Ukraine hôm 4/3 nói sẽ làm mọi cách có thể để duy trì quan hệ với Hoa Kỳ, sau khi Tổng thống Donald Trump tạm dừng viện trợ quân sự cho Kyiv trong bước đi mạnh mẽ nhất từ trước đến nay trong quá trình chuyển hướng sang quan hệ chặt chẽ hơn với Nga.
Ông Trump đã đảo ngược chính sách của Hoa Kỳ đối với Ukraine và Nga, lên đến đỉnh điểm là cuộc tranh cãi tại Nhà Trắng hôm 28/2, khi ông Trump chỉ trích Tổng thống Volodymyr Zelenskyy vì không biết ơn sự ủng hộ của Washington.
"Tổng thống Trump đã nói rõ rằng ông ấy tập trung vào hòa bình. Chúng tôi cần các đối tác của mình cũng cam kết với mục tiêu đó. Chúng tôi đang tạm dừng và xem xét lại viện trợ của mình để đảm bảo rằng nó đang góp phần vào giải pháp", một quan chức Hoa Kỳ cho biết hôm 3/3.
Thủ tướng Ukraine Denys Shmyhal cho biết Kyiv vẫn có đủ phương tiện để cung cấp cho lực lượng tiền tuyến của mình. Ông cho biết viện trợ quân sự của Hoa Kỳ rất quý giá và cứu được hàng nghìn sinh mạng, và Kyiv sẽ làm mọi cách có thể để duy trì quan hệ với Washington.
"Chúng tôi sẽ tiếp tục làm việc với Hoa Kỳ thông qua mọi kênh có thể một cách bình tĩnh", ông Shmyhal phát biểu tại một cuộc họp báo. "Chúng tôi chỉ có một kế hoạch - giành chiến thắng và sống sót. Hoặc là chúng tôi giành chiến thắng, nếu không kế hoạch B sẽ được người khác viết ra".
Về phần mình, Điện Kremlin cho biết việc cắt viện trợ quân sự cho Ukraine là bước đi khả thi nhất hướng tới hòa bình, mặc dù vẫn đang chờ xác nhận động thái của ông Trump.
Các chuyên gia quân sự cho rằng có thể mất thời gian để tác động của việc thiếu viện trợ của Hoa Kỳ được cảm nhận trên chiến trường.
Khi viện trợ của Hoa Kỳ bị đảng Cộng hòa tại Quốc hội trì hoãn trong nhiều tháng vào năm ngoái, tác động ban đầu đáng chú ý nhất là tình trạng thiếu thiết bị phòng không để bắn hạ tên lửa và máy bay không người lái của Nga. Sau đó, lực lượng Ukraine ở phía đông phàn nàn về tình trạng thiếu đạn dược, bao gồm cả đạn pháo.
Việc tạm dừng này gây thêm áp lực cho các đồng minh châu Âu, dẫn đầu là Anh và Pháp, những nhà lãnh đạo của cả hai nước đều đã đến thăm Nhà Trắng vào tuần trước và đã công khai ủng hộ ông Zelenskyy kể từ vụ tranh cãi tại Phòng Bầu dục.
Người châu Âu đang chạy đua để tăng chi tiêu quân sự của riêng họ và cung cấp hỗ trợ thay thế cho Kyiv, bao gồm cả kế hoạch đưa quân vào thực địa để hỗ trợ bất kỳ lệnh ngừng bắn nào, mặc dù họ nói rằng họ vẫn cần một số hình thức hỗ trợ của Hoa Kỳ.
Pháp lên án lệnh đóng băng viện trợ. Việc đình chỉ vũ khí cho Ukraine khiến hòa bình "xa vời hơn, vì nó chỉ củng cố thêm bàn tay của kẻ xâm lược trên thực địa, đó là Nga", Bộ trưởng phụ trách châu Âu của Pháp, ông Benjamin Haddad nói.
Anh thận trọng hơn. Một phát ngôn viên của chính phủ cho biết London vẫn cam kết đảm bảo hòa bình ở Ukraine.
Người dân Ukraine, những người đã chịu đựng ba năm chiến tranh chống lại một kẻ thù mạnh hơn, đã bị choáng váng trước một động thái mà nhiều người mô tả là sự phản bội. Ông Oleksandr Merezhko, người đứng đầu ủy ban đối ngoại của quốc hội Ukraine, cho biết có vẻ như ông Trump đang "đẩy chúng tôi đến bờ vực đầu hàng".
"Đúng, đó là sự phản bội, hãy gọi đúng như vậy", luật sư Olena Bilova, 47 tuổi, ở Kyiv nói. "Nhưng chúng ta hãy hy vọng rằng xã hội dân sự Hoa Kỳ và giới tinh hoa của Liên minh châu Âu sẽ không bỏ rơi chúng tôi".
Chủ tịch Ủy ban Châu Âu Ursula von der Leyen đã công bố các đề xuất tăng chi tiêu cho quốc phòng tại EU, mà bà cho biết có thể huy động tới 800 tỷ euro (840 tỷ đô la). EU sẽ tổ chức một hội nghị thượng đỉnh khẩn cấp vào ngày 6/3.
Diễn đàn