Anh Quốc ngày 3/3 nói rằng đã có một số đề nghị ngừng bắn trong cuộc giao tranh giữa Ukraine và Nga, sau khi Pháp đưa ra kế hoạch tạm dừng một tháng dẫn đến các cuộc đàm phán hòa bình, nhưng Tổng thống Hoa Kỳ, Donald Trump, cho rằng sự kiên nhẫn của ông sắp hết.
Các nước châu Âu, dẫn đầu là Anh và Pháp, đang tập hợp xung quanh Tổng thống Ukraine, Volodymyr Zelenskyy, và cố gắng đưa ra một kế hoạch hòa bình bao gồm cả Kyiv sau vụ rạn nứt ở Phòng Bầu dục tuần trước giữa ông Zelenskyy và ông Trump.
“Rõ ràng là có một số lựa chọn trên bàn”, phát ngôn viên Thủ tướng Keir Starmer nói.
Pháp, Anh và có khả năng là các nước châu Âu khác đã đề nghị gửi quân đến Ukraine trong trường hợp ngừng bắn - điều mà Moscow đã bác bỏ - nhưng cho biết họ muốn có sự hỗ trợ từ Hoa Kỳ hoặc một “biện pháp dự phòng”.
Ông Trump đã đảo ngược chính sách của Hoa Kỳ bằng cách mở các cuộc đàm phán với Moscow về vấn đề Ukraine và không tham khảo ý kiến các đồng minh phương Tây khác. Vào ngày 28/2, ông đã công khai chỉ trích ông Zelenskyy hoặc phải tuân theo hoặc sẽ thấy Mỹ cắt đứt viện trợ quân sự quan trọng.
Vào ngày 3/3, tổng thống Hoa Kỳ đã tức giận phản ứng với một bản tin của AP trích dẫn lời ông Zelenskyy nói rằng ngày chấm dứt chiến tranh hãy còn “rất, rất xa”.
“Đây là tuyên bố tệ nhất mà ông Zelenskyy có thể đưa ra, và nước Mỹ sẽ không chịu đựng được lâu nữa!” ông Trump viết trên Truth Social.
“Đó là những gì tôi muốn nói, ông này không muốn có Hòa bình chừng nào ông ấy vẫn còn sự hậu thuẫn của nước Mỹ và châu Âu, trong cuộc họp giữa họ với ông Zelenskyy, họ đã tuyên bố thẳng thừng rằng họ không thể làm được nếu không có Hoa Kỳ”.
Ông Zelenskyy cho rằng lệnh ngừng bắn phải có sự đảm bảo an ninh rõ ràng từ phương Tây để đảm bảo rằng Nga, nước đã xâm lược Ukraine ba năm trước và hiện nắm giữ khoảng 20% lãnh thổ của Ukraine, sẽ không tấn công nữa. Ông Trump đã từ chối đưa ra bất kỳ sự đảm bảo nào như vậy.
Ông Starmer đã tiếp đón các nhà lãnh đạo châu Âu tại London vào ngày 2/3 và cho biết họ đã đồng ý lập một kế hoạch hòa bình để đưa cho Hoa Kỳ.
Pháp đề nghị ngưng bắn trong một tháng để thử ý định của Nga
Trong một cuộc phỏng vấn trên đường đến hội nghị thượng đỉnh, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã nêu khả năng ngừng bắn trong một tháng, mặc dù không có sự ủng hộ công khai ngay lập tức từ các đồng minh khác.
“Một thỏa thuận ngừng bắn như vậy trên không, trên biển và cơ sở hạ tầng năng lượng sẽ cho phép chúng ta xác định liệu Tổng thống Nga Vladimir Putin có hành động thiện chí khi ông cam kết ngừng bắn hay không”, Ngoại trưởng Pháp Jean-Noel Barrot nói.
“Và đó là lúc các cuộc đàm phán hòa bình thực sự có thể bắt đầu”.
Bộ binh châu Âu sẽ chỉ được triển khai tới Ukraine trong giai đoạn thứ hai, ông Macron cho biết trong cuộc phỏng vấn được đăng trên tờ Le Figaro.
Ông Zelenskyy, khi được hỏi liệu ông có biết về đề nghị đó không, đã trả lời các phóng viên ở London: “Tôi biết mọi thứ”.
Các nhà lãnh đạo châu Âu đang xử lý những gì một số người mô tả là sự đảo ngược chính sách lớn nhất của Washington kể từ Thế chiến Thứ hai, sau khi ông Zelenskiy đột ngột rời Tòa Bạch Ốc vào ngày 28/2 sau khi bị ông Trump và Phó Tổng thống JD Vance chỉ trích trước truyền thông quốc tế.
Ông Zelenskyy đến Washington với dự định ký một thỏa thuận cho phép Hoa Kỳ tiếp cận khoáng sản của Ukraine, nhưng đã rời đi mà không ký.
