Các quan chức Ukraine và Hoa Kỳ đã có cuộc hội đàm quan trọng tại Ả Rập Xê Út hôm 11/3 để tìm ra giải pháp chấm dứt chiến tranh với Nga, vài giờ sau khi lực lượng Kyiv tiến hành cuộc tấn công bằng máy bay không người lái lớn nhất từ trước đến nay vào Moscow.
Tổng thống Volodymyr Zelenskyy hy vọng cuộc họp tại Jeddah sẽ khôi phục lại mối quan hệ "thực dụng" với Hoa Kỳ sau cuộc hội đàm thảm họa của ông với Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump vào tháng trước và ông đã đề xuất một lệnh ngừng bắn ban đầu với Nga trên không và trên biển.
Đề xuất này nhằm mục đích chứng minh rằng ông đang nỗ lực hướng tới mục tiêu của ông Trump là thật nhanh chóng chấm dứt chiến tranh, sau khi tổng thống Hoa Kỳ cáo buộc nhà lãnh đạo Ukraine chưa sẵn sàng cho hòa bình và thúc đẩy các cuộc đàm phán trực tiếp với Nga.
"Cuộc họp đã bắt đầu rất mang tính xây dựng", ông Andriy Yermak, chánh văn phòng của ông Zelenskyy, người dẫn đầu phái đoàn Ukraine, đã viết trên Telegram.
Các đồng minh châu Âu đầy lo lắng của Ukraine đang theo dõi bất kỳ dấu hiệu cải thiện hoặc xấu đi thêm trong mối quan hệ giữa Kyiv và chính quyền Trump, vốn đã làm đảo lộn chính sách của Hoa Kỳ về chiến tranh và gây áp lực lên Ukraine.
Hoa Kỳ đã ngừng hỗ trợ quân sự và tạm dừng chia sẻ thông tin tình báo với Kyiv, và Thủ tướng Anh Keir Starmer đã nói với Trump hôm 10/3 rằng ông hy vọng những động thái đó có thể được đảo ngược sau các cuộc đàm phán.
"Người Mỹ thân mến, người Ukraine thân mến, đừng lãng phí cơ hội này. Cả thế giới đang dõi theo các bạn ở Jeddah hôm nay. Chúc may mắn!" Thủ tướng Ba Lan Donald Tusk đã viết trên X.
Ukraine đã tiến hành cuộc tấn công bằng máy bay không người lái lớn nhất vào Moscow trong đêm qua, triển khai ít nhất 91 máy bay không người lái, giết chết ít nhất ba người, gây ra hỏa hoạn, đóng cửa các sân bay và buộc hàng chục chuyến bay phải chuyển hướng, các quan chức Nga cho biết.
Cuộc tấn công - trong đó 337 máy bay không người lái đã bị bắn hạ trên bầu trời Nga, theo Moscow - dường như nhằm mục đích cho thấy Kyiv cũng có thể giáng những đòn mạnh sau một loạt các cuộc tấn công bằng tên lửa và máy bay không người lái của Nga, một trong số đó đã giết chết 14 người hôm 8/3.
Cuộc tấn công diễn ra khi ông Zelenskyy kêu gọi các đồng minh châu Âu của mình ủng hộ ý tưởng ngừng bắn trên không và trên biển mà ông cho rằng sẽ là cơ hội để thử nghiệm thiện chí chấm dứt chiến tranh của Moscow.
Khi hoạt động ngoại giao diễn ra, các vị trí chiến trường của Ukraine đang chịu áp lực nặng nề, đặc biệt là ở khu vực Kursk của Nga, nơi lực lượng của Moscow đã phát động một cuộc tấn công nhằm đánh bật các binh sĩ của Kyiv, những người đã cố gắng giữ một mảnh đất như một con bài mặc cả.
Cuộc tranh cãi tại Phòng Bầu dục của ông Zelenskyy với ông Trump đã khiến việc ký kết một thỏa thuận khoáng sản song phương bị đình trệ và nỗ lực của Kyiv nhằm có được các bảo đảm an ninh từ Washington không đi đến đâu.
Ông Trump đã coi thỏa thuận, dự kiến sẽ được thảo luận vào 11/3, là chìa khóa để Hoa Kỳ tiếp tục hỗ trợ và được nhận lại nhiều tỷ đô la viện trợ quân sự của Hoa Kỳ cho Ukraine kể từ khi Nga xâm lược ba năm trước.
Trước các cuộc đàm phán, ông Yermak nói với các phóng viên rằng các đảm bảo an ninh vẫn là chìa khóa đối với Ukraine, nhưng cho biết họ có thể chỉ xem xét điều đó một cách sơ bộ vào ngày 11/3.
"Điều quan trọng nhất là cách thức bắt đầu quá trình này và chúng tôi rất cởi mở", ông nói.
Ngoại trưởng Hoa Kỳ Marco Rubio nói với các phóng viên hôm 10/3 trên đường đến Jeddah rằng các cuộc đàm phán với Kyiv sẽ rất quan trọng để đánh giá liệu Ukraine có sẵn sàng nhượng bộ để đạt được hòa bình hay không.
"Chúng tôi phải hiểu lập trường của Ukraine và chỉ cần có ý tưởng chung về những nhượng bộ mà họ sẵn sàng thực hiện, bởi vì bạn sẽ không đạt được lệnh ngừng bắn và chấm dứt cuộc chiến này trừ khi cả hai bên đều nhượng bộ", ông nói.
Nhà ngoại giao hàng đầu của Hoa Kỳ đang tham gia các cuộc đàm phán cùng với Cố vấn An ninh Quốc gia Mike Waltz. Ông Zelenskyy, người đã đến Ả Rập Xê Út hôm 10/3 để gặp Thái tử Mohammed bin Salman, không tham gia các cuộc đàm phán.
Đặc phái viên của ông Trump về Trung Đông, Steve Witkoff, người đã được giao xử lý vấn đề Ukraine, cho biết ông hy vọng thỏa thuận khoáng sản giữa Hoa Kỳ và Ukraine sẽ sớm được ký kết.
Ông Witkoff có kế hoạch đến thăm Moscow để gặp Tổng thống Vladimir Putin, một người được thông báo về các kế hoạch cho biết hôm 10/3.
Diễn đàn