Hạ viện Hoa Kỳ hôm 22/1 đã thông qua một dự luật yêu cầu giam giữ những người nhập cư trái phép bị buộc tội trộm cắp và gây bạo lực, đánh dấu luật đầu tiên mà Tổng thống Donald Trump có thể ký ban hành khi Quốc hội, với sự ủng hộ ít nhiều của lưỡng đảng, đã nhanh chóng hành động theo kế hoạch trấn áp nhập cư bất hợp pháp của ông.
Việc thông qua Đạo luật Laken Riley, được đặt theo tên của một sinh viên ngành điều dưỡng của Đại học Georgia bị một người đàn ông Venezuela sát hại vào năm ngoái, cho thấy cuộc tranh luận chính trị về vấn đề nhập cư đã chuyển hướng sang cánh hữu sau chiến thắng của ông Trump. Chính sách nhập cư thường là một trong những vấn đề cố hữu nhất trong Quốc hội, nhưng một nhóm quan trọng gồm 46 đảng viên Dân chủ dễ bị tác động về mặt chính trị đã cùng với Đảng Cộng hòa thông qua đề xuất nghiêm minh này với số phiếu 263-156.
"Trong nhiều thập kỷ, chính phủ của chúng ta gần như không thể thống nhất về các giải pháp cho các vấn đề ở biên giới và trong nước", Thượng nghị sĩ Katie Britt, một thành viên đảng Cộng hòa đại diện tiểu bang Alabama nói. Bà gọi dự luật này "có lẽ là dự luật thực thi luật nhập cư quan trọng nhất" được Quốc hội thông qua trong gần ba thập kỷ.
Tuy nhiên, dự luật này sẽ yêu cầu tăng cường đáng kể năng lực của Cơ quan Thực thi Di trú và Hải quan Hoa Kỳ, nhưng không bao gồm bất kỳ khoản ngân quỹ mới nào.
Bộ An ninh Nội địa ước tính Đạo luật Laken Riley sẽ tốn 26,9 tỷ USD trong năm đầu tiên để thực hiện, bao gồm cả việc tăng thêm 110.000 giường ở các nơi giam giữ của ICE.
Phần lớn người trưởng thành ở Hoa Kỳ ủng hộ việc trục xuất những người nhập cư bị kết tội về việc gây bạo lực, theo một cuộc khảo sát gần đây do Trung tâm Nghiên cứu Công vụ NORC và AP cùng tiến hành. Tuy nhiên, chỉ có khoảng 37% người trưởng thành ở Hoa Kỳ ủng hộ việc trục xuất những người nhập cư bất hợp pháp vào Mỹ nhưng chưa bị kết án về một tội danh nào.
Theo luật này, chính quyền liên bang sẽ phải giam giữ bất kỳ người nhập cư nào bị bắt hoặc bị truy tố về các tội như trộm cắp. Phạm vi của đề xuất đã được mở rộng tại Thượng viện để bao gồm cả những người bị buộc tội tấn công cảnh sát hoặc các tội làm bị thương hoặc gây thiệt mạng.
Dự luật này cũng trao cho các tổng chưởng lý tiểu bang quyền pháp lý để kiện chính quyền liên bang về những tổn hại do các quyết định nhập cư của liên bang gây ra. Điều đó trao cho các tiểu bang quyền lực mới trong việc thiết lập chính sách nhập cư sau khi họ đã tìm cách phản đối các quyết định của tổng thống dưới thời cả chính quyền Trump và Biden trước đây. Đảng Dân chủ đã không thành công trong việc thúc đẩy việc xóa bỏ điều khoản đó khỏi dự luật tại Thượng viện, khi cho rằng điều này sẽ gây ra nhiều bất ổn và tính đảng phái hơn nữa cho chính sách nhập cư.
Ngay cả chính quyền Trump cũng có thể phải vật lộn để thực hiện các yêu cầu mới trừ khi Quốc hội tiếp tục cấp ngân quỹ vào cuối năm nay. Đảng Cộng hòa hiện đang lập chiến lược về cách thúc đẩy các ưu tiên của họ thông qua Quốc hội thông qua một quy trình theo đường lối đảng phái để đẩy nhanh việc thông qua ngân sách. Họ dự kiến chi phí cho các ưu tiên về biên giới và việc trục xuất của ông Trump vào khoảng 100 tỷ USD.
Hầu hết đảng viên Dân chủ chỉ trích việc thiếu kinh phí trong dự luật là bằng chứng cho thấy đây là một cách tiếp cận từng phần vốn sẽ không giúp giải quyết được nhiều vấn đề trong hệ thống nhập cư, nhưng lại gây thêm gánh nặng cho các cơ quan liên bang với các yêu cầu mới.
Những người khác nêu lên lo ngại rằng dự luật sẽ tước bỏ quyền tố tụng hợp pháp đối với các di dân, bao gồm cả trẻ vị thành niên hoặc những người thuộc chương trình Hoãn hành động đối với Người đến (Mỹ) không có người đi kèm.
Thượng nghị sĩ Alex Padilla thuộc Đảng Dân chủ từ California nói rằng, chính quyền liên bang hiện sẽ buộc phải ưu tiên giam giữ những người nhập cư bị bắt vì những tội nhẹ như trộm cắp vặt, thay vì những người phạm tội bạo lực.
Trong khi đó, ông Trump đã ban hành một loạt các sắc lệnh hành pháp nhằm đóng cửa biên giới Mexico đối với người nhập cư và cuối cùng là trục xuất hàng triệu người nhập cư không có tư cách thường trú nhân tại Hoa Kỳ. Hôm 22/1, ông Trump cũng đã hủy bỏ việc tái định cư người tị nạn và chính quyền của ông đã ra tín hiệu về ý định truy tố các quan chức thực thi pháp luật địa phương không thực thi các chính sách nhập cư mới của ông.
Các nhà lãnh đạo quốc hội thuộc Đảng Cộng hòa đã nói rõ rằng họ có ý định làm theo, mặc dù thách thức khó khăn nhất của họ sẽ là tìm cách phê duyệt nguồn ngân quỹ để thực sự thực hiện các kế hoạch cứng rắn của ông Trump.
Diễn đàn