Các nhà lập pháp Đảng Cộng hòa ngày 27/6 kêu gọi Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ chớ gia hạn thỏa thuận hợp tác khoa học Mỹ-Trung đã có mấy chục năm qua, cho rằng Bắc Kinh sẽ tìm cách tận dụng thỏa thuận này để giúp quân đội của họ.
Thỏa thuận, được ký khi Bắc Kinh và Washington thiết lập quan hệ ngoại giao vào năm 1979 và được gia hạn khoảng 5 năm một lần kể từ đó, đã dẫn đến sự hợp tác trong các lĩnh vực từ khoa học khí quyển và nông nghiệp đến nghiên cứu cơ bản về vật lý và hóa học.
Nhưng những lo ngại về sức mạnh quân sự ngày càng tăng của Trung Quốc và việc đánh cắp các thành tựu khoa học và thương mại của Hoa Kỳ đã đặt ra câu hỏi về việc liệu Thỏa thuận Khoa học và Công nghệ (STA) sắp hết hạn vào ngày 27/8 có nên tiếp tục hay không.
Trong một bức thư gửi cho Ngoại trưởng Antony Blinken, chủ tịch ủy ban của Hạ viện Mỹ về Trung Quốc Mike Gallagher và chín đại diện khác của Đảng Cộng hòa cho biết thỏa thuận này nên bị hủy bỏ.
Bức thư trích dẫn những lo ngại về công việc chung giữa Cục Khí tượng Hoa Kỳ và Trung Quốc về “khí cầu có thiết bị”, cũng như hơn một chục dự án của Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ với các thực thể Trung Quốc mà họ cho biết bao gồm các công nghệ có “ứng dụng sử dụng kép rõ ràng”, bao gồm kỹ thuật phân tích hình ảnh vệ tinh và máy bay không người lái phục vụ công tác quản lý tưới tiêu.
“PRC (Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa) sử dụng các nhà nghiên cứu hàn lâm, gián điệp công nghiệp, ép buộc chuyển giao công nghệ và các chiến thuật khác để đạt được lợi thế trong các công nghệ quan trọng, từ đó thúc đẩy quá trình hiện đại hóa Quân đội Giải phóng Nhân dân,” các nhà lập pháp viết.
“Hoa Kỳ phải ngừng thúc đẩy sự hủy diệt của chính mình. Để STA hết hạn là bước đầu tiên nên làm,” các nhà lập pháp nói.
Trung Quốc đã tìm cách tăng tốc các nỗ lực để đạt được sự tự lực trong công nghệ nông nghiệp, bao gồm cả việc phát triển hạt giống. Chính quyền Hoa Kỳ đã tăng cường nỗ lực chống lại những gì họ nói là gián điệp công nghiệp của các cá nhân Trung Quốc trong lĩnh vực này.
Các quan chức Trung Quốc hy vọng sẽ gia hạn thỏa thuận và đã công khai nói rằng họ đã tiếp cận Hoa Kỳ vào năm ngoái để thảo luận về việc gia hạn, nhưng Washington đã tiến hành xem xét lại thỏa thuận.
Bộ Ngoại giao hồi đầu tháng đã từ chối bình luận về “các cuộc thảo luận nội bộ về các cuộc đàm phán.”
Những người ủng hộ gia hạn thỏa thuận lập luận rằng nếu không có nó, Mỹ sẽ mất đi cái nhìn sâu sắc có giá trị về những tiến bộ kỹ thuật của Trung Quốc. Tuy nhiên, nhiều nhà phân tích cho rằng thỏa thuận này phải được sửa đổi về cơ bản để bảo vệ sáng kiến của Hoa Kỳ trong thời điểm cạnh tranh chiến lược gia tăng với Trung Quốc.
“Một cuộc trao đổi quan điểm kỹ lưỡng đã diễn ra trên nhiều khía cạnh khác nhau của vấn đề này, bao gồm cả khía cạnh toàn cầu và khu vực”, Bộ này cho biết trong một tuyên bố trên trang web của mình.
“Ý định đã được tái khẳng định là tổ chức các cuộc tham vấn như vậy một cách thường xuyên trong tương lai.”
Kể từ khi xâm chiếm Ukraine vào tháng 2 năm 2022 trong cái mà nước này gọi là “chiến dịch quân sự đặc biệt”, Nga ngày càng ve vãn Trung Quốc để được hỗ trợ về thương mại và ngoại giao.
Trung Quốc đã không lên án cuộc xâm lược của Nga, và Washington và các đồng minh phương Tây đầu năm nay nói rằng Trung Quốc đang xem xét cung cấp vũ khí cho Nga, điều mà Bắc Kinh phủ nhận.
Diễn đàn