Hoa Kỳ sẽ xem xét hành động chống lại các thực thể có liên hệ với quân đội Trung Quốc đã hỗ trợ việc một khinh khí cầu do thám Trung Quốc xâm nhập không phận Hoa Kỳ vào tuần trước, một quan chức cấp cao của Bộ Ngoại giao cho biết ngày 9/2.
Khinh khí cầu của Trung Quốc bị quân đội Hoa Kỳ bắn hạ vào cuối tuần trước ngoài khơi Bờ Đông Hoa Kỳ. Washington tin rằng nhà sản xuất khinh khí cầu có “mối quan hệ trực tiếp” với Quân đội Giải phóng Nhân dân (PLA), quan chức cấp cao Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết trong một tuyên bố.
Cũng trong ngày 9/2, phát biểu tại phiên điều trần của Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Mỹ, Thứ trưởng Ngoại giao Wendy Sherman nhấn mạnh chuyến bay của khinh khí cầu Trung Quốc là một dấu hiệu khác cho thấy nỗ lực của Bắc Kinh nhằm định hình lại trật tự quốc tế.
Bà Sherman nói Washington sẽ tiếp tục ngăn chặn việc Trung Quốc khai thác công nghệ của Mỹ để hiện đại hóa quân đội của chính họ.
“Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa là đối thủ cạnh tranh duy nhất có ý định và phương tiện để định hình lại trật tự quốc tế,” bà Sherman nói trong phiên điều trần.
“Tuần trước, người dân Mỹ đã thấy ví dụ mới nhất về thực tế đó, sau khi chính phủ Hoa Kỳ phát hiện, theo dõi chặt chẽ và bắn hạ khinh khí cầu do thám tầm cao của Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa đi vào không phận lãnh thổ của chúng ta, vi phạm rõ ràng chủ quyền của chúng ta và luật pháp quốc tế.”
Bà Sherman nói thêm: “Hành động vô trách nhiệm này đã thể hiện đầy đủ những gì chúng ta đã nhận ra từ lâu rằng Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa đã trở nên đàn áp hơn ở trong nước và hung hăng hơn ở nước ngoài”.
Tuy nhiên, bà Sherman nói bà hy vọng Washington và Bắc Kinh có thể tiếp tục hợp tác về các vấn đề cùng quan tâm như biến đổi khí hậu “vào thời điểm khó khăn này”.
Phẫn nộ chính trị
Cảnh tượng công khai khinh khí cầu Trung Quốc lơ lửng trên bầu trời Hoa Kỳ vào tuần trước đã gây ra sự phẫn nộ chính trị ở Washington và tập trung mạnh mẽ vào thách thức mà Trung Quốc đề ra cho Hoa Kỳ và các đồng minh.
Việc này đã khiến Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken hủy bỏ chuyến đi tới Bắc Kinh mà cả hai nước đã hy vọng sẽ hàn gắn mối quan hệ rạn nứt của họ. Ông Blinken lẽ ra đã đến Bắc Kinh vào Chủ nhật 5/2.
Bình luận của bà Sherman được đưa ra tại một trong nhiều buổi điều trần về khinh khí cầu Trung Quốc hôm 9/2, bao gồm các cuộc điều trần của giới chức Bộ Ngoại giao, Bộ Quốc phòng và FBI trong lúc chính phủ Hoa Kỳ phản hồi sự tập trung chính trị cao độ trong vụ này.
Các nhà lập pháp Hoa Kỳ thuộc Đảng Dân chủ và Đảng Cộng hòa đã chỉ trích gay gắt quân đội Hoa Kỳ và chính quyền Biden vì đã không bắn hạ khinh khí cầu khi nó lần đầu tiên đi vào không phận Hoa Kỳ, mà thay vào đó phải đợi một tuần mới làm như vậy.
Lực lượng Không quân Hoa Kỳ đã bắn hạ khinh khí cầu ngoài khơi South Carolina vào ngày 4/2, một tuần sau khi nó đi vào không phận Hoa Kỳ. Bộ Ngoại giao Trung Quốc nói đây là khinh khí cầu về khí tượng bị thổi lệch hướng và cáo buộc Hoa Kỳ đã phản ứng thái quá.
Hôm 6/2, Hoa Kỳ đã thông báo cho 150 nhà ngoại giao nước ngoài ở Washington và gửi thông tin đến các phái bộ của mình trên khắp thế giới để chia sẻ chi tiết về vụ khinh khí cầu.
Ngày 9/2, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Mao Ninh bác bỏ cáo buộc của Hoa Kỳ rằng khinh khí cầu là một phần của đội gián điệp trên toàn thế giới, nói rằng cáo buộc đó có thể là một phần của “cuộc chiến thông tin của Hoa Kỳ chống lại Trung Quốc.”
Trong tuyên bố do Bộ Ngoại giao đưa ra, quan chức cấp cao cho biết Hoa Kỳ “sẽ ... nghiên cứu có hành động chống lại các thực thể của Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa liên hệ với Quân đội Giải phóng Nhân dân PLA đã hỗ trợ việc khinh khí cầu xâm nhập không phận Hoa Kỳ.”
Quan chức này nói: “Chúng tôi tin tưởng rằng nhà sản xuất khinh khí cầu có mối quan hệ trực tiếp với quân đội Trung Quốc và là nhà cung cấp được phê duyệt của PLA, theo thông tin được công bố trên cổng thông tin mua sắm chính thức của PLA”.
Công ty này cũng quảng cáo các sản phẩm khinh khí cầu trên trang web của mình và lưu trữ các video từ các chuyến bay trước đây, dường như đã tràn qua ít nhất không phận Hoa Kỳ và không phận của các quốc gia khác, quan chức này cho biết nhưng không nêu tên công ty đó.
Quan chức này nói Mỹ đã thu thập hình ảnh phân giải cao của khinh khí cầu từ các chuyến bay của máy bay U-2 cho thấy nó có khả năng tiến hành các hoạt động thu thập tín hiệu tình báo.
Quan chức này cho biết Trung Quốc đã thực hiện các chuyến bay do thám tương tự trên hơn 40 quốc gia trên 5 châu lục.
Ngày 9/2, các đảng viên Đảng Dân chủ ở Thượng viện Hoa Kỳ đã đưa ra một phúc trình nói rằng Washington phải cam kết nhiều nguồn lực ngoại giao và an ninh hơn cho Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương để đẩy lùi Trung Quốc trong lúc Bắc Kinh tìm cách tạo ra một phạm vi ảnh hưởng trong khu vực và trở thành cường quốc có ảnh hưởng nhất thế giới.
Nhật Bản ngày 9/2 cho biết đang trao đổi thông tin với Hoa Kỳ sau khi có xác nhận về những khinh khí cầu nghi ngờ bay qua Nhật Bản, bao gồm cả ở vùng biển ngoài khơi khu vực phía tây nam Kyushu vào năm 2022.