Chính phủ Panama vừa thả 7 người Việt Nam trong số 112 người bị Hoa Kỳ trục xuất, sau nhiều tuần họ bị nước này giam giữ tại một trại tị nạn xa xôi. Nhà chức trách Panama thông báo cho họ 30 ngày để rời khỏi đất nước, khiến nhiều người rơi vào tình trạng bấp bênh về mặt pháp lý.
Theo hãng tin AFP và AP, những người tị nạn đến từ Việt Nam, Afghanistan, Trung Quốc, Nga, Pakistan, Iran, Nepal và các quốc gia khác đã được thả hôm 8/3 sau nhiều tuần bị giam giữ trong điều kiện sinh hoạt tồi tệ tại một trại của chính phủ ở tỉnh Darien, gần biên giới giữa Panama và Colombia.
Sau chuyến xe kéo dài 5 giờ, những người này đã phải tự lo liệu mọi thứ sau khi đến bến xe Albrook ở thủ đô Panama City vào đêm thứ Bảy (8/3). Hãng tin AP đăng bức ảnh một người phụ nữ Việt Nam cùng đứa con trai của bà đang trên chiếc xe khách chở nhiều người tị nạn đến Panama City khi trời tối.
Khi đến thủ đô Panama City, một nhóm gồm 65 người đã được các tổ chức nhân quyền và luật sư đón tiếp, những người đã cố gắng cung cấp cho họ nơi lưu trú và thực phẩm, AFP đưa tin hôm 9/3.
Đứa bé Việt Nam trong chuyến xe từ Darien đến Panama City tối ngày 8/3/2025.
Chỉ một số ít người di cư có con được Quỹ Nhi đồng Liên Hiệp Quốc (UNICEF) thu xếp nơi ở tại một khách sạn trong một tuần lễ ở Panama City, theo những gì họ nói với các nhà báo, AFP tường thuật.
Những người còn lại phải tự tìm chỗ ở và thức ăn, trong khi nhiều người không có tiền. Ngoài ra, họ phải sắp xếp để tìm một quốc gia đồng ý tiếp nhận họ. “Chúng tôi không có tiền,” ông Hayatullah Omagh người Afghanistan nói bằng tiếng Anh tại bến xe, theo AP.
“Tôi đã hỏi IOM (Tổ chức Di cư Quốc tế), IOM trả lời tôi rằng ‘chúng tôi không biết, ông hãy đến Panama City và sau đó ông tự chịu trách nhiệm về bản thân mình'”, ông nói thêm.
Một người Iran 33 tuổi, đi cùng hai đứa con, đưa ra một tờ tiền Mỹ và nói với các nhà báo: “Tôi không có tiền, chỉ có một đôla”.
Những người bị trục xuất này là một phần của thỏa thuận giữa chính quyền của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump, Panama và Costa Rica, nhằm đẩy nhanh việc trục xuất bằng cách sử dụng các quốc gia Trung Mỹ làm điểm dừng chân tạm thời trước khi có thể sắp xếp các chuyến bay trở về quốc gia gốc của họ.
Kể từ khi nhậm chức vào ngày 20/1, chính quyền của Tổng thống Trump đã phát động một cuộc đàn áp lớn đối với tình trạng nhập cư bất hợp pháp vào Hoa Kỳ. Đến nay, chính quyền Mỹ đã trục xuất hàng trăm người, nhiều gia đình có trẻ em, đến Panama và Costa Rica.
Chính quyền Panama phủ nhận cáo buộc về điều kiện sinh hoạt tại trại tị nạn, nhưng đã chặn các nhà báo vào khu này và hủy chuyến thăm báo chí đã lên kế hoạch vào tuần trước, theo AP.
Theo luật tị nạn quốc tế, mọi người có quyền nộp đơn xin tị nạn khi họ chạy trốn xung đột hoặc đàn áp.
Trong khi các tổ chức viện trợ quốc tế cho biết họ sẽ tổ chức chuyến đi đến một quốc gia thứ ba cho những người không muốn hồi hương, thì chính quyền Panama nói rằng những người được thả đã từ chối sự giúp đỡ, vẫn theo AP.
“Không ai trong số họ muốn ở lại Panama. Họ muốn đến Hoa Kỳ”, ông Carlos Ruiz-Hernandez, thứ trưởng ngoại giao Panama, cho biết trong một cuộc phỏng vấn vào tháng trước.
Hôm 7/3, Panama tuyên bố rằng họ sẽ trả tự do cho 112 người di cư bị trục xuất khỏi Hoa Kỳ, nhưng họ phải rời khỏi Panama trong 30 ngày, và nếu cần thì được gia hạn đến 90 ngày, theo trang PBS, AFP và AP.
Những người di cư, chủ yếu từ các nước Châu Á, đang chờ được đưa đến khách sạn sau khi đến Panama City.
Trong số 112 người này có 24 người di cư từ Iran, 21 người từ Cameroon, 12 người từ Trung Quốc, 10 người từ Nepal, 9 người từ Afghanistan, 7 người từ Việt Nam, 6 người từ Ethiopia, 6 người từ Uzbekistan, 5 người từ Nigeria, 2 người từ Eritrea, 2 người từ Pakistan, 2 người từ Somalia, 2 người từ Ghana, 2 người từ Nga, 1 người từ Angola và 1 người từ Sri Lanka, theo trang AFP.
Bộ Ngoại giao Việt Nam chưa phản hồi ngay yêu cầu bình luận của VOA về việc bảo vệ công dân của nước này ở Panama.
Trang AP dẫn lời Bộ trưởng An ninh Panama Frank Abrego cho biết những người di cư — từ một số quốc gia chủ yếu là châu Á — sẽ được cấp giấy thông hành nhân đạo tạm thời. Họ sẽ tìm nơi ở riêng trong khi họ quyết định nơi họ sẽ đến tiếp theo, ông Ábrego nói, mà không giải thích thêm.
Chính phủ đã viện dẫn lý do nhân đạo cho quyết định này nhưng các luật sư nhân quyền đã nhanh chóng bày tỏ lo ngại rằng đây có thể là một chiến thuật để giải thoát các nhà chức trách khỏi sự giám sát quốc tế về cách đối xử của họ đối với người di cư, đồng thời cũng khiến người di cư gặp nhiều nguy hiểm hơn, theo AP.
Khu rừng rậm Darien nguy hiểm giữa Colombia và Panama từ nay sẽ không còn là hành lang di cư cho những người di cư đến Hoa Kỳ nữa, Tổng thống Panama Jose Raul Mulino cho biết hôm 13/3, AFP đưa tin.
“Chúng tôi sẽ không cho phép bất kỳ người di cư nào nữa vào khu vực Darien”, ông Mulino cảnh báo.