Hôm 20/5, tổ chức nhân quyền The 88 Project (Dự án 88) cho biết chính quyền Việt Nam vừa bắt giam ông Vũ Minh Tiến, Trưởng Ban Chính sách - Pháp luật của Tổng Liên Đoàn Lao động Việt Nam, đồng thời nguyên là Viện trưởng Viện Công nhân và Công đoàn (IWTU), với tội danh “làm lộ bí mật nhà nước” theo Điều 337 Bộ Luật Hình sự.
Trong một thông cáo phát đi hôm 20/5, ông Ben Swanton, đồng giám đốc của Dự án 88 có trụ sở tại Hoa Kỳ cho biết tổ chức của ông đã xác minh việc ông Tiến bị bắt giam.
“Trong khi công an chưa công bố việc bắt giam cũng như cáo buộc đối với ông Tiến, một nguồn tin nói với Dự án 88 rằng ông Tiến đang bị Cơ quan An ninh Điều tra Công an TP. Hà Nội tạm giam theo Điều 337 Bộ Luật Hình sự”, ông Swanton cho biết.
Thông báo cho biết ứng dụng nhắn tin trên điện thoại của ông Tiến không còn hoạt động kể từ ngày 20/4 và lần xuất hiện trước công chúng lần gần nhất của ông là tại một thảo ở Tp. Hồ Chí Minh hôm 21/3.
VOA đã liên lạc Bộ Ngoại giao Việt Nam, Công an Tp. Hà Nội và Tổng Liên Đoàn Lao động Việt Nam, đề nghị họ xác nhận việc bắt giam ông Tiến, nhưng chưa được phản hồi.
Theo tìm hiểu của VOA, đến tối ngày 20/5, truyền thông Việt Nam vẫn chưa đưa tin về việc ông Vũ Minh Tiến bị bắt.
Vụ bắt giữ ông Tiến diễn ra ngay sau vụ bắt giữ một quan chức khác trong cơ quan quản lý lao động của Việt Nam là ông Nguyễn Văn Bình, Vụ trưởng Vụ pháp chế thuộc Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội. Ông Bình được xem là một nhà cải cách lao động của chính phủ, người cũng bị bắt với tội danh tương tự như ông Tiến.
“Ông Tiến, giống như ông Bình, đang dẫn đầu các nỗ lực đưa Luật Lao động của Việt Nam phù hợp với tiêu chuẩn quốc tế. Trong vai trò của mình tại Tổng Liên Đoàn Lao động Việt Nam, ông Tiến được giao nhiệm vụ sửa đổi Luật Công đoàn, dự kiến được Quốc hội ký thành luật vào cuối năm nay”, vẫn ông Swanton.
Tổng Liên đoàn Lao động là cơ quan do nhà nước Việt Nam kiểm soát. Tại Việt Nam, nhà nước vẫn chưa cho phép hình thành các công đoàn độc lập.
Còn viện IWTU thuộc Tổng Liên đoàn Lao động, nơi ông Tiến từng điều hành, có nhiệm vụ nghiên cứu về các vấn đề lao động và tham mưu về chính sách cho chính phủ Việt Nam.
Truyền thông Việt Nam cho biết ông Tiến giữ chức Viện trưởng IWTU từ tháng 9/2018, nhưng đến tháng 11/2023 thì bị điều động sang làm Trưởng Ban Chính sách - Pháp luật Tổng Liên Đoàn Lao động Việt Nam.
IWTU cũng là thành viên của Nhóm Tư vấn Trong nước (DAG) của Việt Nam. Theo các điều khoản của Hiệp định Thương mại Tự do EU-Việt Nam (EVFTA), cả EU và Việt Nam đều phải cho phép các tổ chức xã hội dân sự độc lập thành lập DAG để giám sát việc tuân thủ các cam kết lao động và bền vững của họ.
Hồi tháng 12/2023, nhóm DAG của EU đã đưa ra tuyên bố bày tỏ cảnh báo về vi phạm nhân quyền, đồng thời kêu gọi Việt Nam phê chuẩn công ước ILO ngay lập tức. Gần đây hơn, một liên minh các nhóm xã hội dân sự Việt Nam đã gửi đơn khiếu nại lên EU về cáo buộc vi phạm quyền đối với người lao động.
Vào tháng 4/2024, Việt Nam bắt giam ông Nguyễn Văn Bình, người đang thúc đẩy chính phủ phê chuẩn Công ước ILO 87. Và giờ đây, lại bắt thêm ông Vũ Minh Tiến, cựu giám đốc một tổ chức có đại diện trong nhóm DAG của Việt Nam. “Bất chấp thành tích tồi tệ này, EU vẫn chưa thực hiện bất kỳ biện pháp cụ thể nào để trừng phạt Việt Nam vì vi phạm các điều khoản của hiệp định EVFTA", tổ chức Dự án 88 đưa ra nhận định.
“Các chính phủ phương Tây tuyên bố quan tâm đến nhân quyền cần phải hành động trước chính sách vi phạm chính những quyền này của Việt Nam”, ông Swanton nhấn mạnh. “Những vụ bắt giữ này là một ví dụ khác về sự thất bại của các tổ chức quốc tế trong việc cứ luyên thuyên nói rằng họ bảo vệ những người ủng hộ và những nhà cải cách lao động để rồi cuối cùng những người này lại bị tống vào tù”.