Chính quyền của Tổng thống Mỹ Barack Obama vừa phản hồi trước thỉnh nguyện thư kêu gọi Hoa Kỳ giúp Việt Nam thảm họa cá chết ở miền Trung nhiều tuần trước.
Mở đầu thư trả lời đăng trên trang web “We the people”, Nhà Trắng bày tỏ “sự cảm thông sâu sắc” đối với người dân các tỉnh duyên hải miền trung Việt Nam vì vụ cá chết hàng loạt tác động tới đời sống của họ.
Một lần nữa, chính quyền của Tổng thống Obama cho biết Mỹ “sẵn sàng giúp đỡ” phía Việt Nam xử lý “cuộc khủng hoảng môi trường” này.
Đại sứ Ted Osius từng tiết lộ rằng Việt Nam không chấp nhận đề xuất hỗ trợ điều tra vụ cá chết ở miền Trung Việt Nam.
Phần hồi đáp có đoạn: “Đại sứ [Mỹ] Osius đã trực tiếp liên hệ với các quan chức cấp cao trong chính phủ Việt Nam để đề nghị trợ giúp về vấn đề này, và hai chính phủ đang thảo luận các lĩnh vực hợp tác tiềm năng”.
Đầu tháng này, tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS) tại thủ đô Washington, người đứng đầu phái đoàn ngoại giao Mỹ ở Hà Nội tiết lộ rằng Việt Nam không chấp nhận đề nghị từ Mỹ, hỗ trợ điều tra nguyên nhân vụ cá chết hàng loạt.
Ông Osius nói hôm 8/6: “Liên quan tới vụ biểu tình cá chết hàng loạt ở Việt Nam, gần như ngay lập tức, tôi đã đề nghị trợ giúp kỹ thuật từ phía Mỹ, nếu phía Việt Nam cần để điều tra xem chuyện gì đã xảy ra, và nguyên nhân khiến nhiều cá chết ở bờ biển miền trung. Và đề nghị giúp đỡ ngay lập tức đó đã không được chấp nhận. Nhưng hiện có sự phối hợp giữa các nhà khoa học Mỹ và Việt Nam để tìm hiểu về nguyên nhân gây ra vụ cá chết. Nhưng đó không phải là kết quả từ đề xuất chính thức của chúng tôi”.
Phía Việt Nam tới nay vẫn chưa lên tiếng về tiết lộ của Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam.
Tới ngày 25/6, hơn 142 nghìn người đã ký vào thỉnh nguyện thư của một người dân từ tỉnh Hà Tĩnh trên trang web của Nhà Trắng, kêu gọi Hoa Kỳ giúp Việt Nam điều tra vụ cá chết.
‘Hợp tác với xã hội dân sự’
Khi người dân được tự do tổ chức xã hội dân sự, các nước sẽ có thể xử lý tốt hơn các thách thức mà đôi khi chính phủ không thể tự giải quyết.Tổng thống Obama nói.
Dù không trực tiếp đề cập tới các cuộc xuống đường rầm rộ đòi minh bạch trong vụ cá chết ở nhiều tỉnh thành ở Việt Nam, hồi đáp của Nhà Trắng cho rằng “sự tham gia của dân chúng là một phần quan trọng nhằm xử lý các thách thức về môi trường”.
Thư trả lời kêu gọi chính phủ Việt Nam “gia tăng hợp tác với xã hội dân sự và các tổ chức phi chính phủ về môi trường” vì những tổ chức này “có thể giúp các cộng đồng bị tác động bởi các cuộc khủng hoảng” như vụ cá chết, và “bảo đảm trách nhiệm giải trình cũng như sự minh bạch” cũng như “giúp lập ra các chính sách ngăn chặn các vấn đề trong tương lai”.
Trả lời của Nhà Trắng cũng dẫn lời Tổng thống Mỹ Barack Obama nói trong chuyến thăm Việt Nam: “Khi người dân được tự do tổ chức xã hội dân sự, các nước sẽ có thể xử lý tốt hơn các thách thức mà đôi khi chính phủ không thể tự giải quyết”.
Hồi đáp cũng nói rằng hợp tác môi trường là một thành tố quan trọng trong Mối quan hệ Đối tác Toàn diện giữa Việt Nam và Mỹ.
Truyền thông trong nước không đưa tin về phản hồi của Nhà Trắng, dù trước đây từng rầm rộ đăng tải kiến nghị này.