Tổng thống Kazakhstan hôm 11/1 tuyên bố liên minh an ninh do Nga dẫn đầu sẽ bắt đầu rút quân khỏi Kazakhstan trong hai ngày sau khi hoàn thành nhiệm vụ.
Đội quân chủ yếu là lính Nga đã được tổ chức Hiệp ước An ninh Tập thể (CSTO), liên minh quân sự 6 nước thuộc Liên Xô trước đây, điều tới Kazakhstan vào tuần trước theo yêu cầu của tổng thống trong bối cảnh quốc gia từng thuộc Liên Xô này đối mặt bạo lực tồi tệ nhất kể từ khi giành được độc lập 30 năm trước.
Các cuộc biểu tình phản đối giá nhiên liệu tăng vọt đã nổ ra ở quốc gia Trung Á giàu dầu khí với 19 triệu dân này vào ngày 2/1 và nhanh chóng lan ra khắp nước. Các khẩu hiệu chính trị của cuộc biểu tình thể hiện sự bất mãn mở rộng đến chính phủ độc tài. Trong vài ngày sau đó, các cuộc biểu tình đã trở nên cực kỳ bạo động, với hàng chục dân thường và nhân viên chấp pháp thiệt mạng.
Tại Almaty, thủ đô cũ và thành phố lớn nhất của Kazakhstan, người biểu tình đã phóng hỏa các trụ sở chính quyền và chiếm giữ sân bay trong thời gian ngắn. Đến cuối tuần, hầu hết cuộc bạo loạn đã bị trấn dẹp.
Tổng thống Kassym-Jomart Tokayev cáo buộc ‘những kẻ khủng bố’ được nước ngoài hậu thuẫn gây ra bạo loạn và khẳng định việc ông yêu cầu CSTO giúp đỡ là ‘chính đáng’.
“Khi chúng tôi đi đến quyết định này, lúc đó chúng ta hoàn toàn có khả năng mất quyền kiểm soát Almaty, vốn đang bị bọn khủng bố phá tan tành. Nếu chúng ta mất Almaty, chúng ta sẽ mất thủ đô và mất cả đất nước”, ông Tokayev phát biểu trước Quốc hội Kazakhstan hôm 11/1.
Ông nói rằng CSTO hoàn thành gần xong sứ mạng ở Kazakhstan và sẽ bắt đầu rút đi trong hai ngày nữa – và quá trình này không kéo dài quá 10 ngày.
Ông Tokayev cũng đã bổ nhiệm tân thủ tướng Alikhan Smailov hôm 11/1. Chính phủ Kazakhstan đã từ chức vào tuần trước – hành động nằm trong số những nhượng bộ được xem là để xoa dịu người biểu tình, cùng với việc quy định mức giá trần cho nhiên liệu trong thời hạn 180 ngày và loại bỏ ông Nursultan Nazarbayev, từng là nhà lãnh đạo lâu năm của đất nước, khỏi vị trí quyền lực là người đứng đầu Hội đồng An ninh Quốc gia.
Cuộc sống ở Almaty, vốn bị bạo loạn ảnh hưởng nhiều nhất, đã bắt đầu trở lại bình thường trong tuần này, với các phương tiện giao thông công cộng hoạt động trở lại và các trung tâm mua sắm mở cửa trở lại.
Bộ Nội vụ Kazakhstan hôm 11/1 cho biết có tổng cộng 9.900 người đã bị bắt giữ do liên quan đến bạo loạn.