Cố vấn an ninh quốc gia Tòa Bạch Ốc Mike Waltz nói với Fox News rằng ông Zelenskyy phải xin lỗi.
“Điều chúng ta cần nghe từ Tổng thống Zelenskyy là ông ấy hối tiếc về những gì đã xảy ra, rằng ông ấy sẵn sàng ký thỏa thuận khoáng sản này và rằng ông ấy sẵn sàng tham gia vào các cuộc đàm phán hòa bình”, ông nói.
“Tôi không nghĩ rằng đó là điều quá đáng để yêu cầu. Chúng ta sẽ xem điều gì sẽ xảy ra trong 48 giờ tới, nhưng chúng tôi chắc chắn đang tìm cách tiến về phía trước theo hướng tích cực”.
Ông Friedrich Merz, người bảo thủ sắp trở thành thủ tướng Đức sau khi giành được số phiếu bầu lớn nhất trong cuộc bầu cử một tuần trước, cho rằng lập luận tại Phòng Bầu dục hôm 28/2, trong đó ông Zelenskyy bị ép phải cam kết công khai về một giải pháp ngoại giao, là một cái bẫy được lên kế hoạch trước.
“Đó không phải là phản ứng tự phát trước sự can thiệp của ông Zelenskyy, mà rõ ràng là một sự leo thang được tạo ra”, ông Merz nói.
“Bây giờ chúng ta phải chứng minh rằng chúng ta có vị thế để hành động độc lập ở châu Âu”.
Người châu Âu cảm thấy ông Trump đã phản bội Ukraine
Trong riêng tư, và đôi khi là công khai, các quan chức châu Âu đang tức giận về những gì họ coi là sự phản bội Ukraine, quốc gia đã nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ từ Washington kể từ cuộc xâm lược của Nga.
Thủ tướng Pháp Francois Bayrou cho biết đã có “hai nạn nhân” từ cuộc đụng độ tại Phòng Bầu dục: an ninh của Ukraine và liên minh kéo dài tám thập niên của châu Âu với Hoa Kỳ.
Tại quốc hội Pháp, ông đã cảm ơn ông Zelenskyy vì đã kiên định. Ông nói về “một cảnh tượng kinh hoàng, được đánh dấu bằng sự tàn nhẫn, một mong muốn làm nhục, với mục đích là buộc Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy phải đầu hàng bằng cách đe dọa”.
Nhưng người châu Âu cũng vẫn đang nỗ lực để giữ cho Hoa Kỳ đứng về phía mình. Ông Peter Mandelson, đại sứ Anh tại Hoa Kỳ, cho biết quan hệ Ukraine-Hoa Kỳ cần được thiết lập lại, vì sáng kiến chấm dứt chiến tranh của ông Trump là “điều quan trọng nhất”.
Ông Trump đã nói chuyện qua điện thoại với ông Putin vào tháng trước và sau đó tuyên bố các cuộc đàm phán chấm dứt chiến tranh sẽ bắt đầu nhanh chóng, khiến cả ông Zelenskyy và các đồng minh phương Tây khác của ông, bao gồm Liên hiệp châu Âu và Anh, bất ngờ.
Các nhà lãnh đạo châu Âu hiện đồng ý rằng họ phải chi nhiều hơn cho quốc phòng để cho ông Trump thấy rằng lục địa này có thể tự bảo vệ mình. EU sẽ tổ chức một hội nghị thượng đỉnh khẩn cấp vào ngày 6/3.
Chủ tịch Ủy ban EU, Ursula von der Leyen, cho biết bà sẽ thông báo cho các quốc gia thành viên vào ngày 4/3 về các kế hoạch tăng cường ngành công nghiệp quốc phòng châu Âu và năng lực quân sự của EU:
“Chúng ta cần một đợt tăng cường quốc phòng mạnh mẽ, không còn nghi ngờ gì nữa. Chúng ta muốn có hòa bình lâu dài, nhưng hòa bình lâu dài chỉ có thể được xây dựng trên sức mạnh, và sức mạnh bắt đầu từ việc tự củng cố bản thân”.
Nga không che giấu sự vui mừng của mình, ca ngợi ông Trump vì đã thay đổi chính sách của Hoa Kỳ và lên án ông Zelenskyy vì đã thách thức ông ấy.
“Chúng tôi thấy rằng phương Tây tập thể đã bắt đầu mất đi tính tập thể của mình một phần, và sự phân mảnh của phương Tây tập thể đã bắt đầu”, phát ngôn viên Điện Kremlin, Dmitry Peskov, nói.
“Vẫn còn một nhóm các quốc gia tạo thành bên chiến tranh, tuyên bố sẵn sàng hỗ trợ thêm cho Ukraine về mặt hỗ trợ chiến tranh và đảm bảo tiếp tục thù nghịch”.
Diễn đàn