Cố thủ lãnh al-Qaida từng lo ngại về ‘Mùa Xuân Ả Rập’

Trong một cuộc phỏng vấn hiếm hoi, Giám đốc Tình báo Quốc gia James Clapper nói với Đài VOA là vào thời điểm trước khi bị hạ sát, Osama bin Laden lo ngại là phong trào al-Qaida đang bị lu mờ so với những lực lượng được biết đến như là “Mùa Xuân Ả Rập”.

Ông Clapper nói: “Những người biểu tình Mùa Xuân Ả Rập không bị xúi dục hay ai gây cảm hứng. Những người này không phải nằm trong một cuộc thánh chiến toàn cầu. Họ có những khát vọng khác, những động lực khác. Và do đó tôi nghĩ có một số quan ngại ở một mức độ là bin Laden nhận thức được những điều đó-nhất là trong tình cảnh bị cô lập - làm cho ông ta và phong trào của ông ta bị đứng ngoài lề.”

Sau một thập niên toàn những nguồn tin sai lạc và lâm vào ngõ cụt, các nhân viên tình báo cuối cùng tìm ra được là con mồi của họ sống trong một khu nhà có tường bao quanh tại thành phố Abbottabad, Pakistan, không xa một trường võ bị nổi tiếng của nước này.

Trong một cuộc hành quân có tên mật mã là “Ngọn giáo Hải Vương Tinh - Neptune Spear-”, toán đặc nhiệm SEALS của Hải quân Mỹ bí mật sử dụng trực thăng từ Afghanistan đột nhập vào Pakistan, xâm nhập khu nhà này, và bắn chết bin Laden trước rạng đông ngày 2 tháng 5 năm ngoái. Xác bin Laden được thủy táng dưới lòng biển sâu.

Một kho tàng tình báo quý giá dưới dạng tài liệu giấy tờ và các đĩa cứng máy vi tính được tìm thấy trong khu nhà, cung cấp cho các viên chức tình báo những tin tức vô giá về bin Laden và al-Qaida.

Ông Clapper cho biết các giới chức khá ngạc nhiên về sự cô lập của bin Laden.

Ông nói: “Bin Laden thường cử nhiệm hay đứng ra tuyên thệ những thành viên mới, ông đích thân kết nạp, giao dịch. Và dĩ nhiên tất cả những việc này cuối cùng chấm dứt. Và tôi tin là giá trị ông ta theo đuổi, tầm mức quan trọng của bin Laden là lai lịch gây ấn tượng và ý thức hệ ông đại diện.

Và do đó ông vẫn là người ít nhất đã đưa ra những hướng dẫn có tính cách triết lý - một số dựa vào đó mà hành động, một số gây cảm hứng, và thẳng thắn mà nói, theo ý tôi, một số có tính cách ảo tưởng.”

Ông Clapper nói bin Laden không từ bỏ ý định hoạch định những âm mưu mới tiếp theo cuộc tấn công tàn khốc ngày 11 tháng 9 năm 2001. Tuy nhiên các nhà phân tách nói tổ chức al-Qaida Core, theo như tên của các giới chức tình báo gọi tổ chức nguyên thủy có căn cứ tại Pakistan đã tuột đốc về tầm mức quan trọng.

Giáo sư Audrey Kurth Cronin, một chuyên gia về khủng bố tại trường đại học George Mason nói những cuộc tấn công của al-Qaida giết nhiều người Hồi Giáo hơn là những người không theo Hồi Giáo, đây là một sai lầm lớn đối với một tổ chức mưu tìm sự ủng hộ của thế giới Hồi Giáo.

Giáo sư Cronin nói: “Cuộc hành quân giết chết bin Laden có ảnh hưởng đáng kể đối với al-Qaida. Nếu chúng ta xem xét về mặt chiến lược, phong trào al-Qaida đã bắt đầu suy yếu một vài năm trước đó. Do đó không phải là từ cuộc hành quân giết Bin Laden al-Qaida mới mất đi sự ủng hộ rộng rãi và mức độ thành công trong việc huy động những người mà tổ chức này nỗ lực tiếp xúc trong các quốc gia có đa số người Hồi Giáo, mà chuyện này đã suy giảm khá mạnh từ vài năm trước đó rồi.”

Người đứng đầu cơ quan tình báo quốc gia Clapper nói al-Qaida Core ngày nay không còn là mối đe dọa như trứơc đây vì những phụ tá của bin Laden cũng bị nhắm vào. Tuy nhiên ông nói thêm là Tây phương không nên mất cảnh giác.

“Lẽ dĩ nhiên Al-Qaida Core bị suy yếu trầm trọng, nhưng chưa tan biến. Và theo tôi nghĩ điều này nhấn mạnh đến sự cần thiết có những áp lực liên tục lên al-Qaida Core. Tổ chức này chỉ còn là cái bóng của chính họ lúc trước vì hàng ngũ lãnh đạo, các lãnh tụ cao cấp-có thứ bậc chỉ sau Osama bin Laden-đã bị tiêu hao một cách trầm trọng.”

Ông Clapper cho biết tổ chức này hiện đang định hình thành những “chi nhánh” nhưng hầu hết không phải là mối đe dọa trực tiếp nhiều đối với phương Tây.

Ông Clapper nói: “Tổ chức này thành lập những chi nhánh. Nhưng hầu hết, với một biệt lệ, những chi nhánh này chủ yếu chú trọng vào địa phương và không bị lôi cuốn nhiều vào những cuộc tấn công vào nước Mỹ.

Biệt lệ duy nhất vẫn tiếp tục là tổ chức al-Qaida tại Bán đảo Ả Rập hay là AQAP, mà tất cả các chi nhánh theo quan điểm của tôi là nguy hiểm nhất và mối đe dọa nhiều nhất cho cả châu Âu và Hoa Kỳ.”

Ông Clapper nói thêm là cũng có những mối lo ngại trong giới tình báo là những phong trào dân chủ “Mùa Xuân Ả Rập” tại những nơi như Syria chẳng hạn có thể bị các phần tử cực đoan chiếm đoạt.

Giám đốc Tình báo Quốc gia cho là không có những âm mưu khủng bố thánh chiến thành công tại Hoa Kỳ kể từ ngày 11 tháng 9 năm 2001 vì có sự thăng tiến trong việc hợp tác chặt chẽ hơn giữa các cơ quan trong cộng đồng tình báo Hoa Kỳ. Tuy nhiên ông nói thêm ông không chối bỏ là cũng nhờ may mắn nữa mới được như vậy.

Những người biểu tình Mùa Xuân Ả Rập không bị xúi dục hay ai gây cảm hứng. Những người này không phải nằm trong một cuộc thánh chiến toàn cầu. Họ có những khát vọng khác, những động lực khác. Và do đó tôi nghĩ có một số quan ngại ở một mức độ là bin Laden nhận thức được những điều đó làm cho ông ta và phong trào của ông ta bị đứng ngoài lề