Ngoại trường Hoa Kỳ Antony Blinken vừa có cuộc hội đàm với Bộ trưởng Ngoại giao Việt Nam Bùi Thanh Sơn vào ngày 5/8, bên lề Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 55 (AMM-55) và các Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao giữa ASEAN với Đối tác từ ngày 2-6/8 tại Phnom Penh, Campuchia.
Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Việt Nam dẫn lời Ngoại trưởng Blinken nói ông “rất vui khi được gặp Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn”, và “Thông qua Quan hệ Đối tác Toàn diện Hoa Kỳ-Việt Nam, chúng ta đang ngày càng hợp tác chặt chẽ để hướng tới sự thịnh vượng và an ninh chung. Mối quan hệ hữu nghị bền chặt và tầm nhìn chiến lược chung giữa Hoa Kỳ và Việt Nam chắc chắn sẽ ngày càng phát triển”.
Thông qua sự hiện diện của Ngoại trưởng Blinken tại cuộc họp của ASEAN, chính quyền Biden được cho là đang nỗ lực khẳng định cam kết đồng hành với khu vực này trước mối đe dọa của Trung Quốc, đặc biệt giữa bối cảnh Bắc Kinh đang thực hiện cuộc tập trận lớn “chưa từng có tiền lệ” xung quanh Đài Loan nhằm đáp trả chuyến thăm hòn đảo của Chủ tịch Hạ viện Hoa Kỳ Nancy Peloci.
“Chúng tôi sẽ gắn bó với các đồng minh và đối tác của mình, đồng thời cùng làm việc và thông qua các tổ chức khu vực để cho phép bạn bè trong khu vực đưa ra quyết định của riêng họ mà không bị ép buộc”, New York Times dẫn lời Ngoại trưởng Blinken nói tại một cuộc họp báo.
Tờ báo Mỹ nhận định những hoạt động quân sự đang diễn ra hiện nay của Bắc Kinh xung quanh Đài Loan vượt xa những hành động đe dọa trước đó, với tên lửa Trung Quốc lần đầu tiên bắn vào vùng biển thuộc vùng đặc quyền kinh tế của Nhật Bản và tên lửa bắn qua vùng biển của Đài Loan. Các động thái này được xem như một thông điệp nhiều tầng mà các nhà lãnh đạo Trung Quốc muốn gửi đi, rằng: “Ngươi rất mong manh, và Trung Quốc sẽ không để cho Hoa Kỳ ngăn cản”.
Ngoại trưởng Antony Blinken đã tìm cách phản bác lại lập luận đó trong một bài phát biểu hôm 5/8 trước những người đồng cấp Đông Nam Á tại Campuchia.
New York Times dẫn lời một quan chức phương Tây tham dự cuộc họp cho biết ông Blinken, người phát biểu sau Ngoại trưởng Vương Nghị của Trung Quốc, nói với ASEAN rằng Bắc Kinh tìm cách đe dọa không chỉ Đài Loan mà còn cả các nước láng giềng. Ông gọi phản ứng của chính phủ Trung Quốc đối với chuyến thăm ôn hòa của bà Pelosi là “khiêu khích rõ ràng”, đồng thời đặt câu hỏi liên quan đến việc tên lửa Trung Quốc rơi gần Nhật Bản rằng “Quý vị sẽ cảm thấy thế nào nếu điều này xảy ra với quý vị”.
Theo New York Times, trong số các thành viên ASEAN, Việt Nam "là một câu hỏi hóc búa dai dẳng đối với người Mỹ". Các quan chức Mỹ hiểu rõ mối thù lịch sử dai dẳng của Việt Nam đối với Trung Quốc, và mối thù này ngày càng trở nên trầm trọng hơn khi tranh chấp lãnh thổ ở Biển Đông tiếp diễn. Vì vậy, Việt Nam có thể là một đối tác tự nhiên của Hoa Kỳ. Tuy nhiên, một số quan chức Mỹ nói họ đang nhận thấy các lãnh đạo Việt Nam muốn vượt rào đối với cả hai siêu cường.
Về phía Hà Nội, hôm 3/8, trả lời câu hỏi của phóng viên về tình hình eo biển Đài Loan hiện nay, người Phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Thị Thu Hằng khẳng định: “Việt Nam kiên trì thực hiện chính sách ‘một Trung Quốc’ và mong muốn các bên liên quan kiềm chế, không làm căng thẳng tình hình eo biển Đài Loan, đóng góp tích cực vào việc duy trì hòa bình, ổn định, thúc đẩy hợp tác và phát triển của khu vực và trên thế giới”.
Diễn đàn