Tổng thống Barack Obama có thể sắp sửa nêu tên người mà ông lựa chọn để lấp chỗ trống ở Tòa án Tối cao do Thẩm phán Antonin Scalia, người qua đời hồi tháng trước, để lại. Tin tức từ Tòa Bạch Ốc cho biết Tổng thống đã rút ngắn danh sách những người có thể được ông đề cử trong khi quá trình thẩm duyệt bước vào giai đoạn cuối, ngay cả khi những nghị sĩ Đảng Cộng hòa ở Thượng viện khẳng định họ sẽ không xem xét bất kỳ luật gia nào mà ông Obama lựa chọn.
Mấy tuần qua đã có nhiều đồn đoán về người nào có tên và không có tên trong danh sách những người thích hợp của tổng thống. Khi được hỏi, ông Obama không cho biết nhiều manh mối về người mà ông dự định sẽ chọn.
"Tôi muốn người nào đó là một luật gia xuất sắc, có tư cách lí lịch pháp lý hoàn hảo, người mà theo những tiêu chuẩn lịch sử thậm chí sẽ không bị chất vấn có hội đủ điều kiện vào tòa án hay không," ông cho biết tuần trước.
Những nghị sĩ Đảng Dân chủ ở Thượng viện đang nóng lòng chấm dứt sự hồi hộp.
"Về mặt thời điểm, chúng tôi muốn một người nào đó càng sớm càng tốt, nhưng quá trình thẩm duyệt phải thấu đáo," Thượng nghị sĩ Chuck Schumer nói.
Phe Cộng hòa muốn Tổng thống từ bỏ hoàn toàn việc đề cử.
"Chúng tôi biết tổng thống này định cho nhà hoạt động tư pháp kiểu gì ngồi vào Tòa án Tối cao," Chủ tịch Ủy ban Tư pháp Thượng viện, Chuck Grassley nói.
Vì ông Obama đang trong năm cuối nhiệm kỳ tổng thống, phe Cộng hòa muốn người kế nhiệm ông làm công tác bổ nhiệm.
"Cử tri mà tôi đại diện ở bang Texas, và tôi nghĩ là người dân nói chung, không muốn tổng thống sắp hết quyền hành này làm nghiêng cán cân ý thức hệ của Tòa án Tối cao suốt cả một thế hệ," Thượng nghị sĩ John Cornyn nói. "Chúng tôi sẽ không cứu xét người được đề cử. Chúng tôi sẽ để việc đó lại cho tổng thống kế tiếp, bất kể người đó là ai nam hay nữ."
Phe Dân chủ tin rằng sự chống đối toàn diện, mang tính phủ đầu của phe Cộng hòa đối với người được đề cử vào Tòa án Tối cao sẽ dịu đi khi người này lộ diện.
"Sẽ khó khăn hơn nhiều cho những đồng nghiệp Cộng hòa của chúng tôi tiếp tục sự cản trở này khi người được đề cử được lựa chọn," ông Schumer nói. "Khi chúng tôi có một người được để cử thực thụ, và chúng tôi tin rằng người đó sẽ là người mà người dân Mỹ sẽ cảm thấy là một sự bổ sung tuyệt vời vào Tòa án Tối cao, sẽ khó hơn rất nhiều cho họ nói 'không.'"
Một số người cảnh báo rằng cuộc chiến đảng phái sẽ để lại những hậu quả lâu dài đối với ngành tư pháp của Mỹ.
"Tôi tiếc nhất là vì những tổn hại mà nó gây ra cho Tòa án tối cao như một định chế, bằng cách kéo Tòa án xuống bùn nhơ của chính trị đảng phái và sự bế tắc mà người dân Mỹ chán ghét," Thượng nghị sĩ Dân chủ Richard Blumenthal nói.
Và một nghị sĩ Cộng hòa dự đoán đảng của ông sẽ nhận được một người được đề cử thậm chí họ còn ít thích hơn nếu ứng cử viên Hillary Clinton của Đảng Dân chủ được bầu làm tổng thống.
"Bà ta sẽ chọn ai đó có thể có tư tưởng còn tự do hơn người mà Tổng thống Obama sẽ gửi tới trong mấy ngày nữa," Thượng nghị sĩ Lindsey Graham nói.
Bây giờ, ông Obama chỉ hứa một điều duy nhất: sẽ có một người được đề cử.
"Tôi tự tin rằng bất cứ người nào tôi lựa chọn, trong số những người công tâm, sẽ được xem là người hội đủ tiêu chuẩn một cách xuất sắc, và khi đó có muốn tuân theo Hiến pháp hay không là tùy ở quyết định của những nghị sĩ Cộng hòa Thượng viện," Tổng thống nói.
Là người có lập trường bảo thủ kiên định, cố Thẩm phán Scalia có triết lý tư pháp trái ngược với triết lý tư pháp của ông Obama. Người thay thế ông có thể quyết định Tòa án Tối cao ngả về ý thức hệ nào cho suốt cả một thế hệ.
Your browser doesn’t support HTML5
Bà Jacqueline Nguyễn được hy vọng nhận đề cử làm thẩm phán Tối cao Pháp viện