông Assad đang ở Moscow cùng với gia đình.
“Những quyết định như vậy không thể được đưa ra nếu không phải là nguyên thủ quốc gia. Đây là quyết định của ông ấy,” phát ngôn nhân Điện Kremlin Dmitry Peskov nói với báo giới nhưng không cung cấp thêm chi tiết về sự di chuyển của ông Assad.
Sự ra đi của ông Assad đã làm mất đi một pháo đài mà Iran và Nga dựa vào để nắm quyền lực trên khắp Trung Đông. Thân phụ của ông Assad, ông Hafez al-Assad, đã đứng về phía Liên Xô trong nỗ lực đạt được thế ngang bằng với Israel vốn được Mỹ hậu thuẫn.
Điện Kremlin cho biết Syria đang đối mặt với ‘sự bất ổn cực độ’ và còn quá sớm để nói về tương lai của các căn cứ Nga ở nước này.
“Chúng tôi đang đối thoại với Ankara và các nước khác trong khu vực, bao gồm cả các vấn đề Syria,” ông Peskov cho biết.
“Thật ra, lúc này Syria đang trải qua một giai đoạn rất khó khăn do bất ổn. Và tất nhiên, điều rất quan trọng là phải duy trì đối thoại với tất cả các nước trong khu vực này. Chúng tôi quyết tâm làm điều này.”
Không rõ Hayat Tahrir al-Sham, vốn từng thuộc một nhánh của al-Qaeda và lãnh đạo cuộc tiến công của phiến quân, sẽ nhìn nhận các cơ sở quân sự của Nga ở Syria như thế nào – bao gồm căn cứ không quân Hmeimim ở tỉnh Latakia và một cơ sở hải quân ở Tartous trên bờ biển.
“Còn quá sớm để nói về chuyện này,” ông Peskov nói. “Tất cả sẽ là chủ đề thảo luận với những người sẽ nắm quyền ở Syria.”
“Tất nhiên, mọi thứ được làm vào bây giờ là những việc cần thiết và khả dĩ để liên lạc với những người có thể xử lý vấn đề an ninh. Và tất nhiên, quân đội của chúng tôi cũng đang triển khai tất cả các bước phòng ngừa cần thiết,” ông Peskov nói.
Cơ sở Tartous là trung tâm sửa chữa và tiếp tế duy nhất của Nga ở Địa Trung Hải và Moscow đã dùng Syria làm đầu mối để đưa các nhà thầu quân sự vào và ra khỏi châu Phi.
Moscow đã hậu thuẫn Syria kể từ những ngày đầu của Chiến tranh Lạnh. Họ đã công nhận nền độc lập của nước này vào năm 1944 khi Damascus tìm cách lật đổ sự cai trị của thực dân Pháp. Phương Tây coi Syria quốc gia vệ tinh của Liên Xô.
“Chúng tôi thấy tình hình xung quanh Ukraine, chúng tôi thấy nhiều tuyên bố mâu thuẫn về vấn đề này, chúng tôi thấy khả năng ngày càng tăng sẽ xảy ra xung đột ở các khu vực khác, chúng tôi có thể nói là khu vực Trung Đông bùng cháy,” ông Peskov nói.